Pytanie
Jestem rolnikiem - czynnym płatnikiem VAT. Oprócz tego prowadzę działalność gospodarczą - usługi rolnicze. Na cele działalności gospodarczej zakupiłem kombajn, którym świadczę usługi. Do wykonywania usług kupuję paliwo na działalność gospodarczą. Kombajnem tym koszę zboże również w swoim gospodarstwie rolnym.
Czy powinienem wystawić fakturę z działalności gospodarczej za usługę koszenia zboża we własnym gospodarstwie rolnym?
Odpowiedź
Podatnik powinien naliczyć podatek VAT z tytułu użycia firmowego majątku do celów prywatnych, ale nie musi wystawiać faktury.
Uzasadnienie
Na wstępie należy podkreślić, iż osoba fizyczna jest właścicielem całego swojego majątku, zarówno prywatnego, jak i firmowego. Tym samym może ona używać składników prywatnych do celów służbowych i odwrotnie - nie dochodzi w takim wypadku do świadczenia usługi (w znaczeniu cywilnoprawnym), bo byłaby to usługa świadczona samemu sobie. Prawo podatkowe ma jednak charakter autonomiczny, wobec czego może ono wprowadzać odmienne zasady niż w przepisach ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).
Zgodnie z art. 8 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) - dalej u.p.t.u., przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również:
1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Zgodnie z ust. 2 powyższego przepisu, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:
1) użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
2) nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
W efekcie w przypadku użycia firmowych składników majątkowych do celów prywatnych (a z taką sytuacją mamy do czynienia w przedstawionej sytuacji), ustawodawca nakazuje uznać, że mamy do czynienia z usługą. Zgodnie zaś z art. 29 ust. 12 u.p.t.u. podstawą opodatkowania jest w omawianym przypadku koszt świadczenia tych usług poniesiony przez podatnika.
W myśl art. 106 ust. 7 u.p.t.u. w przypadku użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika mogą być wystawiane faktury wewnętrzne. Ustawodawca użył jednak zwrotu "mogą", co oznacza, że nie jest to obowiązkowe.