W piątek, 26 stycznia, Marcin Wiącek, rzecznik praw obywatelskich, przedstawił w Sejmie informację o działalności o działalności RPO w 2022 r. oraz o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela w roku 2022 (druki sejmowe nr 85 i 183). Podał, że podstawową kompetencją i obowiązkiem RPO jest rozpoznawanie skarg wpływających od obywateli. W 2022 roku do biura RPO wpłynęło ponad 75 tys. skarg od obywateli, w tym roku udzielono także około 35,5 tys. porad telefonicznych.

 


Problemy obywateli…

RPO zauważył, że jednym z problemów, który wywołał ogromną liczbę skarg były wprowadzone w 2022 roku zmiany do Kodeksu karnego wykonawczego. - Pisali do nas więźniowie, którym po tym zmianach ograniczono możliwość kontaktu telefonicznego z obrońcami, pełnomocnikami i osobami najbliższymi – zauważył Marcin Wiącek. Dodał, że jest to problem w dalszym ciągu aktualny. - Obowiązujące w zakładach karnych ograniczenie, zakładające, że więzień może wykonać tylko po jednej rozmowie z tygodniu do prawnika i do osoby najbliższej, jest naszym zdaniem wadliwe, gdyż nie służy właściwie resocjalizacji skazanych - podkreślił.

RPO poruszył też kilka problemów generalnych, dotyczących stanu przestrzegania praw człowieka, które są aktualne. Jednym z nich - jak mówił - jest fakt, że od kilku lat w Polsce mamy do czynienia z niespotykanym dotąd kryzysem władzy sądowniczej. Według niego, nasz kraj regularnie jest adresatem orzeczeń europejskich trybunałów, których wykonanie jest obowiązkiem RP.

 


…i chaos prawny

- Mamy w tej chwili do czynienia z chaosem prawnym, wynika on z fundamentalnych zastrzeżeń do orzeczeń najważniejszych organów władzy sądowniczej SN i TK. To oczywiste zagrożenie wolności i praw człowieka w Polsce. Dzisiaj obywatel nie ma pewności czy wydane w jego sprawie orzeczenie będzie respektowane czy orzekający w jego sprawie sędzia jest wystarczająco niezawisły i bezstronny, jaki jest stan prawny po wyroku TK. To jest sytuacja niedopuszczalna w demokratycznym państwie prawnym - podkreślił Marcin Wiącek. I zaapelował do parlamentarzystów o jak najpilniejsze uporządkowanie sytuacji polskiej władzy sądowniczej. - Konieczna jest zmiana zasad kreowania składu KRS. Konieczne jest wyeliminowanie podstaw prawnych karania sędziów za treść wydawanych orzeczeń - poza sytuacjami rażącymi i oczywistymi. Konieczne jest uchylenie przepisów przyznających ministrowi sprawiedliwości, będącemu jednocześnie zwierzchnikiem prokuratorów, kompetencji do wpływania na czynności jurysdykcyjne i status sędziego - wyliczał RPO.