Skoro o udzieleniu zgody na publikację tych danych decyduje interes społeczny, który przemawia za upublicznieniem danych osobowych i wizerunku określonej osoby, to ta zobiektywizowana przesłanka w identyczny sposób dotyczy wszystkich podmiotów zaangażowanych w proces rozpowszechniania informacji, które powinny dotrzeć do opinii publicznej - stwierdził Sąd Najwyższy.
Sąd Najwyższy podkreślił również, że art. 13 ust. 2 ustawy z 1984 r. - Prawo prasowe nie oznacza, żeby prasa przez czas trwania postępowań karnych nie mogła zajmować się sprawami i problemami, których te postępowania dotyczą. Zakaz wprowadzony przez art. 13 ust. 2 ustawy z 1984 r. - Prawo prasowe odnosi się wyłącznie do danych osobowych i wizerunku osób, które w toczącym się postępowaniu karnym występują w różnych rolach procesowych. Zakaz publikowania w prasie danych osobowych i wizerunku oskarżonego w sprawie karnej ma na celu jego ochronę przed stygmatyzacją, w warunkach, gdy do chwili wydania prawomocnego skazującego wyroku chroni go zasada domniemania niewinności. Podanie danych osobowych oskarżonego w środkach masowego przekazu może narazić go na utratę dobrego imienia zanim jeszcze postępowanie karne się zakończy.
Ustawodawca określił przesłanki, którymi winien kierować się prokurator lub sąd, gdy podejmuje decyzję w przedmiocie zezwolenia na ujawnienie danych osobowych osób, przeciwko którym toczy się postępowanie przygotowawcze lub sądowe. O udzieleniu zezwolenia decyduje to, czy za ujawnieniem danych przemawia ważny interes społeczny. Podmiot zamierzający dokonać publikacji nie ma własnego, samodzielnego uprawnienia do oceny, że publikacja danych osobowych osoby, przeciwko której toczy się postępowanie karne, jest dopuszczalna ze względu na interes społeczny, a zatem, o ile nie uzyska on zgody uprawnionego organu, to w procesie o ochronę dóbr osobistych wszczętym przez osobę, przeciwko której toczy się postępowanie karne, a której dane zostały opublikowane bez zezwolenia, nie może skutecznie bronić się zarzutem, iż opublikowanie danych było działaniem zmierzającym do ochrony interesu społecznego.
Zgody sądu lub prokuratora, o której mowa w art. 13 ust. 3 ustawy z 1984 r. - Prawo prasowe nie można domniemywać. W konkretnych okolicznościach może się jednak zdarzyć, że bezprawność opublikowania danych zostanie wyłączona, a to wtedy, gdy dziennikarz powtórzył w publikacji informacje o postępowaniu karnym i dane osobowe oskarżonego, które wcześniej podał do publicznej wiadomości prokurator lub sąd w warunkach stwarzających podstawę do uznania, iż doszło do uchylenia zakazu, o którym mowa w art. 13 ust. 2 ustawy z 1984 r. - Prawo prasowe.
Osoba, przeciwko której toczy się postępowanie przygotowawcze lub sądowe może natomiast zezwolić na ujawnienie jej danych osobowych w publikacji dotyczącej sprawy, której to postępowanie dotyczy, kierując się dowolnymi przesłankami, bo ustawodawca w art. 13 ust. 2 i 3 ustawy z 1984 r. - Prawo prasowe nie narzucił jej jakichkolwiek przesłanek wymagających uwzględnienia w procesie decyzyjnym. Zgoda pokrzywdzonego na działanie, które może godzić w jego dobra osobiste, jest aktem woli, stanowiącym wyraz świadomości uprawnionego co do przysługującego mu prawa wypowiedzenia się oraz zamiaru zamanifestowania na zewnątrz skorzystania z tego prawa. Udzielenie zgody na działanie zabronione przez art. 13 ust. 2 ustawy z 1984 r. - Prawo prasowe stanowi przyczynę wyłączającą jego bezprawność. Istnienia zgody uprawnionego ani też jej zakresu nie domniemywa się i to pozwanego obciąża obowiązek wykazania, że taką zgodę uzyskał. Zgoda na ujawnienie w prasie danych osobowych osoby, przeciwko której toczy się postępowanie karne, może być udzielona przez tę osobę także w sposób dorozumiany. O tym, czy została udzielona i jaki był jej zakres, decydują okoliczności konkretnego przypadku.
(I CSK 509/10, LEX 81856)

Opracowanie: Wojciech Kowalski

Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line