Co z tymi różnicami?
Stwierdzone różnice inwentaryzacyjne, w zależności od przyczyn ich powstania, można podzielić na:
• niedobory i nadwyżki niezawinione,
• ubytki naturalne mieszczące się w granicach norm i limitów,
• niedobory i nadwyżki pozorne, w tym podlegające kompensacie,
• niedobory zawinione.
To, do której grupy zostaną zaliczone różnice inwentaryzacyjne ma wpływ na sposób ich późniejszego ujęcia w księgach rachunkowych. Z drugiej strony decyduje o tym, czy za powstałe niedobory zostaną obciążone osoby materialnie za nie odpowiedzialne.
Po wyjaśnieniu przyczyn powstania różnic inwentaryzacyjnych, w tym jakościowych, komisja inwentaryzacyjna sporządza protokół z rozliczenia różnic inwentaryzacyjnych, zawierający umotywowane wnioski, co do sposobu rozliczenia każdej różnicy inwentaryzacyjnej i przedstawia go kierownikowi jednostki.
Ujęcie niedoborów i nadwyżek w księgach
Zatwierdzony przez kierownika protokół rozliczenia różnic inwentaryzacyjnych wymaga zaewidencjonowania w księgach rachunkowych. Do ewidencji księgowej różnic inwentaryzacyjnych wykorzystuje się konto 242 Rozliczenie niedoborów, szkód i nadwyżek. Sposób ujęcia księgowego niedoborów i nadwyżek zależy od rodzaju aktywów, których dotyczą oraz ich charakteru. Szczegółowy sposób ich ewidencji w księgach przedstawia Wzorcowy plan kont.
Rozliczenie na dzień bilansowy
Należy pamiętać, że zgodnie z prawem bilansowym rozliczenie inwentaryzacji musi być ujęte w księgach rachunkowych tego roku, w którym inwentaryzacja była przeprowadzona. Oznacza to, że należy je zakończyć przed ostatecznym zamknięciem ksiąg rachunkowych. Jeśli, więc rok obrotowy jest rokiem kalendarzowym, to różnice wykryte podczas inwentaryzacji przeprowadzonej za dany rok ujmuje się w księgach rachunkowych w terminie do 26 marca.
Jak nie popełnić błędu na tym ostatnim etapie inwentaryzacji? Praktyczne wskazówki znajdziesz w tekstach:
- Ustalenie i rozliczenie różnic inwentaryzacyjnych >>
- Rozliczanie niedoborów i nadwyżek krok po kroku >>