Darowizna dla córki zamieszkałej za granicą podlega prawu polskiemu

Darowizna środków pieniężnych wymaga co prawda formy aktu notarialnego, ale jeżeli świadczenie zostało spełnione, czynność jest ważna nawet bez zachowania tej formy. Darowizna powinna podlegać prawu polskiemu - wyjaśnia ekspert Vademecum Głównego Księgowego.

Pytanie

Córka podatnika od 10 lat mieszka, pracuje i rozlicza się w Anglii, o czym powiadomiony jest polski urząd skarbowy. Nadal jest obywatelką Polski, zameldowaną w Polsce, nie posiada statusu rezydenta brytyjskiego. W Polsce nie uzyskuje żadnych dochodów, ani nie posiada ośrodka interesów życiowych. Córka podatnika zamierza kupić mieszkanie w Anglii, będzie to pierwsze własne mieszkanie. Podatnik zamierza przekazać córce darowiznę na ten cel.

Czy darowizna powinna być przekazana w formie aktu notarialnego? W urzędzie skarbowym którego państwa powinna być rozliczona i w jaki sposób?

Odpowiedź

Darowizna środków pieniężnych wymaga co prawda formy aktu notarialnego, ale jeżeli świadczenie zostało spełnione (darowizna została przekazana), czynność jest ważna nawet bez zachowania tej formy. Darowizna powinna podlegać prawu polskiemu.

Uzasadnienie

W myśl art. 888 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny – dalej k.c., przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Zgodnie z art. 890 § 1 k.c. oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

W efekcie mimo że dla umowy darowizny przewidziana jest forma aktu notarialnego, faktyczne przekazanie świadczenia (np. przekazania środków pieniężnych na rachunek obdarowanego) powoduje, że czynność jest ważna. Innymi słowy akt notarialny jest konieczny na etapie przyrzeczenia darowizny. Faktyczne przekazanie świadczenia powoduje, że darowizna jest ważna, nawet jeśli umowa została zawarta bez zachowania formy aktu notarialnego.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn – dalej u.p.s.d. – podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny. Skoro pieniądze w momencie darowizny znajdują się w Polsce, powinny podlegać prawu polskiemu. Uwzględniając, że ojca z córką łączy pierwszy stopień pokrewieństwa, zastosowanie znajdzie art. 4a u.p.s.d., zgodnie z którym darowizna będzie zwolniona od podatku od spadków i darowizn, pod warunkiem, że zostanie przekazana w formie bezgotówkowej oraz zostanie zgłoszona w urzędzie skarbowym na druku SD-Z2.