ETS: można zająć chińskie towary przewożone lub składowane w UE

Gdy towary z Chin znajdują się w składzie celnym lub są przedmiotem tranzytu w Unii, mogą być uznane za towary podrobione lub towary pirackie, jeżeli wykazano, że są one przeznaczone do wprowadzenia do obrotu w Unii. Tak Trybunał Sprawiedliwości UE określił przesłanki zajęcia przez organy celne państw członkowskich towarów będących imitacją lub kopią produktów chronionych w Unii prawami własności intelektualnej pochodzących z państw trzecich.

Rozstrzygnięcie Trybunału z 1 grudnia br. dotyczyło dwóch spraw, w których konieczna była wykładnia przepisów Unii odnoszących się do działań, jakie powinny podjąć organy celne mające do czynienia z ewentualnym naruszeniem praw własności intelektualnej w przypadku pochodzących z państw trzecich towarów objętych procedurą tranzytu zewnętrznego i składu celnego na terytorium Unii. Te procedury zawieszające pozwalają, aby towary niewspólnotowe nie zostały objęte należnościami celnymi przywozowymi i innymi opłatami ani środkami polityki handlowej.
W pierwszej sprawie - C-446/09 - okoliczności faktyczne wyglądały następująco. W 2002 r. belgijskie organy celne dokonały kontroli przesyłki (o nieokreślonym przeznaczeniu), składowanej w porcie w Antwerpii (Belgia), zawierającej elektryczne maszynki do golenia pochodzące z Szanghaju (Chiny) i przypominające niektóre wzory maszynek do golenia Philips. Wzory te są chronione na mocy rejestracji przyznających spółce Philips prawo wyłączne w dziedzinie własności intelektualnej w wielu państwach, w tym w Belgii. Podejrzewając, że chodziło o „towary pirackie”, organy celne dokonały ich zajęcia.
Przed sądem pierwszej instancji w Antwerpii spółka Philips wszczęła postępowanie przeciwko spółkom Lucheng, Far East Sourcing oraz Röhlig, biorącym udział w wytwarzaniu, sprzedaży i transporcie tych maszynek. Philips zażądała w szczególności stwierdzenia, że przedsiębiorstwa te naruszyły wyłączne prawo, jakie posiada ona w odniesieniu do tych wzorów. Zażądała również zasądzenia na jej rzecz odszkodowania oraz zniszczenia zajętych towarów.
W drugiej sprawie - C-495/09 - organy celne Zjednoczonego Królestwa (HM Revenue & Customs, „HMRC”) dokonały kontroli partii towarów – telefonów komórkowych i akcesoriów do nich – w porcie lotniczym Heathrow w Londynie (Zjednoczone Królestwo), pochodzących z Hong Kongu (Chiny), a których państwem przeznaczeniem była Kolumbia. Towary te posiadały oznaczenie identyczne ze znakiem towarowym Nokia. HERC, podejrzewając, że chodzi o produkty będące imitacją, przekazały próbki spółce Nokia, która potwierdziła, że chodzi w istocie o imitację i złożyła wniosek o zajęcie tej przesyłki.
Wniosek ten nie został przez HMRC uwzględniony z uwagi na fakt, że towary będące przedmiotem tranzytu z państwa trzeciego do innego państwa trzeciego nie mogą być uznane za „towary podrobione” w rozumieniu prawa Unii i nie mogą zatem podlegać zajęciu. Spółka Nokia zakwestionowała tę odmowę zajęcia przed sądem Zjednoczonego Królestwa.
W przedłożonych pytaniach prejudycjalnych sąd belgijski i brytyjski zwróciły się do Trybunału Sprawiedliwości o rozstrzygnięcie kwestii, czy towary pochodzące z państw trzecich, objęte tranzytem lub umieszczone w składzie celnym na terytorium Unii, mogą być uznane za „towary podrobione” lub „towary pirackie” w rozumieniu prawa Unii wyłącznie z uwagi na fakt, że zostały wprowadzone na obszar celny Unii, lecz nie zostały na tym obszarze wprowadzone do obrotu.
W wydanym wyroku Trybunał zbadał w pierwszej kolejności przesłanki tymczasowego zajęcia towarów objętych procedurą zawieszającą. Trybunał przypomniał, że towary pochodzące z państw trzecich, objęte zawieszającą procedurą celną, nie mogą naruszać praw własności intelektualnej znajdujących zastosowanie w Unii, wyłącznie z uwagi na fakt objęcia ich tą procedurą. Może natomiast dojść do naruszenia wskazanych praw, jeżeli w czasie objęcia ich procedurą zawieszającą na obszarze celnym Unii, a nawet przed ich wwozem na ten obszar, towary pochodzące z państw trzecich są przedmiotem czynności handlowej, skierowanej do konsumentów w Unii, takiej jak sprzedaż, oferta sprzedaży lub reklama.
Oprócz takiej czynności handlowej, inne okoliczności również mogą prowadzić do tymczasowego zajęcia przez organy celne państw członkowskich. W związku z tym, organ celny, który stwierdził, że w składzie lub w tranzycie znajdują się towary stanowiące imitację lub kopię produktu chronionego w Unii prawem własności intelektualnej, może w uzasadniony sposób podjąć działania, jeżeli dysponuje on poszlakami, zgodnie z którymi podmiot lub podmioty biorące udział w wytwarzaniu, spedycji lub dystrybucji towarów, pomimo iż nie przystąpiły jeszcze do skierowania tych towarów do konsumentów w Unii, zamierzają właśnie to zrobić lub ukrywają swoje zamiary handlowe.
Do poszlak tych można w szczególności zaliczyć: fakt, że nie zostało zgłoszone przeznaczenie towarów, podczas gdy zawieszająca procedura celna, o której zastosowanie wniesiono, wymaga takiego zgłoszenia; brak szczegółowych lub wiarygodnych informacji co do tożsamości lub adresu producenta lub nadawcy towarów; brak współpracy z organami celnymi bądź też ujawnienie dokumentów lub korespondencji dotyczących tych towarów, które pozwalają przyjąć, że może nastąpić skierowanie ich do konsumentów w Unii. Takie podejrzenie musi w każdym razie wynikać z okoliczności danej sprawę.
Trybunał, w drugiej kolejności, określił elementy, którymi powinny dysponować właściwe organy w celu dokonania kontroli, czy zajęte już towary naruszają prawa własności intelektualnej Unii. Trybunał uznał zatem, że towary, w odniesieniu do których nie wykazano, po przeprowadzaniu badania co do istoty, że są przeznaczone do wprowadzenia do obrotu w Unii, nie mogą być uznane za „towary podrobione” i „towary pirackie”.
Zaistnienie niektórych okoliczności pozwala na wykazanie takiego naruszenia, to jest w szczególności: sprzedaż towarów klientowi w Unii, oferta sprzedaży lub reklama skierowana do konsumentów w Unii bądź też dokumenty lub korespondencja dotyczące tych towarów, z których wynika, że możliwe jest ich skierowanie do konsumentów w Unii.
Wreszcie, Trybunał stwierdził, że wobec braku dowodu naruszenia prawa własności intelektualnej, towary objęte procedurą zawieszającą w Unii mogą, stosownie do okoliczności, zostać zajęte w innych przypadkach przewidzianych w kodeksie celnym Unii, jak w przypadku, gdy dane towary stanowią zagrożenie dla zdrowia i bezpieczeństwa.
Tak wynika z wyroku Trybunału Sprawiedliwości z dnia 1 grudnia 2011 r. w sprawach połączonych C-446/09 Koninklijke Philips Electronics NV przeciwko Lucheng Meijing Industrial Company Ltd, Far East Sourcing Ltd, Röhlig Hong Kong Ltd, Röhlig Belgium NV oraz C-495/09 Nokia Corporation przeciwko Her Majesty’s Commissioners of Revenue and Customs przy udziale International Trademark Association.

Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line

Źródło: www.curia.europa.eu, stan z dnia 1 grudnia 2011 r.