Program zawiera działania służące zwalczaniu również nowych narkotyków, a także środków zastępczych (tzw. dopalaczy) i przewiduję ocenę ich skuteczności. Poprzedni program był wyznaczony na lata 2006-2010.
Nowy program będzie realizowany w następujących obszarach:
Profilaktyka
Podstawowym celem będzie zmniejszenie popytu na narkotyki. Wprawdzie wyniki badań wskazują na stabilizację, a nawet spadek używania narkotyków przez młodzież, to jednak nadal znaczna jej część podejmuje inicjację narkotykową. Z badań wynika, że po dopalacze sięga ok. 3,5 proc. młodzieży ponadgminazjalnej (Młodzież, CBOS 2008). Dlatego ważne będzie utrzymanie trendu spadkowego używania substancji psychoaktywnych przez młodzież i podniesienie jakości działań profilaktycznych.
Leczenie, rehabilitacja, ograniczenie szkód zdrowotnych i reintegracja społeczna
Chodzi przede wszystkim o poprawę jakości życia osób szkodliwie używających narkotyków i uzależnionych. Do tego konieczna będzie profesjonalizacja programów leczenia, zwiększenie dostępności do leczenia, rozwój programów redukcji szkód, zmniejszenie bezdomności i bezrobocia wśród osób szkodliwie używających narkotyki i uzależnionych. Do tych działań włączone zostały również samorządy terytorialne. W Polsce liczba osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych waha się między 100–125 tys., w tym uzależnionych od opiatów – od 25 do 29 tys.
Ograniczenie podaży
Podstawowym celem będzie ograniczenie produkcji, obrotu i dostępności środków odurzających i substancji psychotropowych. Chodzi o to, że Polska jest jednym z głównych producentów amfetaminy i przez nasz kraj przebiegają główne szlaki przemytu narkotyków. Dlatego konieczne będzie efektywniejsze zwalczanie przestępczości narkotykowej. Realizowane będą działania zmierzające do wykrywania nielegalnych upraw konopi prowadzonych przez zorganizowane grupy przestępcze i do ograniczania procederu „prania pieniędzy”. Podjęte zostaną działania służące ograniczeniu przestępczości narkotykowej z wykorzystaniem internetu.
Badania i monitoring
Głównym celem jest wsparcie realizacji programu. Program uwzględnia monitorowanie sytuacji epidemiologicznej; ocenę instytucjonalnych i społecznych postaw wobec narkotyków i narkomanii; pracę nad rozwojem i konsolidacją systemu informacji o substancjach psychoaktywnych i środkach zastępczych. Realizacja tych zadań umożliwi zaplanowanie efektywnych i racjonalnych działań, np. kampanii społecznych i modyfikowanie prowadzonej polityki. Możliwa stanie się ocena efektywności wydatkowanych środków. Monitoring obejmie też rynek nowych substancji psychoaktywnych, w tym tzw. dopalaczy.
Współpraca międzynarodowa
Najważniejsze będzie wzmocnienie pozycji Polski na forum międzynarodowym, zajmującym się problemami narkotyków i narkomanii. Nasz kraj będzie uczestniczył w pracach instytucji unijnych zajmujących się ograniczeniem podaży i popytu na narkotyki. Przewidujemy także rozwijanie współpracy dwustronnej z państwami trzecimi. Polska będzie udzielać wsparcia Rosji, Ukrainie i Białorusi, aby ich działania prowadzące do zmniejszania popytu i podaży narkotyków były bardziej skuteczne.
Na realizację programu w latach 2011-2016 z budżetu państwa wydatkowane zostanie 293 627 808 zł.