Autor zwraca uwagę na fakt, że w uzasadnieniu orzeczenia odniesiono się zarówno do rozbieżnego do tej pory orzecznictwa wojewódzkich sądów administracyjnych jak i do wypowiedzi doktryny. Z tych względów wyrok zasługuje na szczególną uwagę spółek, w których miało miejsce podwojenie kapitału zakładowego.
W orzecznictwie sądów administracyjnych w sprawach, w których materialnoprawną podstawę stanowiły przepisy ustawy z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych zaistniała rozbieżność dotycząca kwestii kwalifikowania do kosztów uzyskania przychodu wydatków związanych z podwyższeniem kapitału.
Według jednego stanowiska, środki uzyskane na pokrycie podwyższenia kapitału nie stanowią wprawdzie przychodów w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jednak nie oznacza to, że wydatki poniesione w związku z powiększeniem kapitału z zasady nie stanowią kosztów podatkowych. Trzeba dodać, że wydatki te stanowią koszty podatkowe, gdy podwyższenie kapitału ma na celu rozwój działalności, a więc powiększenie w przyszłości przychodów.
W tej grupie wyroków podkreślano, że cele podwyższenia kapitału zakładowego mogą być bardzo różne, np. unowocześnienie spółki, pokrycie strat, efekt umów między wspólnikami, zwiększenie zdolności kredytowej, utworzenie nowych miejsc pracy, wiarygodność w oczach kontrahentów, uniknięcie likwidacji bądź upadłości itd. Co do zasady, wydatki związane z podwyższeniem kapitału zakładowego, zwiększające efektywność prowadzonej działalności gospodarczej, będą stanowiły koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, które mimo że nie zostały wymienione w art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p., to powinny stanowić koszty uzyskania przychodów.
Możliwe zatem będzie zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych celem podwyższenia kapitału zakładowego, jeżeli związek tych wydatków z przychodami uzyskiwanymi z działalności gospodarczej. O ile więc środki uzyskane na podwyższenie kapitału zakładowego nie stanowią przychodów w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, o tyle wydatki poniesione w związku z operacją podwyższenia kapitału mogą stanowić koszty podatkowe, jeśli podwyższenie kapitału będzie miało na celu rozwój działalności spółki, a więc powiększenie przychodów. Dopuszczalny jest pośredni związek kosztów z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą. W związku z tym kosztami będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeśli podatnik wykaże, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów nawet wówczas, gdyby z obiektywnych przyczyn przychód nie został osiągnięty3.
Według drugiego stanowiska, przychód uzyskany w związku z podwyższeniem kapitału zakładowego nie powstaje jako efekt zwykłej, bieżącej działalności podatnika. A zatem powołując się na pośredni związek z przychodami z bieżącej działalności, wydatków takich nie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Sam fakt efektywności wydatków nie może bowiem przesądzać o uznaniu ich za koszt uzyskania przychodu. Skoro przychód z tytułu powiększenia kapitału zakładowego jest neutralny podatkowo, to zgodnie z wyrażoną w art. 7 ust. 3 u.p.d.o.p. zasadą również koszty uzyskania tego przychodu nie mogą być uwzględniane przy obliczaniu dochodu. Wydatki związane z uzyskaniem przychodu wolnego od opodatkowania są więc - co do zasady - kosztami uzyskania przychodu, jednak z mocy art. 7 ust. 3 pkt 1 u.p.d.o.p. nie bierze się ich pod uwagę przy obliczaniu dochodu podlegającego opodatkowaniu. Zasada ta ma racjonalne uzasadnienie. Warto podkreślić, że uwzględnienie tego rodzaju wydatków powodowałoby podwójną korzyść po stronie podatnika. Z jednej strony, w sumie przychodów podatnik nie uwzględniałby przychodu uzyskanego na podwyższenie kapitału, z drugiej zaś - wydatki związane z przychodem nieopodatkowanym obniżałyby dochód podlegający opodatkowaniu.
Cały artykuł Podwyższenie kapitału zakładowego a koszty uzyskania przychodu ukazał sie w czasopiśmie "Glosa" - numer 2 z 2010 r.