W jaki sposób powinien zostać rozliczony podatek dochodowy osób powracających ze Stanów Zjednoczonych?
Emeryci wrócili do Polski z USA po 28-letnim pobycie za granicą. Powrót miał miejsce 10 lipca 2010 r. Mają następujące dochody za rok 2010:
1) jedna osoba ma dochody z tytułu zatrudnienia w USA,
2) oboje mają emeryturę pobieraną z USA,
3) oboje mają emeryturę pobieraną w Polsce.
Jaki formularz powinien być zastosowany do rozliczenia?
W jakim urzędzie skarbowym powinno być złożone rozliczenie PIT?
Czy całe dochody z USA powinny być opodatkowane w Polsce?


Skoro pobyt w USA trwał 28 lat można założyć, iż tam było miejsce zamieszkania. W efekcie, dochody uzyskane w Stanach Zjednoczonych nie powinny być opodatkowane w Polsce.
Po powrocie należy zarejestrować się w urzędzie skarbowym właściwym według miejsca zamieszkania w Polsce na formularzu NIP-3. Dochody uzyskane od momentu przeprowadzki do Polski powinny być tu opodatkowywane na formularzach odpowiednich zeznań rocznych (np. PIT-36).

W myśl art. 20 podpisanej w Waszyngtonie dnia 8 października 1974 r. umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu (Dz. U. z 1976 r. Nr 31, poz. 178) - dalej Umowa, zgodnie z postanowieniami prawa polskiego i z zachowaniem przewidzianych w nim ograniczeń (z uwzględnieniem dokonywanych zmian bez naruszenia podstawowych zasad) Polska zezwoli osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce na zaliczenie na poczet należnych w Polsce podatków odpowiednich kwot podatków, zapłaconych w Stanach Zjednoczonych. W świetle zaś art. 3 ust. 1 pkt 7-8 oraz art. 4 Umowy, "osoba mająca miejsce zamieszkania na terytorium Polski" oznacza jakąkolwiek osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Polski dla celów jej opodatkowania, lecz w przypadku udziałowca spółki prawa cywilnego lub zarządcy majątku tylko w takim zakresie, w jakim dochód uzyskany przez taką osobę z tego tytułu podlega podatkowi polskiemu jako dochód uzyskany przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce. Analogicznie, "osoba mająca miejsce zamieszkania na terytorium Stanów Zjednoczonych" oznacza jakąkolwiek osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Stanów Zjednoczonych dla celów jej opodatkowania, lecz w przypadku udziałowca spółki prawa cywilnego lub zarządcy majątku tylko w takim zakresie, w jakim dochód uzyskany przez taką osobę z tego tytułu podlega podatkowi Stanów Zjednoczonych jako dochód uzyskany przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Stanach Zjednoczonych.
Jeżeli zgodnie z powyższymi zasadami dana osoba miałaby miejsce zamieszkania w obu Państwach, to:
a) będzie ona uważana za mającą miejsce zamieszkania w tym Umawiającym się Państwie, w którym ona stale zamieszkuje. Jeżeli ona stale zamieszkuje w obydwu Umawiających się Państwach lub nie zamieszkuje w żadnym z Umawiających się Państw, to będzie uważana za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium tego Umawiającego się Państwa, z którym jej związki osobiste i majątkowe są ściślejsze (ośrodek powiązań osobistych);
b) jeżeli nie można ustalić, w którym z Umawiających się Państw znajduje się ośrodek jej powiązań osobistych, to będzie ona uważana za mającą miejsce zamieszkania na terytorium tego Umawiającego się Państwa, w którym ona zazwyczaj przebywa;
c) jeżeli ona zazwyczaj przebywa w obydwu Umawiających się Państwach lub nie przebywa w żadnym z Umawiających się Państw, to będzie ona uważana za mającą miejsce zamieszkania na terytorium tego Umawiającego się Państwa, którego jest obywatelem.
Przechodząc na grunt polski stwierdzić należy, iż zgodnie z art. 3 ust. 1a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:
1) posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Skoro osoby, o których mowa w pytaniu przebywały w Stanach Zjednoczonych od 28 lat, można założyć, że ich związek z USA jest ściślejszy niż z Polską, a tym samym, że ich ośrodek interesów życiowych był w Stanach Zjednoczonych. W efekcie skoro tam był omawiany ośrodek i tam przebywali, uznać należy, że tam mieli miejsce zamieszkania. W efekcie wszystko, co zarobili w kraju zamieszkania będzie w Polsce zwolnione od podatku.
Powrót do Polski 10 lipca 2010 r. należy potraktować jako zmianę miejsca zamieszkania, oczywiście przy założeniu, że jest to powrót na stałe. W takim wypadku to, co zostało zarobione przez zmianą miejsca zamieszkania będzie opodatkowane w USA, a to, co zarobione po zmianie – w Polsce.