Ustawa o biegłych utknęła w konsultacjach

W konsultacjach społecznych utknął gotowy juz w kwietniu rządowy projekt założeń do ustawy o biegłych sądowych. Celem projektu, jest pozyskanie opinii ekspertów na wysokim poziomie w krótkim czasie, w szczególności w bardziej skomplikowanych sprawach - deklaruje Ministerstwo Sprawidliwosci.

Nad założeniami do tej ustawy dyskutuje sie przynajmniej od pół roku.  Według projektu biegłych nadal mają wpisywać na listy prezesi sądów okręgowych na pięcioletnią kadencję z możliwością jej przedłużenia. Minister sprawiedliwości ma prowadzić ogólnopolską internetową listę biegłych. Oto wymagania, jakie będzie się stawiało kandydatowi: pięcioletnie doświadczenie w danej dziedzinie i ukończenie 30 lat, oczywiście niekaralność (za nieumyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego). Przewiduje się także obowiązek posiadania podstawowej wiedzy dotyczącej prawa procesowego. W razie wątpliwości co do kwalifikacji kandydata prezes obowiązkowo zasięgnie opinii w organach samorządu zawodowego lub stowarzyszeniu zrzeszającym daną profesję. W celu zaopiniowania kandydata prezes sądu okręgowego będzie mógł powołać komisję bądź ekspertów.
30 proc. wyniesie – według planów MS – średni wzrost wynagrodzeń biegłych
Natomiast prezes sądu okręgowego będzie miał obowiązek odwołania biegłego, jeżeli przestanie on spełniać któryś z warunków nadania takiego statusu czy też dopuści się rażących uchybień w sporządzaniu ekspertyzy. Z kolei organy zlecające ekspertyzę (sąd, prokurator, komornik) będą zobowiązani zawiadomić o każdym rażącym uchybieniu, w szczególności gdy opinia została skutecznie zakwestionowana lub okazała się nieprzydatna.
W Polsce jest ok. 15.000 biegłych sądowych, to jest osób wpisanych na listy biegłych sądowych prowadzone przez prezesów sądów okręgowych. Niezależnie od tego, w toku postępowań sądowych oraz przygotowawczych do wydawania opinii są powoływane osoby nie posiadające statusu biegłego sądowego, lecz posiadające wiadomości specjalne niezbędne do wydania opinii (tzw. biegli ad hoc), a także instytucje naukowe lub specjalistyczne. W odniesieniu do takich podmiotów, w ograniczonym zakresie, również znajdują zastosowanie regulacje prawne dotyczące biegłych.
Obecnie brak jest regulacji pozwalających na właściwą weryfikację kandydatów oraz kontrolę sposobu wywiązywania się przez biegłych z nakładanych na nich obowiązków. W przypadku prywatnych podmiotów gospodarczych brak jest zaś jakichkolwiek regulacji, które pozwalałyby na ocenę ich przygotowania do wydawania opinii.
Jednocześnie obowiązujące stawki wynagrodzeń biegłych nie stanowią dostatecznej zachęty dla specjalistów najwyższej klasy do współpracy z wymiarem sprawiedliwości.
 

Źródło: KPRM