1. Wprowadzenie
Na podstawie art. 32 ust. 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 45, poz. 435 z późn. zm.) - dalej u.l. - Lasy Państwowe jako państwowa jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej reprezentują Skarb Państwa w zakresie zarządzanego mienia. Nadleśnictwa wchodzą zaś w skład Lasów Państwowych jako jedna z ich jednostek organizacyjnych.
Zgodnie z art. 50 u.l. Lasy Państwowe prowadzą działalność na zasadzie samodzielności finansowej i pokrywają koszty działalności z własnych przychodów. Szczegółowe zasady gospodarki finansowej w Lasach Państwowych, na mocy delegacji zawartej w art. 59 u.l., określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 grudnia 1994 r. w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej w Państwowym Gospodarstwie Leśnym Lasy Państwowe (Dz. U. Nr 134, poz. 692) - dalej r.s.z.g. Stosownie do § 4 ust. 1 pkt 2 r.s.z.g. w Lasach Państwowych prowadzona jest w zakresie gospodarki leśnej działalność gospodarcza w nadleśnictwach.
Prowadzenie działalności gospodarczej przez nadleśnictwa sprawia, że mają one wówczas status podatnika podatku od towarów i usług, a z tym wiąże się wiele problemów interpretacyjnych.
2. Nadleśnictwo jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu u.p.t.u.
Zgodnie z przepisami art. 15 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) - dalej u.p.t.u. - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Przy czym działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Na mocy § 4 ust. 1 pkt 2 r.s.z.g. w działalności gospodarczej, w zakresie gospodarki leśnej w nadleśnictwach, wyróżnia się działalność:
a) podstawową, obejmującą urządzenie, ochronę i zagospodarowanie lasu, utrzymanie i powiększenie zasobów i upraw leśnych, pozyskiwanie - z wyjątkiem skupu - drewna, a także jego sprzedaż w stanie nieprzerobionym;
b) uboczną, obejmującą gospodarowanie zwierzyną, pozyskiwanie - z wyjątkiem skupu - żywicy, choinek, karpiny, kory, igliwia, zwierzyny oraz płodów runa leśnego, a także sprzedaż tych produktów w stanie nie przerobionym;
c) dodatkową - produkcyjną i usługową na rzecz gospodarki leśnej, opodatkowaną podatkiem dochodowym od osób prawnych, jeżeli wydatki związane z wytwarzaniem produktów lub świadczeniem usług w ramach tej działalności nie są wyższe od ich zakupu poza Lasami Państwowymi.
Z kolei w § 14 ust. 1 r.s.z.g. mowa jest o źródłach przychodów, do których zalicza się w szczególności wpływy:
1) ze sprzedaży drewna, produktów ubocznych lasu, runa leśnego oraz nasion, szyszek, sadzonek i choinek, a także produktów gospodarki rolnej, łąkowej i rybackiej, oraz materiałów, towarów i zbędnych środków trwałych,
2) z wydzierżawiania lub wynajmu lasów, gruntów i innych nieruchomości, w tym z wydzierżawiania obwodów łowieckich,
3) z zagospodarowania turystycznego i wypoczynkowego lasów,
4) z operacji pieniężnych,
5) z innych źródeł.
Zatem nadleśnictwa, jako jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej prowadzące działalność gospodarczą, są co do zasady podatnikami podatku od towarów i usług.
Na podstawie art. 32 ust. 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 45, poz. 435 z późn. zm.) - dalej u.l. - Lasy Państwowe jako państwowa jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej reprezentują Skarb Państwa w zakresie zarządzanego mienia. Nadleśnictwa wchodzą zaś w skład Lasów Państwowych jako jedna z ich jednostek organizacyjnych.
Zgodnie z art. 50 u.l. Lasy Państwowe prowadzą działalność na zasadzie samodzielności finansowej i pokrywają koszty działalności z własnych przychodów. Szczegółowe zasady gospodarki finansowej w Lasach Państwowych, na mocy delegacji zawartej w art. 59 u.l., określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 grudnia 1994 r. w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej w Państwowym Gospodarstwie Leśnym Lasy Państwowe (Dz. U. Nr 134, poz. 692) - dalej r.s.z.g. Stosownie do § 4 ust. 1 pkt 2 r.s.z.g. w Lasach Państwowych prowadzona jest w zakresie gospodarki leśnej działalność gospodarcza w nadleśnictwach.
Prowadzenie działalności gospodarczej przez nadleśnictwa sprawia, że mają one wówczas status podatnika podatku od towarów i usług, a z tym wiąże się wiele problemów interpretacyjnych.
2. Nadleśnictwo jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu u.p.t.u.
Zgodnie z przepisami art. 15 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) - dalej u.p.t.u. - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Przy czym działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Na mocy § 4 ust. 1 pkt 2 r.s.z.g. w działalności gospodarczej, w zakresie gospodarki leśnej w nadleśnictwach, wyróżnia się działalność:
a) podstawową, obejmującą urządzenie, ochronę i zagospodarowanie lasu, utrzymanie i powiększenie zasobów i upraw leśnych, pozyskiwanie - z wyjątkiem skupu - drewna, a także jego sprzedaż w stanie nieprzerobionym;
b) uboczną, obejmującą gospodarowanie zwierzyną, pozyskiwanie - z wyjątkiem skupu - żywicy, choinek, karpiny, kory, igliwia, zwierzyny oraz płodów runa leśnego, a także sprzedaż tych produktów w stanie nie przerobionym;
c) dodatkową - produkcyjną i usługową na rzecz gospodarki leśnej, opodatkowaną podatkiem dochodowym od osób prawnych, jeżeli wydatki związane z wytwarzaniem produktów lub świadczeniem usług w ramach tej działalności nie są wyższe od ich zakupu poza Lasami Państwowymi.
Z kolei w § 14 ust. 1 r.s.z.g. mowa jest o źródłach przychodów, do których zalicza się w szczególności wpływy:
1) ze sprzedaży drewna, produktów ubocznych lasu, runa leśnego oraz nasion, szyszek, sadzonek i choinek, a także produktów gospodarki rolnej, łąkowej i rybackiej, oraz materiałów, towarów i zbędnych środków trwałych,
2) z wydzierżawiania lub wynajmu lasów, gruntów i innych nieruchomości, w tym z wydzierżawiania obwodów łowieckich,
3) z zagospodarowania turystycznego i wypoczynkowego lasów,
4) z operacji pieniężnych,
5) z innych źródeł.
Zatem nadleśnictwa, jako jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej prowadzące działalność gospodarczą, są co do zasady podatnikami podatku od towarów i usług.