Według ankiety opublikowanej przez międzynarodową kancelarię Allen & Overy LLP, w świetle przygotowań liderów G20 do szczytu zaplanowanego na najbliższy weekend w Waszyngtonie, międzynarodowa społeczność świata biznesu przyjmuje oraz akceptuje fakt, że jedną z konsekwencji obecnego kryzysu finansowego jest konieczność stworzenia lepszych regulacji rynku oraz silna potrzeba restrukturyzacji i konsolidacji organów regulacyjnych.

  • Globalne porozumienie dotyczące konieczności lepszych regulacji dotyczących funduszy hedgingowych, agencji ratingowych, sekurytyzacji oraz innych strukturyzowanych produktów finansowych
  • Silne poparcie restrukturyzacji i/lub konsolidacji krajowych organów regulacyjnych
  • Podział społeczności międzynarodowej co do potrzeby ustanowienia ponadnarodowego organu regulacyjnego nadzorującego funkcjonowanie globalnych instytucji finansowych
  • Niechęć wobec zwiększania kontroli na rynkach walutowych i krajowych rynkach kapitałowych ograniczających przepływy kapitału
  • Zgodny brak akceptacji dla zakazu krótkiej sprzedaży

Jednak mimo powyższych opinii, potrzeba ustanowienia globalnego organu regulacyjnego nie okazała się powszechna (42% głosów na tak i 50% na nie). Ponadto uczestnicy ankiety wskazywali, że takie rozwiązanie nie przyniosłoby pożądanego efektu i byłoby nieosiągalne. Opracowanie obejmujące ponad 700 uczestników - menedżerów i członków najwyższej kadry kierowniczej z całego świata, od dyrektorów generalnych i przewodniczących rad nadzorczych, po sekretarzy generalnych, partnerów i dyrektorów, pokazuje, że przy blisko jednogłośnej zgodzie dotyczącej konieczności wprowadzenia lepszych regulacji, brakuje jednolitej opinii, a wręcz pojawiają się sprzeczne głosy, co do sposobu wdrożenia takich regulacji. Istnieją też sprzeczne opinie na poziomie regionalnym podkreślające, że rozwiązania tego globalnego problemu mogą być trudne do określenia i realizacji.
Wim Dejonghe, Partner Zarządzający Allen & Overy, komentuje: - Celem ankiety było stworzenie katalizatora dla debaty. Liderzy światowi zamierzają się pod koniec tego tygodnia zgromadzić i omówić przyszłość globalnych regulacji finansowych, natomiast firmy nadal chwieją się po uderzeniu ostatnich wydarzeń - i dopiero będą się koncentrować na tym, jak usprawnić regulację rynku. Boimy się, że w braku przemyślanej debaty, która w pełni zaangażuje uczestników rynku, możemy otrzymać tylko automatyczną reakcję polityków skoncentrowaną na ukaraniu rynków zamiast na pomocy w skutecznym i wydajnym funkcjonowaniu.
Ponad trzy czwarte (76%) respondentów globalnie zgadza się, że konieczne są dodatkowe uregulowania dotyczące agencji ratingowych. Opinia ta jest najpowszechniejsza w Azji (86%) i Stanach Zjednoczonych (84%).
Podobnie silnie popierana jest konieczność lepszych regulacji w zakresie funduszy hedgingowych - tu zgodne stanowisko przedstawiło 66% respondentów. Jednakże niemal ten sam odsetek respondentów (67%) nie zgadza się z opinią, że krótka sprzedaż, czynność mocno kojarzona z funduszami hedgingowymi, powinna zostać zakazana. Stałym motywem ankiety jest ogólna zgoda dotycząca konieczności intensywniejszych uregulowań przy równoczesnym braku jednolitego stanowiska co do szczegółów: co dokładnie miałoby podlegać regulacjom lub jak takie regulacje miałyby być wdrażane.
W komentarzach uczestnicy ankiety również podkreślają, iż w rzeczywistości wielu z tych kwestii nie można sprowadzić do tak prostych rozwiązań jak zakaz wykonywania niektórych czynności lub dodatkowe uregulowania innych, wskazując na potrzebę uważnej i przemyślanej odpowiedzi rządów i organów regulacyjnych na obecny kryzys.
Same organy regulacyjne cieszą się szczególną uwagą uczestników rynku, z których 79% w ujęciu globalnym widzi potrzebę restrukturyzacji i konsolidacji regulatorów krajowych. Nawet na poziomie regionalnym istnieje ogólna zgoda w tym zakresie: 82% w Azji, 81% w Stanach Zjednoczonych, 80% w Europie kontynentalnej i 76% w Wielkiej Brytanii. Jednak nie chodzi tu o krytykę regulatorów - wiele komentarzy respondentów dotyczy poprawy zatrudnienia w tychże organach, łącznie z wyższym poziomem płac i większą liczbą dobrych pracowników rozumiejących złożony charakter funkcjonowania rynków finansowych. Pogląd ten jest dodatkowo wspierany konsekwentnie wyrażaną przez respondentów potrzebą regulacji lepszych - a nie liczniejszych.
Zdania uczestników rynku dotyczące globalnego organu regulacyjnego są podzielone: 58% respondentów w Europie kontynentalnej zgadza się, że taki organ powinien zostać ustanowiony, podczas gdy respondenci zarówno z Wielkiej Brytanii (55%) oraz Stanów Zjednoczonych (56%) są przeciwnego zdania. Również opinie respondentów z Azji się różnią: 44% na tak i 41% na nie. Mimo to, panuje powszechne wrażenie, że globalizacja jest nieodwracalna - blisko trzy czwarte (74%) respondentów jest przeciwna zwiększeniu kontroli na rynkach walutowych i krajowych rynkach kapitałowych ograniczających międzynarodowe przepływy kapitału.
Jacek Michalski, Partner w warszawskim biurze kancelarii Allen & Overy, dodaje: - mamy nadzieję, że głos światowego biznesu jak i lokalnych uczestników rynku zostanie dostrzeżony także przez globalnych decydentów co przyczyni się do wprowadzenia w niedalekiej przyszłości niezbędnych zmian w sektorze finansowym.
Jednakże znakomita większość (67%) respondentów zgadza się, że bardziej złożone instrumenty stosowane w dzisiejszym świecie globalnych finansów, takie jak sekurytyzacja czy inne strukturyzowane produkty wymagają poddanie zwiększonej regulacji, ograniczeniom i obowiązkom informacyjnym. Jeżeli chodzi o instrumenty pochodne oraz inne instrumenty niosące ryzyko związane z akcjami, respondenci zgłaszali silną potrzebę (77%) zwiększonych wymogów informacyjnych. Jeśli chodzi o praktyki kredytowe banków - zdania są w miarę równo podzielone: 37% głosów za koniecznością poprawy regulacji i 45% przeciwko. Azja jest tu jedynym regionem gdzie większość (53%) respondentów opowiedziała się głosem za. W innych regionach większość respondentów była przeciwko: Europa kontynentalna - 51%, Stany Zjednoczone - 52%, i aż 56% - w Wielkiej Brytanii.

Treść raportu ( .pdf )

====================

Przegląd wyników ankiety dla Europy kontynentalnej

Poglądy respondentów w całej Europie kontynentalnej były zgodne z poglądami wyrażanymi w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Azji w zakresie ogólnej potrzeby wprowadzenia ulepszonych regulacji oraz restrukturyzacji i/lub konsolidacji regulatorów krajowych.
Jednakże, przy braku jasnego konsensusu społeczności globalnej dotyczącego konieczności ustanowienia ponadnarodowego regulatora nadzorującego funkcjonowanie globalnych instytucji finansowych, Europa kontynentalna jest jedynym regionem, w którym większość respondentów popiera tę opinię. 58% respondentów w Europie kontynentalnej zgadza się, że taki ponadnarodowy organ regulacyjny powinien powstać na potrzeby nadzoru międzynarodowych instytucji finansowych.
W porównaniu z opiniami respondentów w innych regionach, zanotowana została potrzeba silnej regulacyjnej reakcji na światowy kryzys finansowy. Europejczycy dają największe poparcie dla kompleksowego przeredagowania Nowej Umowy Kapitałowej (Basel II), oraz wykazują się najbardziej przychylną reakcją na sugestię zwiększonej regulacji funduszy hedgingowych. Odsetek respondentów popierających poddanie sekurytyzacji czy innych strukturyzowanych produktów finansowych bardziej szczegółowej regulacji, ograniczeniom i obowiązkom informacyjnym jest największy wśród Europejczyków, którzy również najsilniej popierają konieczność ograniczenia praktyki wykazywania umów sekurytyzacji i strukturyzowanych produktów finansowych w pozycjach pozabilansowych. Europejczycy także podzielają ogólny pogląd, że złym rozwiązaniem byłby zakaz krótkiej sprzedaży oraz innych czynności spekulacyjnych, jednakże tutaj miał on najsłabsze poparcie.
Jeśli chodzi o kwestie niewypłacalności, Europa kontynentalna, podobnie jak inne regiony, zgadza się z opinią, że istnieje potrzeba stworzenia globalnej konwencji zajmującej się sprawami niewypłacalności transgranicznej. Respondenci europejscy również najszerzej poparli pogląd, że zabezpieczenie aktywów krajowych na rzecz lokalnych wierzycieli powinno być zakazane, i najbardziej byli skłonni zgodzić na wprowadzenie przez regulatorów polityki upadłości bardziej korzystnej dla dłużników.
Popierana jest rachunkowość wyceny rynkowej ("mark-to-market"), podobnie jak propozycja ustanowienia globalnego standardu ilościowego dotyczącego regulacji płynności. Opinie w Europie kontynentalnej są podzielone w odniesieniu do pytania czy powinna być sprawowana silniejsza polityczna kontrola i czy powinny istnieć bardziej szczegółowe regulacje w zakresie praktyk działalności kredytowej banków oraz odpowiednich wielkości udzielanych kredytów.

Perspektywy dotyczące regulacji: Europa kontynentalna

Na nieformalnym spotkaniu głów państw i szefów rządów, które odbyło się 7 listopada, wymienionych zostało pięć konkretnych działań, które mogą służyć jako kroki wspierające odbudowę międzynarodowego systemu finansowego:

  • Poddanie agencji ratingowych rejestracji, nadzorowi i ładowi korporacyjnemu;
  • Przyjęcie zasady zbliżenia standardów rachunkowości oraz dokonanie przeglądu stosowania w sektorze finansowym zasady wartości godziwej w celu podniesienia jej spójności z zasadami ostrożnej wyceny;
  • Poddanie wszystkich segmentów rynku, terytoriów i instytucji finansowych proporcjonalnym i adekwatnym regulacjom lub przynajmniej nadzorowi;
  • Ustanowienie kodeksów w celu uniknięcia nadmiernego podejmowania ryzyka w sektorze finansowym, łącznie z obszarem systemów wynagrodzeń. Podmioty nadzorujące będą musiały uwzględniać je przy ocenie profilu ryzyka instytucji finansowych;
  • Nadanie Międzynarodowemu Funduszowi Walutowemu (IMF) oraz Forum Stabilności Finansowej (FSF) wstępnej odpowiedzialności dotyczącej zalecania kroków potrzebnych do odbudowania zaufania i stabilizacji. IMF należy wyposażyć w konieczne zasoby i odpowiednie instrumenty wspierające kraje znajdujące się w trudnej sytuacji; Fundusz musi wypełniać swoją rolę nadzoru makroekonomicznego.

Pozostaje tylko czekać na reakcję pozostałych państw na te zaproponowane środki. Jednakże wydaje się, że istnieje wyraźna potrzeba silniejszego egzekwowania dyrektyw UE oraz podjęcia działań prowadzących do zwiększenia wymogów regulacyjnych w zakresie kapitałów, wprowadzonych przez instytucje finansowe w całej Europie.

Respondenci z Europy kontynentalnej wykazują najsilniejsze poparcie dla kompleksowego przeredagowania Nowej Umowy Kapitałowej (Basel II) - 66% respondentów uważa, że należy to wykonać.