Zgodnie z polska procedurą w sprawach karnych status subsydiarnego oskarżyciela posiłkowego, działającego zamiast oskarżyciela publicznego (najczęściej prokuratora), zależy od zaistnienia następujących okoliczności:
- na pierwsze postanowienie o odmowie wszczęcia lub o umorzeniu postępowania przygotowawczego, pokrzywdzony wnosi zażalenie, za pośrednictwem prokuratora, który je wydał lub zatwierdził (art. 465 § 2 k.p.k.) do sądu właściwego do rozpoznania sprawy (art. 329 § 1 k.p.k.);
- sąd właściwy do rozpoznania sprawy uchyla postanowienie o odmowie wszczęcia lub o umorzeniu postępowania przygotowawczego, wskazuje powody uchylenia, a w miarę potrzeby także okoliczności, które należy wyjaśnić lub czynności, które należy przeprowadzić; wskazówki te są dla prokuratora wiążące (art. 330 § 1 k.p.k.);
- jeżeli prokurator, po dokonaniu czynności wskazanych przez sąd nadal nie znajduje podstaw do wniesienia aktu oskarżenia, wydaje ponownie postanowienie o umorzeniu postępowania lub odmowie jego wszczęcia (art. 330 § 2 k.p.k. zdanie pierwsze);
- pokrzywdzony, który uprzednio uruchomił postępowanie zażaleniowe z art. 306 § 1 k.p.k., może w terminie miesiąca od doręczenia mu zawiadomienia o decyzji prokuratora wnieść akt oskarżenia określony w art. 55 § 1 k.p.k., o czym należy go pouczyć (art. 330 § 2 k.p.k. zdanie drugie);
- akt oskarżenia wniesiony przez pokrzywdzonego powinien być sporządzony i podpisany przez adwokata lub radcę prawnego (art. 55 § 2 k.p.k.) i spełniać wymogi formalne określone w art. 332 k.p.k. i 333 k.p.k.;
W związku z niejednolitą praktyką prokuratorską sprawach, w których pokrzywdzony uzyskał uprawnienie do wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia, Prokurator Generalny na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze (Dz. U. z 2011 r. Nr 270, poz. 1599 z późn. zm.) wydał wytyczne.
PG informuje, jak realizować prawo pokrzywdzonego, który wniósł akt oskarżenia
Prokurator Generalny podpisał wytyczne w sprawie działań prokuratorów w sprawach, w których pokrzywdzony uzyskał uprawnienie do wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia.