Prof. Irena Lipowicz pisze do ministra, że do jej biura wpłynęło pismo tworzonego Stowarzyszenia Krajowej Rady Sędziów Społecznych, w którym zasygnalizowane zostały kluczowe problemy środowiska ławników w Polsce.
Zdaniem autorów tego pisna, jedną z zasadniczych kwestii jest brak szczegółowego określenia w przepisach podmiotu, jak również sposobu i środków umożliwiających radom ławniczym realizację obowiązku podnoszenia poziomu pracy wykonywanej przez ławników. Obowiązek ten wynika wprost z przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie sposobu wyboru, składu i struktury organizacyjnej, trybu działania oraz szczegółowych zadań rady ławniczej. Zarówno rozporządzenie, jak i ustawa - Prawo o ustroju sądów powszechnych nie wskazują, w jaki sposób i przy zaangażowaniu jakich środków rada ławnicza ma wypełniać swe ustawowe obowiązki. Skarżący zwracają także uwagę na malejącą liczbę ławników w sądach powszechnych oraz na związane z tym zaniechanie przeprowadzania szkoleń i podnoszenia kwalifikacji ławników.
- Powyższe zjawiska oraz brak właściwego systemu kwalifikacji kandydatów do pełnienia roli ławnika, jak również pozostawienie w gestii samorządów odpowiedzialności za jakość ich pracy może prowadzić, w ocenie przedstawicieli tego środowiska, do zaniżenia konstytucyjnego standardu udziału obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości – stwierdza prof. Irena Lipowicz. Zdaniem Rzecznika zasadne jest rozważenie ustanowienia nadzoru organizacyjnego Krajowej Rady Sądowniczej nad ławnikami w sądach powszechnych oraz ewentualnego nadzoru Ministra Sprawiedliwości nad sposobem realizacji obowiązku podnoszenia przez ławników swych kwalifikacji.
Rzecznik praw obywatelskich zwraca się z prośbą o rozważenie podjęcia inicjatywy stosownych zmian legislacyjnych oraz organizacyjnych.