W przedmiotowej sprawie doradcza podatkowy chciał kupić lokal mieszkalny z przeznaczeniem na działalność gospodarczą (działalność doradczą). Jednocześnie chciał wykorzystywać lokal dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Na poczet umowy deweloperskiej doradca będzie wnosił zaliczki, dokumentowane fakturą VAT wystawioną przez dewelopera. Lokal mieszkalny w momencie jego przekazania do użytkowania zostanie w całości umieszczony w prowadzonym przez doradcę rejestrze środków trwałych, a następnie będzie amortyzowany.

Zdaniem doradcy podatkowego przysługuje mu prawo do odliczenia 100 proc. podatku naliczonego z faktur zaliczkowych. Doradca wyjaśnił, że w jego przypadku lokal (po nabyciu własności i oddaniu do użytkowania) będzie niewątpliwie wykorzystywany dla potrzeb działalności gospodarczej, w ramach której świadczy usługi doradztwa podatkowego opodatkowane stawką 22 proc. Lokal zostanie wprowadzony do rejestru środków trwałych i będzie podlegał amortyzacji. Jego zdaniem występuje więc wyraźny związek podatku naliczonego z faktur zaliczkowych z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT. Nie ma przy tym znaczenia, że lokal będzie wg. prawa budowlanego miał charakter mieszkaniowy, gdyż decydujące jest faktyczne jego wykorzystywanie dla celów wykonywania czynności opodatkowanych (lub nie) VAT.

Zdaniem fiskusa doradcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od zakupionych towarów tylko w takim zakresie, w jakim nabycie to wiąże się z czynnościami opodatkowanymi. Oznacza to, że doradca podatkowy zobowiązany jest do wyodrębnienia takiej części podatku naliczonego, którą można przypisać czynnościom opodatkowanym, a wybór metody wyodrębnienia tych kwot podatku naliczonego pozostaje wyłącznie w jego gestii.

Sprawa trafiła do sądu. WSA przyznał rację fiskusowi. Jego zdaniem w sprawie mamy do czynienia z dwoma rodzajami czynności: czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT (usługami doradztwa podatkowego) oraz czynnościami związanymi z zaspokajaniem potrzeb mieszkaniowych osobistych doradcy i jego rodziny.

A podatnikowi będzie więc przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od zakupionych towarów tylko w takim zakresie, w jakim nabycie to wiąże się z czynnościami opodatkowanymi. Oznacza to, że doradca zobowiązany jest do wyodrębnienia takiej części podatku naliczonego, którą można przypisać czynnościom opodatkowanym. W sytuacji, gdy nie wykaże, w jakiej części zakupiony przez niego lokal mieszkalny będzie wykorzystywany do wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, wówczas nie nabędzie prawa do odliczenia kwot podatku naliczonego z faktur dokumentujących wpłacone przez niego zaliczki na zakup tego lokalu.

Wyrok WSA w Warszawie z 15 listopada 2013 r., III SA/Wa 2393/13