Współpraca rozwojowa stanowi jeden z ważnych obszarów polityki zagranicznej Unii Europejskiej. To jedna z najstarszych polityk wspólnotowych przewidzianych już w Traktacie o EWG z 1957 r. Od Traktatu z Maastricht z 1992 r., jako dziedzina polityki wspólnotowej uzupełnia politykę państw członkowskich.
Jak poinformowano po posiedzeniu rzadu, potrzeba uchwalenia ustawy wskazana została w „Strategii polskiej współpracy na rzecz rozwoju”, przyjętej przez rząd w 2003 r. Polska, podobnie jak inne kraje UE, musi mieć nowoczesny, zinstytucjonalizowany system udzielania pomocy rozwojowej, oparty na standardach i procedurach umożliwiających sprawne oraz skoordynowane działanie w tej dziedzinie. Zgodnie z podjętymi zobowiązaniami Polska powinna przekazywać na pomoc rozwojową 0,17 proc. dochodu narodowego brutto.

W założeniach zdefiniowano, że współpraca rozwojowa to ogół działań państwa-donatora (władz publicznych, organizacji pozarządowych, sektora prywatnego, społeczeństwa obywatelskiego, osób fizycznych) mających na celu bezpośrednie wsparcie zaspokajania potrzeb rozwojowych krajów-biorców tej pomocy. Polska pomoc najczęściej jest udzielana za pośrednictwem organizacji pozarządowych.
Współpraca rozwojowa ma się przyczyniać do zmniejszania dysproporcji rozwojowych. Ma służyć redukcji ubóstwa, poprawie stanu zdrowia ludności, wspieraniu trwałego rozwoju społeczno-gospodarczego, przestrzeganiu praw człowieka, promowaniu demokracji i społeczeństwa obywatelskiego, a także rządów prawa i zasad dobrego rządzenia. Wśród jej celów są także: promocja globalnego bezpieczeństwa, ochrona środowiska naturalnego, zapewnienie wsparcia i ochrony ofiarom konfliktów, klęsk lub katastrof poprzez udzielanie im pomocy humanitarnej.
Zgodnie z założeniami, minister spraw zagranicznych będzie odpowiedzialny za zapewnienie prawidłowej koordynacji współpracy rozwojowej. Funkcję tę będzie pełnił za pośrednictwem powołanego przez siebie Krajowego Koordynatora Międzynarodowej Współpracy Rozwojowej w randze podsekretarza stanu w resorcie.
Ponadto, przy ministrze spraw zagranicznych zostanie powołana Rada Programowa Współpracy Rozwojowej, jako organ doradczy. W Radzie zagwarantowany zostanie udział przedstawicieli parlamentu, organizacji pozarządowych i pracodawców. Będą oni uczestniczyć w tworzeniu wieloletniego programu współpracy rozwojowej oraz opiniowaniu przekazywanych ministrowi spraw zagranicznych innych dokumentów rządowych.
Obsługa działań związanych ze wspieraniem organizacji obywatelskich, niezależnych mediów, instytucji demokratycznych, rządów prawa oraz promowaniem ochrony praw i wolności człowieka w krajach niedemokratycznych zostanie zlecona Polskiej Fundacji Międzynarodowej Współpracy i Rozwoju „Fundacja Wiedzieć Jak”. Jest to fundacja Skarbu Państwa, która będzie otrzymywać dotacje celowe z MSZ.
Ustawa nie spowoduje nowych obciążeń finansowych dla finansów publicznych z tytułu udzielanej pomocy rozwojowej.
Nowe regulacje maja wejść w życie 1 stycznia 2012 r.