W jakich sytuacjach nauczycielom należy płacić wynagrodzenie za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe?
Ponieważ z jednych interpretacji wynika, że tylko za zrealizowane, a z innych, że również za gotowość do pracy, proszę o wykładnię, z uwzględnieniem, od kiedy ewentualnie należy płacić nauczycielowi za gotowość?
Zasadą jest, że nauczyciel powinien otrzymywać wynagrodzenie za zrealizowane godziny ponadwymiarowe, a wyjątkiem, że jedynie za gotowość do pracy.
Uzasadnienie
Zgodnie z art. 39 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela - dalej KN, wynagrodzenie wypłacane jest nauczycielowi miesięcznie z góry w pierwszym dniu miesiąca, a tylko składniki wynagrodzenia, których wysokość może być ustalona jedynie na podstawie już wykonanych prac, wypłaca się miesięcznie lub jednorazowo z dołu w ostatnim dniu miesiąca (np. wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw). Ponieważ KN nie wskazuje, w jakich przypadkach nauczyciel zachowuje, a w jakich nie zachowuje prawa do wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe, zagadnienie to w szczególności wyjaśnia orzecznictwo. Sąd Najwyższy m.in. w uchwale z dnia 29 marca 1989 r. (uchwała SN z dnia 29 marca 1989 r. III PZP 53/88, OSNC 1989, nr 7-8, poz. 109) podkreślił, że określone w art. 35 ust. 3 KN wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe należy się za godziny faktycznie zrealizowane. Sąd Najwyższy stwierdził, że zamieszczenie w planie organizacyjnym szkoły godzin ponadwymiarowych przypadających w dniach ustawowo wolnych od pracy oraz w dniach wolnych od pracy i w okresach przerw pracy szkoły ustalonych w przepisach o organizacji roku szkolnego, w których nie odbywają się zajęcia dydaktyczne lub wychowawcze, nie uprawnia do wynagrodzenia za nieodbyte godziny ponadwymiarowe.
Praca przy ustnej maturze to godziny ponadwymiarowe>>
Oznacza to, że nauczycielowi nie należy się wynagrodzenie na niezrealizowane godziny ponadwymiarowe przykładowo zaplanowane w dodatkowe dni wolne od zajęć dydaktycznych; w dniu wolnym od zajęć dydaktycznych (np. w czasie przerwy świątecznej), w którym nauczyciel nie prowadzi zajęć opiekuńczo-wychowawczych; w czasie rekolekcji; w dniu rozpoczęcia i zakończenia roku szkolnego; w Dniu Edukacji Narodowej. Nauczyciel nie realizuje godzin ponadwymiarowych w czasie szkolenia i nie pozostaje w tym czasie do dyspozycji pracodawcy, nie zachowuje wobec tego prawa do wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe.
W uchwale Sądu Najwyższego z dnia 6 sierpnia 1987 r. (uchwała SN z dnia 6 sierpnia 1987 r. III PZP 29/87, OSNC 1989, nr 1, poz. 9) Sąd Najwyższy stwierdził, że nauczyciel szkoły muzycznej prowadzący indywidualne lekcje w ramach godzin ponadwymiarowych przydzielonych mu w planie organizacyjnym szkoły zachowuje prawo do wynagrodzenia za nieodbyte godziny ponadwymiarowe z powodu choroby ucznia także wtedy, gdy zostanie poinformowany o przyczynie uniemożliwiającej odbycie lekcji. Również stanowisko MEN z dnia 5 lipca 2010 r. potwierdza, że nauczyciel zachowuje prawo do wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe niezrealizowane z powodu choroby ucznia (Odpowiedź na interpelację nr 16465 w sprawie wyliczania nauczycielom wymiaru zajęć dydaktycznych w tygodniu, w którym przypada święto państwowe, www.orka2.sejm.gov.pl). Zdaniem MEN nauczycielowi przysługuje prawo do wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe niezrealizowane z powodu nieobecności uczniów z innych przyczyn niż choroba, z uwagi na gotowość do pracy.
Więcej w serwisie Prawo Oświatowe/ABC>>