TK odpowie, czy dwuinstancyjność w postępowaniu administracyjnym nie dotyczy celników

We wtorek 14 maja 2013 r. Trybunał Konstytucyjny rozpozna pytanie prawne Naczelnego Sądu Administracyjnego dotyczące dwuinstancyjności w postępowaniu administracyjnym. Konstytucja ustanawia taką zasadę, a ustawa o służbie celnej robi wyjątek.

Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności:
- art. 188 ust. 1 i ust. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o Służbie Celnej w zakresie w jakim przewiduje, że w przypadku wydania decyzji o przeniesieniu, powierzeniu pełnienia obowiązków służbowych na innym stanowisku, przeniesieniu na niższe stanowisko bądź zawieszeniu w pełnieniu obowiązków służbowych, funkcjonariusz Służby Celnej może złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy do terenowego organu administracji rządowej niezespolonej - dyrektora Izby Celnej, a wydana w tej sprawie decyzja jest natychmiast wykonalna - z art. 2 i 78 Konstytucji;

- art. 188 ust. 1 i ust. 4 w zw. z art. 188 ust. 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o Służbie Celnej w zakresie w jakim powierza dyrektorowi Izby Celnej kompetencje do ponownego rozpatrywania spraw przeniesienia, powierzenia pełnienia obowiązków służbowych na innym stanowisku, przeniesienia na niższe stanowisko bądź zawieszenia w pełnieniu obowiązków służbowych funkcjonariusza Służby Celnej, do rozpoznania których stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku - Kodeks postępowania administracyjnego, w tym dotyczące wyłączenia organu - z art. 2 Konstytucji.

Zdaniem sądu pytającego rozstrzygnięcie zawarte w art. 188 ust. 1 i ust. 4 ustawy o Służbie Celnej jest wyjątkiem od wskazanej w art. 78 Konstytucji zasady dwuinstancyjności. Zgodnie z art. 78 Konstytucji każda ze stron ma prawo do zaskarżenia orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji a wyjątki od tej zasady oraz tryb zaskarżania określa ustawa. Ustawodawca w żaden sposób nie uzasadnił, z jakiej przyczyny w sprawach z zakresu stosunku służbowego celników dotyczących: przeniesienia, powierzenia pełnienia obowiązków na innym stanowisku, przeniesienia na inne stanowisko oraz zawieszenia w pełnieniu obowiązków służbowych, sprawę rozstrzyga organ administracji terenowej, a nie organ wyższego stopnia i decyzja taka jest natychmiast wykonalna.

Zdaniem pytającego sądu ograniczenie konstytucyjnego prawa do zaskarżenia orzeczenia, wprowadzone art. 188 ust. 1 i 4 ustawy o Służbie Celnej nie jest uzasadnione ochroną jakiejkolwiek wartości konstytucyjnej. Działanie ustawodawcy należy więc uznać za arbitralne, oraz naruszające zasadę demokratycznego państwa prawnego. Tym bardziej, że wymienione w art. 188 ust. 1 decyzje mają istotne znaczenie dla statusu prawnego celnika.

Rozprawie będzie przewodniczyła sędzia TK Teresa Liszcz, sprawozdawcą będzie sędzia TK Małgorzata Pyziak-Szafnicka.

Źródło: www.trybunal.gov.pl