Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydał pierwszą decyzję tymczasową w sprawie naruszania zbiorowych interesów konsumentów, dotyczącą firmy Obligacje Społeczne Prosta Spółka Akcyjna, wobec której toczy się postępowanie i pod koniec stycznia br. zostało wydane ostrzeżenie konsumenckie.
Czytaj też: Ochrona zbiorowych interesów konsumentów w zakresie usług płatniczych >
- Postawiłem spółce Obligacje Społeczne zarzuty wprowadzania konsumentów w błąd co do swojej oferty oraz nieinformowania o ryzyku, które w mojej ocenie jest duże. W trakcie postępowania ustalono, że istnieje uzasadnione ryzyko, iż w efekcie takich działań konsumenci mogą stracić duże sumy pieniędzy. Decyzja tymczasowa ma temu zapobiec. Nakazałem w niej natychmiastową zmianę prezentacji oferty na stronie spółki, tak aby nie wprowadzała konsumentów w błąd – mówi Tomasz Chróstny, prezes UOKiK.
Czytaj także: UOKiK: Komercyjne pożyczki to nie "obligacje społeczne">>
Stokłosa Angelina, Syp Szymon - "Ustawa o obligacjach. Komentarz" >
Wykorzystanie znanych i cieszących się społecznym zaufaniem pojęć z rynku finansowego
Jak ustalił UOKiK, spółka Obligacje Społeczne proponuje inwestycje polegające na tym, że konsumenci udzielą jej 10 tys. zł lub 100 tys. zł pożyczki. Oprocentowanie zależy m.in. od długości trwania umowy i ma wynosić od 6 do 12 proc. rocznie. Przedstawiając ofertę na swojej stronie i na Facebooku, przedsiębiorca używał takich pojęć jak obligacje, obligacje społeczne, Umowa Obligacji Społecznych, emisja, emitent, seria. O tym, że chodzi o udzielenie zwykłej pożyczki, która nie ma nic wspólnego z papierami wartościowymi, konsument mógł się dowiedzieć dopiero przy podpisywaniu umowy.
Czytaj też: Windykacja a zbiorowe interesy konsumentów w świetle decyzji UOKiK >
- Praktyka może być szczególnie niebezpieczna dla konsumentów, ponieważ przedsiębiorca odwołuje się do znanych i cieszących się społecznym zaufaniem pojęć z rynku finansowego. Obligacje skarbowe to produkty kojarzące się z bezpieczeństwem, inwestowaniem dającym gwarantowany zwrot. Z kolei obligacje społeczne (social impact bonds) to innowacyjny instrument, który umożliwia finansowanie usług publicznych we współpracy inwestora prywatnego np. z samorządem. Z tego typu produktem w tym przypadku również nie mamy do czynienia. Spółka wykorzystuje jednak te skojarzenia, aby skłonić konsumentów do udzielenia jej pożyczek - wyjaśnia prezes UOKiK.
Ryzyko pominięte
Zastrzeżenie Prezesa UOKiK dotyczy również pomijania informacji o ryzyku związanym z proponowaną inwestycją. Prezentując swoją ofertę, spółka Obligacje Społeczne eksponuje jedynie korzyści, np. zapewniając: „Poza gwarantowanym zyskiem, każda transakcja jest zabezpieczona”. Tymczasem w momencie podpisywania umowy udzielana przez konsumenta pożyczka nie jest w żaden sposób zabezpieczona. Docelowo zabezpieczeniem ma być 1/3 udziału w samochodzie należącym do odrębnej spółki Prius 29. Konsument nie ma jednak prawnej możliwości domagania się od niej zawarcia umowy zastawu, a sama spółka nie może być uznana za podmiot dający rękojmię wypłacalności.
Czytaj też: Wykładnia pojęcia "zbiorowy interes konsumentów" na tle orzecznictwa >
Pierwszy raz decyzja tymczasowa
W postępowaniu wobec spółki Obligacje Społeczne Prezes UOKiK po raz pierwszy wydał decyzję tymczasową w sprawach ochrony konsumentów. Jest to mechanizm stosowany w wyjątkowych sytuacjach. Umożliwia szybką reakcję na praktyki zagrażające zbiorowym interesom konsumentów, jeśli okaże się, że ich skutki mogą być poważne i trudne lub wręcz niemożliwe do usunięcia. Na mocy decyzji tymczasowej Prezes UOKiK może zobowiązać przedsiębiorcę do zaniechania określonych działań.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.