Rada Legislacyjna przy premierze oceniła pozytywnie całość założeń do projketu nowelizacji procedury cywilen przedstawionej przez ministra sprawiedliwości, jednak ma poważne zastrzeżenia co do szczegółowych rozwiązań w postępowaniu egzekucyjnym.
Odpowiednie przygotowanie prawnicze Bezpodstawne jest twierdzenie, że grupa osób, które mogą pełnić funkcję pełnomocnika w postępowaniu egzekucyjnym, pozostaje zbyt wąska. Krąg tych pełnomocników jest bowiem stosunkowo szeroki, znacznie szerszy niż w postępowaniu rozpoznawczym. Pełnomocnikiem w postępowaniu egzekucyjnym może bowiem być pełnomocnik procesowy lub inny pełnomocnik. Podział ten ma swoje uzasadnienie w przepisach k.p.c. o pełnomocnikach procesowych, które dotyczą zastępstwa stron przed sądem.
Przedstawiona propozycja zmierza zatem w istocie rzeczy do przyznania statusu pełnomocnika każdej osobie posiadającej zdolność procesową w postępowaniu egzekucyjnym toczącym się przed sądem działającym jako organ egzekucyjny lub sprawującym nadzór judykacyjny nad czynnościami komornika. Rozwiązanie takie uważać należy za przedwczesne w związku z niezakończoną jeszcze dyskusją nad kręgiem osób mogących pełnić funkcję
pełnomocnika procesowego. Usprawiedliwieniem dla tego rozwiązania nie może być natomiast argument, że w postępowaniu egzekucyjnym nie chodzi o spór o prawo. Trzeba bowiem mieć przy tym na uwadze, że w postępowaniu egzekucyjnym dochodzi do silnej ingerencji organów egzekucyjnych w sferę konstytucyjnie chronionych praw i wartości człowieka i obywatela.
Niezbędna jest przy tym potrzeba ochrony nie tylko praw wierzyciela, ale także praw dłużnika oraz praw osób trzecich. Należyta ochrona tych praw wymaga odpowiedniego przygotowania prawniczego pełnomocników występujących przed sądem w sprawach egzekucyjnych. W sprawach tych występują bowiem skomplikowane zagadnienia, nie tylko z
zakresu prawa egzekucyjnego, ale także z zakresu prawa cywilnego (w tym hipotecznego) i procesu cywilnego, prawa handlowego, wekslowego i prawa publicznego, które w istotny sposób komplikują postępowanie egzekucyjne. Sam system środków zaskarżenia właściwy dla postępowania egzekucyjnego, a zwłaszcza problem terminów do ich wniesienia i podstaw zaskarżenia wymaga dokładnej znajomości prawa egzekucyjnego. Stąd od pełnomocnika procesowego występującego w sprawach egzekucyjnych przed sądem wymagać należy dokładnego opanowania całokształtu obowiązującego prawa i gruntownych wiadomości teoretycznych, co można osiągnąć tylko przez uniwersyteckie wykształcenie prawnicze. Jest to niezbędne ze względu na potrzebę ochrony wymienionych wyżej praw uczestników postępowania
egzekucyjnego i osób trzecich.
Referendarze jak sądy
Krytycznej uwagi wymaga również propozycja rozszerzenia kompetencji referendarzy sądowych
w postępowaniu egzekucyjnym przez dodanie ogólnego przepisu umożliwiającego referendarzom
sądowym do dokonywania w tym postępowaniu czynności zastrzeżonych dla sądu. Rozwiązanie
takie prowadzi bowiem de facto do nadania referendarzom sądowym statusu organu egzekucyjnego.
Niedopuszczalne byłoby zwłaszcza uprawnienie referendarza sądowego do ustanowienia kuratora, stosowania środków przymusu (np. nakładania kary grzywny lub stosowania aresztu), czy też sprawowanie przez niego nadzoru judykacyjnego nad czynnościami komornika za pomocą szczególnych środków zaskarżenia występujących w postępowaniu egzekucyjnym (np. skargi na czynności komornika, art. 767 k.p.c., zarzutów przeciwko planowi podziału sumy uzyskanej z egzekucji, art. 1027 k.p.c.) oraz w drodze nadzoru stosowanego z urzędu (art. 759 § 2, art. 960, art. 972 i art. 1035 k.p.c.).
Stanowisko to zostało przygotowane na podstawie opinii prof. dr hab. Andrzeja Marciniaka (UŁ).