1. Skoro w postępowaniu "zwykłym" uznawano, że wydawana decyzja będzie wpływać na prawa i obowiązki innych podmiotów, to również w postępowaniu nadzwyczajnym zmierzającym do zmiany pierwotnej decyzji winny uczestniczyć te same podmioty. O takim rozumieniu przepisu art.155 ustawy Kodeks postępowania administracyjnego świadczy jego redakcja, która nie pozwala na ponowne badanie przymiotu strony w rozumieniu art. 28 Kodeksu postępowania administracyjnego. Korzyści jakie powstają w sferze prawa materialnego dla strony, która nabyła prawo w sensie faktycznym, z drugiej strony mają wpływ i dają podstawę do domagania się od określonych podmiotów określonych zachowań.
  2. Zgoda na zmianę decyzji w trybie art. 155 ustawy Kodeks postępowania administracyjnego musi być wyrażona przez wszystkie strony, które nabyły prawo na podstawie rozstrzygnięcia decyzji. Pojęcie nabycia prawa z decyzji ostatecznej może być stosowane tylko w odniesieniu do sfery prawa materialnego, a nie uprawnień formalnych (procesowych).

WSA w Rzeszowie uwzględnił skargę na decyzję SKO w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji SKO i Wójta w sprawie warunków zabudowy terenu.
Strona skarżąca zarzuciła organowi naruszenie art. 155 ustawy Kodeks postępowania administracyjnego, zwanej dalej k.p.a., poprzez uznanie, iż zgodę na zmianę decyzji ostatecznej powinny wyrazić wszystkie osoby będące stronami postępowania, podczas gdy z przepisu tego wynika, iż zgoda na zmianę decyzji ostatecznej wymagana jest jedynie od stron, które na podstawie decyzji ostatecznej nabyły prawa. Decyzja zmieniająca odmawiała zmiany decyzji uzasadniając brakiem zgód stron postępowania. WSA, uwzględniając skargę inwestorów, nie podzielił uzasadniania organu I i II instancji zasadzające się na wywodach uzależniających pozytywne rozpatrzenie źródłowego wniosku A. i W. D., domagających się zmiany decyzji o warunkach zabudowy od zgody innych stron postępowania.
WSA wskazał, że przez nabycie prawa, w rozumieniu art. 155 k.p.a., rozumieć należy uzyskanie przez dany podmiot uprawnienia, będącego efektem skonkretyzowania oznaczonej normy prawa materialnego. Żadna inna strona, poza inwestorem, nie nabywa prawa w wyniku ustalenia warunków zabudowy. O takim rozumieniu "nabycia prawa" przekonuje chociażby i to, że w odniesieniu do tego samego terenu można wydać wiele decyzji o warunkach zabudowy (por. art. 61 ust. 1 Upizp) i to niezależnie nawet od woli tych inwestorów, którzy uprzednio decyzje o warunkach zabudowy już uzyskali. W literaturze wskazuje się, że w sytuacji gdy w postępowaniu zakończonym decyzją ostateczną brała udział więcej niż jedna strona, wówczas nie jest konieczne wykazanie, że każda ze stron nabyła prawo z decyzji. Wystarcza stwierdzenie, że decyzja tworzy prawo tylko dla jednej ze stron postępowania. Przepis art. 155 k.p.a. nie ustanawia bowiem warunku, aby każda ze stron nabyła prawo na mocy decyzji ostatecznej (por. A. Wróbel, w: M. Jaśkowska, A. Wróbel: Kodeks postępowania administracyjnego, Komentarz, wydanie II, Zakamycze 2005, s. 919). Jest o tyle logiczne, że ustalenie warunków zabudowy nie jest uwarunkowane zgodą stron postępowania, skoro zatem wydanie decyzji o warunkach zabudowy nie jest uzależnione np. od zgody właściciela działki sąsiadującej z terenem objętym wnioskiem o wydane warunków zabudowy, to i zmiana decyzji ostatecznej, na mocy której ustalono warunki, nie nadając właścicielowi sąsiedniej działki żadnych prawa, nie może być uzależniona od jego zgody. Dodać należy, że ewentualne wydanie decyzji zmieniającej decyzję ostateczną ustalającą warunki zabudowy, musi uwzględniać pozostałe przesłanki, oprócz zgody inwestora, wynikające z dyspozycji art. 155 k.p.a., a nadto respektować przepisy Upizp, w tym w szczególności jej art. 61 ust. 1.
Wszczęte postępowanie administracyjne w trybie art. 155 k.p.a. jest samodzielnym postępowaniem administracyjnym zmierzającym do ustalenia zaistnienia przesłanek wymienionych tym przepisem, a zatem reguły zachowania się organu w tej nowej sprawie, wyznacza omawiany przepis. Dlatego też, możliwość uchylenia lub zmiany decyzji administracyjnej na podstawie art. 155 k.p.a. uzależniona jest od zgody strony oraz uznania przez organ rozstrzygający sprawę w tym trybie, że za uchyleniem lub zmianą decyzji ostatecznej przemawia interes społeczny lub słuszny interes strony. Sąd podkreślił, iż o ile w postępowaniu zakończonym wydaniem decyzji ostatecznej brała udział więcej niż jedna strona, to nie jest konieczne wykazanie, że każda ze stron nabyła prawo z decyzji. W takiej sytuacji wystarczy stwierdzenie, że decyzja tworzy prawo tylko dla jednej ze stron postępowania, gdyż przepis art. 155 k.p.a. nie ustanawia warunku, aby każda ze stron nabyła prawo na mocy decyzji ostatecznej, a postępowanie w trybie omawianego przepisu prowadzi się z udziałem tych samych stron postępowania podstawowego (zwykłego), w którym zapadła decyzja ostateczna.
Przez nabycie prawa, w rozumieniu art. 155 k.p.a., rozumieć należy uzyskanie przez dany podmiot uprawnienia, będącego efektem skonkretyzowania oznaczonej normy prawa materialnego. Żadna inna strona, poza inwestorem, nie nabywa prawa w wyniku ustalenia warunków zabudowy.

Przepis art. 155 k.p.a. nie ustanawia warunku, aby każda ze stron nabyła prawo na mocy decyzji ostatecznej.

Przydatne materiały:

  • Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 roku Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. 2000 roku Nr 98, poz. 1071 z późniejszymi zmianami)
  • Ustawa z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 roku Nr 80, poz. 717 z późniejszymi zmianami)