Spółka świadczy usługi wywożenia odpadów. Pojemniki do ich gromadzenia są własnością spółki (usługodawcy). Zdarza się, że usługobiorcy niszczą pojemniki. Dlatego też w umowach zapisano, że w przypadku zniszczenia, spalenia pojemnika przez usługobiorcę, usługodawca naliczy odszkodowanie w wysokości wartości nowego pojemnika.
Czy wartość tego odszkodowania podlega opodatkowaniu podatkiem VAT?
Przedmiotowe odszkodowanie nie podlega opodatkowaniu VAT.
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) - dalej u.p.t.u. podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez odpłatną dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 u.p.t.u.). Natomiast przez odpłatne świadczenie usług należy rozumieć każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu (art. 8 ust. 1 u.p.t.u.).
W oparciu o powołane wyżej przepisy można stwierdzić, iż odszkodowane nie mające żadnego związku z wykonywaniem jakiejkolwiek czynności opodatkowanej, a będące jedynie wynagrodzeniem poniesionej przez podatnika szkody, nie podlega opodatkowaniu VAT. W takiej sytuacji odszkodowanie nie stanowi bowiem żadnej z czynności wymienionych w art. 5 u.p.t.u. Na tej podstawie przyjmuje się generalną zasadę, że jeżeli danego odszkodowania nie można uznać za formę zapłaty za jakiekolwiek świadczenie, to nie podlega ono opodatkowaniu.
Z przedstawionego w pytaniu stanu faktycznego wynika, iż spółka prowadząca działalność polegającą na wywozie odpadów pobiera od klientów (na podstawie zawartych umów) odszkodowania, w przypadku zniszczenia (np. spalenia) pojemników na odpady. Biorąc więc pod uwagę fakt, iż odszkodowania te nie mają żadnego związku z czynnościami opodatkowanymi, a mają jedynie na celu wyrównać straty poniesione przez spółkę nie będą podlegać opodatkowaniu.
W tej sytuacji przedmiotowe odszkodowanie nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i nie należy go dokumentować wystawianiem faktury VAT. Wystarczy zwykłe pismo z wysokością odszkodowania czy też nota obciążeniowa.

Daniel Gawlas