Zakłady wzajemne są ważnym segmentem sektora rozrywkowego. Udział w nich jest powszechnie akceptowany i uważany za hobby oraz bezpieczną formę rozrywki. Doświadczenie z dojrzałych rynków Europy Zachodniej pokazuje, że firmy bukmacherskie - świadczące usługi legalnie, płacące podatki i prowadzące działalność z uwzględnieniem społecznej odpowiedzialności biznesu - mogą przynosić znaczące korzyści dla społeczeństwa i całej gospodarki państwa.

Spośród państw Europy Środkowej i Wschodniej, regulacje dotyczące zakładów wzajemnych w Polsce należą do najbardziej restrykcyjnych. Natomiast w krajach takich jak: Słowacja czy Czechy branża bukmacherska korzysta z liberalnych ram prawnych i ma potencjał rozwoju - zwłaszcza w sferze organizacji zakładów on-line. Przynosi to korzyści nie tylko dla lokalnych operatorów, ale także dla budżetu państwa.
 

  1. Europa Środkowa i Wschodnia
    1. Słowacja
      Prawo regulujące działalność bukmacherską na Słowacji jest stosunkowo najbardziej zliberalizowane i uproszczone. Tamtejsza ustawa - obowiązująca od 2005 roku - przewiduje, że organizowanie zakładów wzajemnych wymaga licencji. Otrzymać ją mogą na okres 5 lat firmy zarejestrowane na Słowacji. Podatek wynosi 5% od sumy wpłaconych stawek. Prawo nie reguluje wprost kwestii zakładów zawieranych w Internecie, jednak w praktyce od 2007 roku są one dozwolone, a licencje zawierają pozwolenie na oferowanie takich form rozrywki.
    2. Czechy
      Rynek zakładów wzajemnych w Czechach jest dojrzały i w znacznej mierze skonsolidowany. Uchwalona jeszcze w 1990 roku ustawa hazardowa (Lotery Act) przewiduje, że o licencję na prowadzenie tej działalności mogą ubiegać się spółki mające siedzibę w Czechach. Od grudnia 2008 roku dopuszczalne jest przyjmowanie zakładów w Internecie, pod warunkiem, że pełnoletniość uczestnika zostanie wcześniej zweryfikowana w placówce operatora. Dodatkowo, operatorzy zobligowani są przekazywać 6-20% swoich dochodów na cele społeczne.
    3. Polska
      Obowiązująca w Polsce od 1 stycznia 2010 roku ustawa o grach hazardowych wprowadziła nowe, surowe warunki organizowania zakładów wzajemnych. Operator musi mieć siedzibę w Polsce i uzyskać odpowiednią licencję. Podatek od zakładów wynosi 12% od sumy wpłaconych stawek.
      Polskie firmy bukmacherskie działają w znacznie bardziej surowych warunkach prawnych, zezwalających na przyjmowanie zakładów tylko w kolekturach - w odróżnieniu od Czech i Słowacji, gdzie zakłady mogą być przyjmowane nie tylko przez sieć oddziałów, ale także przez Internet, telefon czy wiadomości SMS. Niestety, krajowi operatorzy muszą konkurować z zagranicznymi bukmacherami internetowymi, którzy nie płacą lokalnych podatków oraz nie stosują się do przepisów mających na celu ochronę konsumentów. Jednocześnie Polacy mogą korzystać z usług nielegalnych operatorów zagranicznych za pośrednictwem stron internetowych. Dodatkowym utrudnieniem dla firm zarejestrowanych w Polsce jest generalny zakaz promocji i reklamy zakładów sportowych - z dopuszczalną jedynie na zasadzie wyjątku - możliwością informowania o sponsorowaniu.
      Zarejestrowane w Polsce firmy bukmacherskie w 2008 roku wpłaciły do budżetu państwa 87,9 mln zł podatku od zakładów wzajemnych. Pozytywne zmiany w polskim prawie, mogłyby znacząco zwiększyć tę kwotę w przyszłości.

     

  2. Przykład z Zachodu - Wielka Brytania

    Brytyjska ustawa obowiązująca od 2001 roku dopuszcza przyjmowanie zakładów zarówno za pośrednictwem placówek, jak i w Internecie. Samo zawieranie zakładów nie jest opodatkowane, a operatorzy płacą 15% podatek od zysku brutto. Wprowadzenie takiej formy opodatkowania doprowadziło do istotnego zwiększenia obrotów firm bukmacherskich oraz zapewniło wyższe wpływy do budżetu państwa. Marketing sponsorski oraz wszelkie działania z tym związane są dozwolone.
     

     

  3. Prawo Unii Europejskiej a zakłady sportowe

    Część przemysłu rozrywkowego obejmująca zakłady wzajemne (a także loterie i gry losowe) nie jest objęta jednolitymi przepisami UE. Państwa członkowskie mają więc dużą swobodę w zakresie regulacji tego rynku. Mogą wprowadzać zliberalizowane warunki funkcjonowania rynku albo ograniczać zakres usług czy liczbę operatorów. Istotne jest jednak, że nakładane ograniczenia:

    • powinny służyć określonym celom (np. kontroli szarej strefy lub ochronie dobra obywateli)
    • muszą być proporcjonalne do celów, którym służą
    • nie mogą dyskryminować poszczególnych uczestników rynku ze względu na kraj pochodzenia.

Dlaczego warto dobrze uregulować rynek zakładów wzajemnych?
Rozwój rynku zakładów wzajemnych stymulowany będzie przede wszystkim przez zmiany w przepisach regulujących działalność bukmacherską i poszerzanie oferty w Internecie. Z tego względu tendencje zmian w regulacji zakładów sportowych powinny pójść w kierunku umożliwienia działalności firm bukmacherskich zarówno za pośrednictwem placówek, jak i w Internecie - przy jednoczesnym objęciu ich kontrolą (rejestracja graczy, zabezpieczenie przed dostępem nieletnich) oraz maksymalizacji wpływów podatkowych.
Dobrze uregulowany rynek zakładów sportowych, dający zarejestrowanym w Polsce firmom możliwość legalnego działania off-line i on-line, zapewni:

  • znaczący wzrost wpływów budżetowych z podatków
  • ograniczenie szarej strefy
  • lepsze zabezpieczenie przed dopuszczeniem do gry osób nieletnich
  • obecność na rynku licencjonowanych i społecznie odpowiedzialnych organizatorów zakładów wzajemnych

 

Wilf Walsh,
wiceprezes zarządu Fortuna Entertainment Group, ekspert w branży zakładów wzajemnych w Europie

Wilf Walsh