W marcu 2007 r. klient otrzymał pożyczkę z Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie na rozpoczęcie działalności gospodarczej ze środków PFRON (dla osób niepełnosprawnych). Pożyczka została wykorzystana na zakup środków trwałych, wyposażenia (narzędzi drobnych) oraz materiałów. Środki trwałe zostały zamortyzowane jednorazowo. W kwietniu 2009 r. pożyczka w wysokości 50% wraz z odsetkami pozostałymi do spłaty została umorzona. Czy kwota umorzonej pożyczki stanowi przychód z działalności gospodarczej czy też korzysta ze zwolnienia?
Umorzenie (w tym częściowe umorzenie) pożyczki udzielonej osobie fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą (na cele tej działalności) generuje u tej osoby podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej (zob. art. 14 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm. - dalej u.p.d.o.f.). Pojawia się pytanie czy w omawianej sytuacji do powstałego na skutek częściowego umorzenia pożyczki przychodu ma zastosowanie zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 27 lit. a) u.p.d.o.f., tj. zwolnienie od podatku otrzymywanych zgodnie z odrębnymi przepisami świadczeń na rehabilitację zawodową, społeczną i leczniczą osób niepełnosprawnych ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, z zakładowych funduszy rehabilitacji osób niepełnosprawnych lub zakładowych funduszy aktywności.
W mojej ocenie zwolnienie to nie ma w omawianej sytuacji zastosowania, gdyż zwolnienie dotyczy świadczeń na rehabilitację (zawodową, społeczną i leczniczą) osób niepełnosprawnych, a więc świadczeń przyznawanych na podstawie przepisów art. 7-10f ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 14, poz. 92 z późn. zm. - dalej u.r.z.o.n.), czyli na podstawie przepisów rozdziału 3 u.r.z.o.n. zatytułowanego "Rehabilitacja osób niepełnosprawnych". Przedmiotowa pożyczka została zaś udzielona na podstawie (uchylonego z dniem 29 stycznia 2008 r.) art. 12 u.r.z.o.n., czyli jednego z przepisów rozdziału 4 u.r.z.o.n. zatytułowanego "Uprawnienia osób niepełnosprawnych".
Dodatkowym argumentem przemawiającym za stanowiskiem, że zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 27 lit. a) u.p.d.o.f., nie ma w omawianej sytuacji zastosowania stanowi fakt, że przepisy obowiązujące do końca 2000 r. wprost wyłączały z opodatkowania umorzone pożyczki z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (zob. art. 14 ust. 2 pkt 6 u.p.d.o.f. w brzmieniu obowiązującym do końca 2006 r.). Z wyłączenia tego jednak ustawodawca z dniem 1 stycznia 2001 r. zrezygnował.
Z powyższych względów uważam, że częściowe umorzenie pożyczki stanowi dla podatnika, o którym mowa, opodatkowany (tj. niekorzystający ze zwolnienia od podatku) przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej. Takie też stanowisko reprezentują organy podatkowe, czego przykładem może być postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Zgierzu z dnia 12 grudnia 2006 r. (I-2/415-37/06/US, http://sip.mf.gov.pl/sip/).
Umorzenie (w tym częściowe umorzenie) pożyczki udzielonej osobie fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą (na cele tej działalności) generuje u tej osoby podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej (zob. art. 14 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm. - dalej u.p.d.o.f.). Pojawia się pytanie czy w omawianej sytuacji do powstałego na skutek częściowego umorzenia pożyczki przychodu ma zastosowanie zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 27 lit. a) u.p.d.o.f., tj. zwolnienie od podatku otrzymywanych zgodnie z odrębnymi przepisami świadczeń na rehabilitację zawodową, społeczną i leczniczą osób niepełnosprawnych ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, z zakładowych funduszy rehabilitacji osób niepełnosprawnych lub zakładowych funduszy aktywności.
W mojej ocenie zwolnienie to nie ma w omawianej sytuacji zastosowania, gdyż zwolnienie dotyczy świadczeń na rehabilitację (zawodową, społeczną i leczniczą) osób niepełnosprawnych, a więc świadczeń przyznawanych na podstawie przepisów art. 7-10f ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 14, poz. 92 z późn. zm. - dalej u.r.z.o.n.), czyli na podstawie przepisów rozdziału 3 u.r.z.o.n. zatytułowanego "Rehabilitacja osób niepełnosprawnych". Przedmiotowa pożyczka została zaś udzielona na podstawie (uchylonego z dniem 29 stycznia 2008 r.) art. 12 u.r.z.o.n., czyli jednego z przepisów rozdziału 4 u.r.z.o.n. zatytułowanego "Uprawnienia osób niepełnosprawnych".
Dodatkowym argumentem przemawiającym za stanowiskiem, że zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 27 lit. a) u.p.d.o.f., nie ma w omawianej sytuacji zastosowania stanowi fakt, że przepisy obowiązujące do końca 2000 r. wprost wyłączały z opodatkowania umorzone pożyczki z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (zob. art. 14 ust. 2 pkt 6 u.p.d.o.f. w brzmieniu obowiązującym do końca 2006 r.). Z wyłączenia tego jednak ustawodawca z dniem 1 stycznia 2001 r. zrezygnował.
Z powyższych względów uważam, że częściowe umorzenie pożyczki stanowi dla podatnika, o którym mowa, opodatkowany (tj. niekorzystający ze zwolnienia od podatku) przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej. Takie też stanowisko reprezentują organy podatkowe, czego przykładem może być postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Zgierzu z dnia 12 grudnia 2006 r. (I-2/415-37/06/US, http://sip.mf.gov.pl/sip/).
