Zdaniem autorów opinie dzieje się tak głównie na skutek zmienionego Prawa o ustroju sądów powszechnych, które przyznaje Ministrowi Sprawiedliwości szerokie kompetencje oddziaływujące bezpośrednio na funkcjonowanie sądów.
Szczególnie widoczne jest to w usytuowaniu nowo powołanych Dyrektorów sądów podległych bezpośrednio Ministrowi Sprawiedliwości, a nie Prezesowi sądu, w którym Dyrektor ten jest zatrudniony. Ustawa przewiduje także nowe instrumenty kontroli sędziów, takie jak oceny pracy sędziego, której kryteria wskazane są jedynie w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości a nie w ustawie.
