Pytanie prawne rozszerzonemu składowi zadało 3 sędziów Izby Pracy do którego wpłynęły skargi kasacyjne trzech wychowawców z Domu Dziecka w Zwierzyńcu.

Cel ustawy: wyrównanie statusu

Źródła problemu należy szukać w zdarzeniach z 2004 roku. Wtedy to pracowników placówek wychowawczych podzielono na dwie grupy, w zależności od terminu zatrudnienia. Osoby zatrudnione przed 1 stycznia 2004 r. były objęte Kartą Nauczyciela, a te zatrudnione po tej dacie - stawali się pracownikami samorządowymi.

Do 2011 r. obowiązywał taki stan prawny, a ustawa z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w art. 237 ust. 1 stanowiła, że w stosunku do osób zatrudnionych w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, Kartę Nauczyciela stosuje się przez okres 2 lat od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

Czytaj: Nowelizacja naprawi błędy w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej>>
 

Osoby te po upływie 2 lat od wejścia w życie ustawy, stali się pracownikami samorządowymi. Powstał problem czy wychowawcy w ośrodkach wychowawczych objęci byli pensum 26 godzin i godzinami nadnormatywnymi?

W sprawie jednego z wychowawców Mirosława W. sąd I instancji przyznał powodowi wynagrodzenie za godziny nadliczbowe. Natomiast sąd II instancji oddalił powództwo i orzekł, że nie ma podstaw do wypłacenia wynagrodzenia za godziny nadliczbowe.

Gdy sprawa trafiła do Sądu Najwyższego, trzyosobowy skład powziął poważną wątpliwość czy na mocy art. 237 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej nauczyciele - wychowawcy placówek opiekuńczo - wychowawczych typu socjalizacyjnego, zatrudnieni przed 1 stycznia 2004 r., zachowali do 31 grudnia 2013 r. prawo do wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe?

Rozprawa w SN

Pełnomocnik powoda twierdził, że należy udzielić odpowiedzi pozytywnej na zadane pytanie. Natomiast pełnomocnik Domu Dziecka w Zwierzyńcu uznał, że wynagrodzenie dla wychowawców w omawianym okresie nie należy się. Podobne stanowisko zajęła prokurator Renata Pawłowska z prokuratury okręgowej delegowana do Prokuratury Krajowej. - Ustawa z 2011 r. dążyła do ujednolicenia sytuacji nauczycieli-wychowawców zatrudnionych po 1 stycznia 2004 r. i od stycznia 2014 r. stali się pracownikami samorządowymi - powiedziała prokurator Pawłowska. - Chodziło o zrównanie uprawnień - dodała.

Wychowawcy nie mają nadgodzin

Uchwała, która zapadła 11 września br. odmówiła prawa do wynagradzania za godziny ponadnormatywne wychowawcom placówek wychowawczych typu socjalizującego.

Jak zaznaczył sędzia przewodniczący Józef Iwulski, stan prawny musiał być zmieniony, gdyż wychowawcy wykonujący tę samą pracę mieli różny status ze względu na datę zatrudnienia: jedni mogli korzystać z wynagrodzenia za nadgodziny a inni - nie, nie korzystali z uprawnień Karty Nauczyciela. Była to znacząca nierówność.  

Jednak wychowawcy bez pensum 26 godzin tylko 40 korzystają z innych uprawnień Karty , np. urlopu dla poratowania zdrowia.

Sygnatura akt III PZP 4/19, uchwała 7 sędziów SN z 11 września 2019 r.