SN 28 stycznia rozstrzygnie, czy wiceminister mógł podpisać decyzje o przeniesieniu sędziów

Na dzień 28 stycznia 2014 r. został wyznaczony termin posiedzenia pełnego składu Sądu Najwyższego dla rozpoznania wniosku I Prezesa SN o rozstrzygnięcie rozbieżności w wykładni prawa, występującej w orzecznictwie Sądu Najwyższego.

Pytanie skierowane do pełnego skąłdu brzmi: „Czy w podjęciu decyzji o przeniesieniu sędziego na inne miejsce służbowe, wydanej na podstawie art. 75 § 3 w zw. z art. 75 § 2 pkt 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych minister sprawiedliwości może być zastąpiony przez sekretarza lub podsekretarza stanu?”
Zagadnienie to pojawiło się na tle rozbieżności w wykładni przepisów regulujących uprawnienie ministra sprawiedliwości do przeniesienia sędziego na inne miejsce służbowe w wyniku zniesienia stanowiska wywołanego zmianą w organizacji sądownictwa lub zniesienia danego sądu lub wydziału zamiejscowego albo przeniesienia siedziby sądu.

Uchwała: tylko minister
I tak w uchwale z 17 lipca br Sąd Najwyższy ( III CZP 46/13) stwierdził, że uprawnienie do przeniesienia sędziego na inne miejsce służbowe przysługuje wyłącznie ministrowi sprawiiedliwości, w zwiazku z czym nie moze być przekazane innej osobie, w tym sekretarzowi czy podsekretarzowi stanu.
SN rozstrzygał kwestię ważności postępowania w konkretnej sprawie, w której przedstawiono zagadnienie prawne. Uznał, że decyzja Ministra Sprawiedliwości o przeniesieniu sędziego na inne miejsce służbowe jest skuteczna od chwili doręczenia jej sędziemu, chyba że podjęta została niezgodnie z prawem, a w szczególności w niewłaściwym trybie lub przez nieuprawniony podmiot. Zgodność z prawem tej decyzji podlega badaniu zarówno w rozpoznawanej sprawie jak i w ramach odwołania sędziego do Sądu Najwyższego.

Wyrok Izby Karnej - dopuszczalność zastępstwa
Jednak tezę o wyłącznej kompetencji ministra do przenisienia sędziego w wyniku zniesienia stanowiska zakwestionował SN w motywach wyroku z 16 października 2013 r. (sygn, III KK 280/13). Sąd stwierdził, że kompetencja ministra do przeniesienia sędziegona inne miejsce słuzbowe w wypadku zniesienia saduwynika wprost z art.75 par.3 w zw. z art.75 par.2 ustawy o ustroju sądów powszechnych. Za taką oceną przemawia okolicznosć, ze Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 23 marca 2013 r. uznał art.20 p.usp za zgodny z konstytucją.
Trybunał zaznaczył w swoim wyroku, że skoro tworzenie i znoszenie sądów nie stanowi zmiany ustroju sądów, a zatem dokonywanie tych czynności nie wymaga ustawy, to czynności te mogą być wykonywane przez ministrów w drodze rozporządzenia wydawanego na podstawie prawidłowo skonstruowanego upoważnienia ustawowego.
Ponadto - w ocenie TK -  tworzenie i znoszenie konkretnych sądów traktowanych jako odrębne jednostki organizacyjne w strukturze sądownictwa to czynności tzw. władztwa organizacyjnego w zakresie wymiaru sprawiedliwości. Należą one do kompetencji organów władzy wykonawczej. Przyjęcie innego założenia prowadziłoby do konieczności obciążania ustawodawcy obowiązkiem stworzenia każdego sądu w aspekcie organizacyjnym, lokalowym i kadrowym, jak też dokonywania zmian w tym zakresie w trybie zmiany ustawy.