Nowe rozwiązania wzmocnią niezależność i obiektywizm biegłych rewidentów i firm audytorskich. Przyczynią się do poprawy jakości badań ustawowych oraz wzmocnienia nadzoru publicznego poprzez uniezależnienie od środowiska biegłych rewidentów. Natomiast ograniczenie przewagi konkurencyjnej dużych firm sieciowych i otwarcie możliwości wejścia na rynek innym podmiotom wpłynie na dekoncentrację rynku badań ustawowych JZP.
Najważniejsze przyjęte w ustawie regulacje obejmują:
- nałożenie na Komisję Nadzoru Audytowego (KNA) obowiązku bezpośredniego kontrolowania firm audytorskich, które badają JZP, nakładania kar na firmy audytorskie w związku z nieprawidłowościami wykrytymi w trakcie kontroli oraz prowadzenia dochodzeń w sprawach przewinień dyscyplinarnych biegłych rewidentów w związku z badaniem ustawowym JZP. W przypadku badań nie-JZP zadania te będą nadal wykonywane przez samorząd zawodowy PIBR pod nadzorem KNA,
- wyznaczenie Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) jako odpowiedzialnej za realizację nadzoru nad JZP oraz nad działalnością komitetów audytu (w tym nakładanie na JZP kar za nieprzestrzeganie przepisów ustawy i rozporządzenia UE, członków ich organów, członków komitetów audytu i osoby z nimi powiązane),
- rozwiązania ograniczające konflikt interesów między biegłym rewidentem i firmą audytorską a jednostką badaną (rotacja firmy audytorskiej JZP, rotacja kluczowego biegłego rewidenta JZP),
- rozdzielenie usług audytorskich od doradztwa, poprzez m.in. ograniczenia w świadczeniu usług innych niż badanie na rzecz badanej JZP. Wprowadzona zostanie tzw. „biała lista" usług dozwolonych, które będą świadczone jedynie w zakresie niezwiązanym z polityką podatkową badanej jednostki oraz po przeprowadzeniu przez komitet audytu oceny zagrożeń i zabezpieczeń niezależności,
- określenie maksymalnej wysokości opłaty z tytułu nadzoru nad jakością badań ustawowych JZP na rzecz budżetu państwa oraz z tytułu nadzoru nad jakością badań ustawowych nie-JZP na rzecz Polskiej Izby Biegłych Rewidentów (PIBR),
- zwiększenie przejrzystości i poprawę jakości informacji na temat przeprowadzonego badania przekazywanych przez firmy audytorskie jednostkom badanym, organom nadzoru i innym zainteresowanym stronom,
- zwiększenie odpowiedzialności za naruszenie przepisów poprzez zaostrzenie kar oraz rozszerzenie katalogu osób karanych,
- wzmocnienie niezależności i roli komitetów audytu tworzonych przez JZP.
Ustawa z 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (Dz. U. poz. 1089) wejdzie w życie 21 czerwca 2017 r. z wyjątkiem przepisów dotyczących opłat z tytułu nadzoru, które wejdą w życie 1 stycznia 2018 r.
