Podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych prowadzący działalność gospodarczą i rozliczający się z podatku za pomocą pkpir korzysta z leasingowanego samochodu dla celów prowadzenia działalności gospodarczej. W październiku samochód ten uległ wypadkowi, w wyniku czego należało dokonać jego remontu. Firma, która ten remont prowadziła, wystawiła na podatnika fakturę VAT, natomiast podatnik podpisał oświadczenie, że wyraża zgodę, aby firma ubezpieczeniowa przelała kwotę ubezpieczenia bezpośrednio na firmę remontującą. W związku z tym podatnik zapłaci z faktury firmie remontującej tylko VAT, a kwotę netto przeleje z pominięciem podatnika firma ubezpieczeniowa do firmy remontującej. Czy w powyższej sytuacji kwota netto faktury jest u podatnika kosztem uzyskania przychodów, czy można z tej faktury odliczyć VAT oraz czy kwota ubezpieczenia jest przychodem dla podatnika i w jakim momencie gdyż podatnikowi nie wpłynie ona bezpośrednio na jego konto tylko do firmy dokonującej remontu?


Wartość naprawy samochodu wykorzystywanego na podstawie umowy leasingu (w kwocie netto) może być zaliczona do podatkowych kosztów uzyskania przychodu. Kwota otrzymanego odszkodowania stanowi przychód podatkowy w chwili, w jakiej środki wpłynęły na rachunek serwisu naprawiającego pojazd
Zgodnie z wolą ustawodawcy zapisaną w art. 22 ust. 1 zdanie drugie ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), do podatkowych kosztów uzyskania przychodu zaliczane są te wydatki, które zostały poniesione w celu uzyskania przychodu, albo w celu zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodu, a które nie zostały wyłączone z puli kosztów przez ustawodawcę (art. 23 ust. 1 u.p.d.o.f.).
Tak więc, by rozstrzygnąć czy konkretny wydatek może być uwzględniony w rachunku podatkowym po stronie kosztów, wpierw należy ustalić czy jest on celowy, a następnie sprawdzić czy nie został wyłączony z puli kosztów przez ustawodawcę.
Zakładając, że w analizowanym przypadku samochód używany na podstawie umowy leasingu wykorzystywany jest na potrzeby prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej, przyjąć należy, iż wydatek poniesiony w związku z jego naprawą winien być uznany za celowy i jako niewyłączony z kosztów przez ustawodawcę może być uwzględniony w rachunku podatkowym po stronie kosztów.
Jednocześnie kwota otrzymana przez leasingobiorcę od właściciela pojazdu, (bo w takiej sytuacji, formalnie, ubezpieczenie wypłacane jest nie leasingobiorcy, a leasingodawcy, który następnie przekazuje je leasingobiorcy lub wskazanemu przez niego podmiotowi) tytułem zwrotu kosztów naprawy, nawet, jeżeli wypłacana jest bezpośrednio przez ubezpieczyciela warsztatowi naprawiającemu pojazd, winna być uznana za przychód korzystającego.
Co istotne, przychód taki umiejscowiony jest w źródle pozarolnicza działalność gospodarcza.
Jednak fakt, iż świadczenie takie ma charakter odszkodowawczy, a nie stanowi wynagrodzenia za wykonaną usługę, dokonaną dostawę czy zbyte prawo, decyduje o tym, iż wyznaczając moment uzyskania przychodu należy odwołać się do regulacji art. 14 ust. 1i u.p.d.o.f. Według tego przepisu przychód powstaje w dniu otrzymania zapłaty.
Żadnego znaczenia nie ma przy tym to, że fizyczne przekazanie środków następuje na rachunek warsztatu. Skoro bowiem wraz z przelaniem środków na rachunek warsztatu wygasa zobowiązanie podatnika (leasingobiorcy) względem podmiotu dokonującego naprawy, to w tym dniu uzyskuje on (leasingobiorca) przychód podatkowy.