Nasza firma zajmuje się od niedawna produkcją i montażem wind osobowych. Dotychczas produkowaliśmy i montowaliśmy windy w biurowcach. Ostatnio otrzymaliśmy zlecenie na produkcję i montaż windy w budynku mieszkalnym.
Jaką stawkę VAT zastosować na fakturze wystawionej z tytułu jej dostawy i montażu?

Istnieją tu podstawy do potraktowania dostawy i montażu windy jako jednej czynności (usługi) i opodatkowania jej stawką VAT 7%.
Problematyka zawarta w przedstawionym zagadnieniu budziła i nadal budzi wiele kontrowersji. Organy podatkowe, w ślad za zasadami metodycznymi do Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług - dalej PKWiU, przeważnie twierdzą, że roboty instalacyjne i montażowe wykonywane przez producentów danego wyrobu klasyfikuje się łącznie z wyrobem w tym samym grupowaniu PKWiU. W związku z tym, montaż lub instalacja wyrobu budowlanego przez producenta nie stanowi usługi lecz dostawę, a zatem należy ją opodatkować wg zasad właściwych dla dostawy instalowanego towaru (zob. np. interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 2 kwietnia 2008 r., IBPP1/443-502/08/EA, http://sip.mf.gov.pl/sip). Argumentując celowość stosowania ww. zasad metodycznych PKWiU organy powołują się na art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) - dalej u.p.t.u. Z przepisu tego wynika, że usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są co do zasady identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji. Należy jednak zauważyć, iż poprzez stwierdzenie, iż usługa montażu (np. windy) przez jej producenta stanowi jej dostawę, organy te popadają w sprzeczność. Skoro bowiem mielibyśmy tu do czynienia z dostawą towarów, to art. 8 ust. 3 u.p.t.u. który dotyczy świadczenia usług, w ogóle nie miałby tu zastosowania.

Stanowisko odmienne od ww. stanowiska prezentowanego przez organy podatkowe wyraża Naczelny Sąd Administracyjny (wyrok NSA z dnia 28 listopada 2007 r., I FSK 1420/06; http://orzeczenia.nsa.gov.pl/). W przedmiotowym wyroku NSA wskazuje, że "w przypadku (...) czynności o kompleksowym charakterze (...) na które składa się czynność podstawowa, której wykonanie było celem umowy zawartej przez podatnika z klientem, a także czynności pomocnicze niezbędne do wykonania czynności podstawowej, ustalając właściwą stawkę podatku od towarów i usług należy przyjmować jednolitą stawkę dla całego kompleksu czynności, biorąc pod uwagę charakter czynności podstawowej. Z punktu widzenia klienta - odbiorcy czynności wykonywanych przez podatnika - istotne było przy tym zamontowanie okien, czyli przeprowadzenie odpowiednich robót budowlanych, a nie przeniesienie na niego prawa do rozporządzania wyprodukowanymi przez podatnika towarami." Odnosząc przytoczoną treść wyroku NSA do analizowanego stanu faktycznego, także należałoby stwierdzić, iż z punktu widzenia odbiorcy czynności podstawowej, istotą tej czynności nie jest przeniesienie prawa do władania windą, ale fakt aby winda ta mogła funkcjonować w budynku mieszkalnym. Argumentacja taka znajduje także potwierdzenie w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (zob. np. wyrok z dnia 27 października 2005 r. w sprawie C-41/04 (Levob Verzekeringen oraz OV Bank) - co także podkreśla w ww. wyroku NSA. Zgodnie z ugruntowanym już stanowiskiem ETS "jeżeli dwa lub więcej niż dwa świadczenia (czynności) dokonane przez podatnika na rzecz konsumenta, rozumianego jako konsumenta przeciętnego, są tak ściśle powiązane, że obiektywnie tworzą one w aspekcie gospodarczym jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter, to wszystkie te świadczenia lub czynności stanowią jednolite świadczenie dla celów podatku od wartości dodanej".

W tej sytuacji - choć wbrew ww. stanowisku prezentowanemu przez organy podatkowe - twierdzenie, iż dostawę windy i jej montaż traktuje się jako jedną czynność, tj. usługę mieszczącą się w zakresie robót budowlano-montażowych, należy uznać za uzasadnione. Skoro zaś usługa ta dotyczyć ma budynku mieszkalnego, czyli - jak się domniemywa - obiektu budownictwa mieszkaniowego, to w oparciu o § 6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1336), właściwe jest tu zastosowanie do całego obrotu stawki VAT 7%.