Projekt jest wynikiem orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 15 maja 2012 r. (sygn. akt P 11/10). Trybunał Konstytucyjny doszedł do wniosku, że generalne wyłączenie możliwości zwolnienia dłużnika od kosztów sądowych narusza standard wywodzony zasady dostępu do sadu. Nade wszystko zakwestionowana regulacja nie wykazuje cechy „konieczności”, która to pozwala na stwierdzenie, że dane ograniczenie w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw jest dopuszczalne.
Dłużnicy zyskają dzięki nowelizacji legitymację do występowania o zwolnienie od kosztów sądowych, zaś uwzględnienie ich wniosków będzie uzależnione od tego, czy
należycie wykażą, iż nie są w stanie ich ponieść – czy to w całości, czy też ewentualnie w określonej części (zob. art. 100 ust. 2 i art. 101 ustawy o kosztach) – „bez uszczerbku
utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny” (art. 102 ust. 1 ustawy o kosztach) lub ,że nie dysponują „dostatecznymi środkami na ich uiszczenie” (art. 103 ustawy o kosztach).
W odniesieniu do tych podmiotów stosowane będą mogły być również pozostałe przepisy zawarte w tytule IV ustawy o kosztach – uzasadnia projekt senator Piotr Zientarski.
Jednak projektowana ustawa może mieć wpływ na zwiększenie się wydatków z budżetu państwa przeznaczonych na sądy powszechne.

Źródło: Senat RP