Rzecznik stwierdza w swoim piśmie,  że w trakcie wizytacji prewencyjnych w zakładach karnych i aresztach śledczych, przedstawiciele Krajowego Mechanizmu Prewencji powzięli wiadomość o nieujawnianiu faktycznego przeludnienia przez dyrektorów niektórych placówek penitencjarnych.
RPO przypomina, że zgodnie z obowiązującymi przepisami, skazanego lub tymczasowo aresztowanego osadza się w celi mieszkalnej wieloosobowej lub jednoosobowej. Art. 79b § 1 k.k.w. nie pozwala na pobyt tych osób w celi przejściowej dłuższy niż 14 dni. Natomiast zgodnie z § 2 ust.1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie trybu postępowania właściwych organów w wypadku, gdy liczba osadzonych w zakładach karnych lub aresztach śledczych przekroczy w skali kraju ogólną pojemność tych zakładów z ogólnej pojemności zakładów wyłącza się miejsca zakwaterowania w celach mieszkalnych znajdujących się w oddziałach szpitalnych, oddziałach i celach wymienionych w art. 88a § 1 i art. 212a § 2 k.k.w., celach izolacyjnych, o których mowa w art. 143 § 1 pkt 8 k.k.w., izbach chorych oraz pomieszczeniach usytuowanych w domach dla matki i dziecka oraz oddziałach tymczasowego zakwaterowania skazanych.
Tymczasem wizytacje KMP coraz częściej ujawniają problem włączania tych pomieszczeń w ogólną pojemność zakładów i przetrzymywania osadzonych w celach przejściowych ponad dopuszczalny czas pobytu oraz/lub nieuzasadnione umieszczanie skazanych i tymczasowo aresztowanych w celach izolacyjnych i izbach chorych. Według pracowników Biura RPO, dyrektorzy jednostek penitencjarnych powołują się przy tym na pisemne zalecenia CZSW, które zobowiązują ich do wykorzystywania każdego wolnego miejsca w jednostce w celu ograniczenia skutków przeludnienia.
Rzecznik praw obywatelskich prosi o zbadanie, czy ta praktyka obejmuje tylko wizytowane jednostki penitencjarne, czy też ma miejsce w innych jednostkach.