Opinię taką prezydent wygłosił podczas dorocznego zgromadzenia ogólnego sędziów Trybunału Konstytucyjnego. W uroczystości podsumowującej orzecznictwo TK w ub.r. wzięli też udział premier Ewa Kopacz, przedstawiciele parlamentu oraz inni goście związani ze stanowieniem i wykonywaniem prawa.

Bronisław Komorowski zaznaczył, że konstytucja z 1997 r. stanowi mocny i stabilny fundament ustroju, ale dynamiczne zmiany społeczne, polityczne czy gospodarcze wymagają nieustannego umacniania fundamentów demokracji. Jako przykład podał doświadczenia ubiegłorocznych wyborów samorządowych, które "potwierdziły potrzebę doskonalenia procedury wyborczej". "Stanowiły one impuls do wniesienia przeze mnie projektu nowelizacji Kodeksu wyborczego, którego propozycje idą w kierunku usprawnienia systemu wyborczego" - oświadczył. "Ufam, że zaproponowana przeze mnie modyfikacja systemu wyborczego wzmocni świadomość obywatelską, wzmocni zaufanie społeczne do wyborów" - dodał.

Według Komorowskiego orzecznictwo TK to "drogowskaz, w jakim kierunku powinny iść zmiany legislacyjne umacniające demokratyczne państwo prawa". "Dobre, zgodne z konstytucją prawo, ma być środkiem, który nie tylko zapewni skuteczną realizację celów, jakie ustawodawca chce osiągnąć, ale uwzględni też zakres ingerencji państwa w chronioną konstytucyjnie sferę praw jednostki" - mówił prezydent. Wyraził satysfakcję, że taka ocena jest przez TK stosowana. "Silne, sprawne państwo w moim przekonaniu winno ufać swoim obywatelom" - oświadczył.

Komorowski dodał, że wyrok TK o gwarancjach dla jednostki w sprawie billingów i podsłuchów wpisuje się także w jego "wizję funkcjonowania państwa, które zapewnia zewnętrzne i wewnętrzne bezpieczeństwo jako priorytet, przy maksymalnie pełnym poszanowaniu konstytucyjnych praw i wolności jednostki".

Brak niezależnej kontroli pobierania billingów przez służby oraz brak zasad niszczenia podsłuchów osób zaufania publicznego są niekonstytucyjne - orzekł w ub.r. niejednogłośnie TK.

Prezydent wyraził nadzieję, że jeszcze obecny parlament zdoła przyjąć jego projekt nowej ustawy o TK, który m.in. ma przyspieszyć rozpatrywanie spraw, oraz projekt nowelizacji postępowania przed sądami administracyjnymi. "Te ustawy stanowią proobywatelski pakiet zmian w sądownictwie" - dodał.

Dziękując sędziom za "ochronę konstytucji", Komorowski powiedział, że rośnie liczba spraw w TK, a przy tej samej liczbie sędziów, rozpoznaje on sprawy w coraz krótszych terminach. "Coraz efektywniej są wykonywane wyroki TK, co też jest ważne z punktu widzenia całego systemu prawnego Polski" - dodał Komorowski.

Premier Kopacz powiedziała, że rząd dba o większą przejrzystość procedowania z dokumentami rządowymi. Wprowadzono też mechanizm monitorujący wyroki TK i inicjujący prace związane z ich wykonywaniem. "TK wykazuje wyjątkową wrażliwość na istotne problemy społeczne, sygnalizując niezbędne inicjatywy ustawodawcze" - podkreśliła.

ID produktu: 40117776 Rok wydania: 2015
  Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Przepisy>>>

Przedstawiając orzecznictwo TK w 2014 r., jego prezes prof. Andrzej Rzepliński mówił, że na koniec ub.r. ustawodawca nie wykonał w sumie 116 orzeczeń TK, a "taki stan trwa całe lata". Np. do dziś nie wykonano wyroku TK z 1998 r. w sprawie Funduszu Wczasów Pracowniczych.

Wśród najważniejszych wyroków TK z ub.r. jego prezes wymienił sprawy: podwyższenia wieku emerytalnego, uboju rytualnego, billingów i podsłuchów, rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatników, wolności religii, wolności zgromadzeń, zakazu posiadania marihuany.

W 2014 r. do TK wpłynęło łącznie 530 wniosków, pytań prawnych i skarg konstytucyjnych (o 10 proc. więcej niż w 2013 r.). Trzy czwarte spraw to właśnie skargi konstytucyjne od obywateli.

W ub.r. TK wydał 71 wyroków, w tym 38 - o niezgodności zaskarżonych przepisów z konstytucją oraz 33 - o ich zgodności. Najwięcej wyroków zapadło w trybie skarg konstytucyjnych (31), z wniosków RPO (22), pytań prawnych sądów (15), wniosków prokuratura generalnego (11). Wydano też 48 postanowień o umorzeniu postępowań.

Od kilku lat skraca się średni czas rozpoznania sprawy w TK: w 2014 r. było to 18 miesięcy. Rzepliński ma nadzieję, że w 2016 r. będzie to poniżej 16 miesięcy. (ks/pap)