Skargę do Trybunału wniosła obywatelka Rumunii. W 2012 r. skarżąca wzięła udział w wycieczce szkolnej, w czasie której jedna z uczennic poniosła śmierć. Na miejscu zdarzenia pojawili się dziennikarze telewizyjni i przeprowadzili wywiady ze skarżącą i innymi dziećmi, które widziały, co się stało. Skarżąca powiedziała wówczas, iż słyszała, że jej koleżanka "wypadła z pociągu".
Tragedia w pociągu, telewizja na miejscu
Wywiady zostały przeprowadzone bez zgody opiekunów, a żadna osoba dorosła nie była w tym czasie obecna przy dzieciach. Materiał telewizyjny został wyemitowany wraz z wypowiedzią skarżącej, iż "uczniowie powinni być pod lepszą opieką i bezpieczni". Transkrypcja wywiadu została opublikowana na stronie internetowej stacji telewizyjnej pod tytułem "Rówieśnicy dziewczynki, która wypadła z pociągu, w szoku. Uczennica szła do toalety, kiedy zdarzyła się tragedia". Przed Trybunałem skarżąca podniosła, iż brak zgody rodziców na udzielenie wywiadu i emisję telewizyjną wypowiedzi małoletniej skarżącej stanowił naruszenie jej prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, chronionego w art. 8 Konwencji o prawach człowieka.
Prawo do prywatności obowiązuje także pomiędzy osobami
Trybunał zgodził się ze skarżącą i potwierdził naruszenie art. 8 Konwencji o prawach człowieka, a co za tym idzie naruszenie prawa skarżącej do poszanowania jej życia prywatnego i rodzinnego. Trybunał przypomniał w tej mierze, iż w kontekście art. 8 Konwencji do obowiązków pozytywnych, spoczywających na państwach-stronach Konwencji, należy zapewnienie prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego nie tylko w relacjach organ państwowy - osoba prywatna, lecz również pomiędzy osobami prywatnymi jako takimi.
Małoletni musi być reprezentowany przez przedstawiciela ustawowego
Jeżeli chodzi o temat wywiadu ze skarżącą, Trybunał uznał stanowisko rumuńskiego rządu, zgodnie z którym bezpieczeństwo dzieci to kwestia uprawnionego zainteresowania opinii publicznej. To powiedziawszy, skarżąca w chwili zdarzenia była małoletnia, a tym samym konieczne było uzyskanie zgody jej opiekunów prawnych na udzielenie i publikację wywiadu. Trybunał podkreślił, iż samo tragiczne zdarzenie, jak i emisja wywiadu wzbudziły u skarżącej duży niepokój, lęk i stres. Sądy krajowe uznały jednak, iż pierwszeństwo przed interesem skarżącej należało przyznać interesowi prasy i opinii publicznej w rozpowszechnianiu informacji na ważny temat publiczny. Trybunał nie zgodził się z tym stanowiskiem i podkreślił, iż nawet w takiej sytuacji zakres ujawnienia informacji prywatnych i wrażliwych - to jest wizerunku i danych osobowych dziecka - nie może wykraczać poza zakres swobody decyzyjnej przysługującej wydawcy materiału medialnego. Zdaniem Trybunału, w okolicznościach niniejszej sprawy interes małoletniego dziecka, które nie było nawet naocznym świadkiem zdarzenia, w zabezpieczeniu jego prawa do poszanowania prywatności, przeważał nad interesem mediów w publikacji wypowiedzi i wizerunku dziecka. Tym samym nie zachowano sprawiedliwej równowagi pomiędzy konkurującymi interesami w sprawie, co skutkowało naruszenie prawa do poszanowania życia rodzinnego i prywatnego skarżącej z art. 8 Konwencji.
Czytaj też: Przesłuchanie małoletniego pokrzywdzonego przestępstwem >
Zgoda opiekuna prawnego małoletniego bezwzględnie konieczna
Prawo polskie reguluje kwestie zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych w rozdziale I działu I tytułu II kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 17 k.c., w przypadku zaciągnięcia zobowiązania lub rozporządzenia swoim prawem przez osobę ograniczoną w zdolności do czynności prawnej, konieczna jest zgoda jej przedstawiciela ustawowego. Oczywistym jest, iż w przypadku dziecka będzie to zgoda jego rodziców lub opiekunów prawnych. Omawiany wyrok Trybunału stanowi cenną wskazówkę interpretacyjną w tej mierze, podkreślającą znaczenie ochrony małoletnich i innych osób ograniczonych w zdolności do czynności prawnych.
I.T.V. przeciwko Rumunii - wyrok ETPC z 1 marca 2022 r., skarga nr 35582/15.
Czytaj też: Rogoń Dominika - Rachunek małoletniego >
Czytaj także: Wysłuchanie dziecka w procesie - potrzebny dobry plan i konsultacja z psychologiem>>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.