Liberalizacja przepisów wynika z projektu nowelizacji ustawy z 8 lutego 2023 r. o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023 -2027 (tekst jedn. Dz. U. z 2024 r. poz. 1741), który przygotowało Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW). To już kolejna planowana zmiana przepisów, która ma ułatwić rolnikom skorzystanie z funduszy unijnych – na początku września resort rolnictwa opublikował kilka propozycji nowelizacji rozporządzeń, które miały umożliwić spóźnialskim rolnikom, którzy nieterminowo złożyli rozliczenia w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) skuteczne rozliczenie i uzyskanie wypłat z Programu Operacyjnego Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (pisaliśmy o tym w tekście Dopłaty PROW ARiMR MRiRW). Teraz MRiRW chce wzmocnić kadry doradcze. - Celem projektu jest zapewnienie możliwie szerokiego dostępu do usług doradczych rolnikom. Uwarunkowane jest ono liczbą doradców i ekspertów przyrodniczych, wpisanych na listy dyrektora Centrum Doradztwa Rolniczego – przekonuje resort rolnictwa w uzasadnieniu projektu. Urzędnicy liczą, że potencjalnymi klientami doradców rolniczych może być nawet ok. 130 tysięcy mieszkańców terenów wiejskich. A doradców w ostatnich miesiącach dramatycznie ubywa - aktualnie (według danych MRiRW) na liście znajdują się 3383 osoby, w tym 1870 doradców ze specjalizacją rolnośrodowiskową. Na liście ekspertów przyrodniczych znajdziemy niecałe sześćset osób. Przez rok nastąpił duży odpływ, ubyło prawie 18 proc. doradców, natomiast liczba tych ze specjalizacją rolnośrodowiskową zmniejszyła się aż o prawie jedną czwartą. Skreślono także 152 ekspertów przyrodniczych.

 

Sprawdź również książkę: Prawo rolne >>


Łatwiej o wpis na listę

Większość usług doradczych mogą obecnie – na podstawie ustawy oraz unijnego rozporządzenia 2021/2115/UE – świadczyć osoby fizyczne wpisane na listę doradców rolniczych. Niektóre z tych usług (w zakresie sporządzenia dokumentacji przyrodniczej, stanowiącej szczegółową charakterystykę danego siedliska przyrodniczego lub siedliska lęgowego ptaków oraz sporządzania planu działalności rolnośrodowiskowej) są zarezerwowane jedynie dla fachowców wpisanych na drugą listę - doradców przyrodnich. Obie listy prowadzi dyrektora Centrum Doradztwa Rolniczego – są na nich osoby, które przeszły specjalne postępowanie wpisowe na podstawie obecnej ustawy z 2023 r., jak również ci wpisani tam jeszcze na podstawie starych przepisów z 2015 r. Od wejście w życie ustawy dużo osób jednak zniknęło z tych list. Najczęstsze były powody losowe: długotrwała choroba, zwolnienie lekarskie, urlop macierzyński. Przez to doradcy nie brali udziału w szkoleniach uzupełniających lub nie zdali dodatkowego egzaminu. Część z nich nie złożyła również wymaganego teraz  oświadczenia o bezstronności.

- Ponieważ duża liczba osób została skreślona, rolnicy sygnalizują potrzebę nowelizacji przepisów w celu zapewnienia możliwie szerokiego dostępu do usług doradczych w związku z prowadzonymi naborami wniosków przez ARiMR – tłumaczy resort.

Z uwagi na fakt, że plany działalności rolno-środowiskowo-klimatycznej oraz plany działalności ekologicznej mogą wykonywać tylko osoby wpisane na listę doradców rolniczych ze specjalizacją rolnośrodowiskową, wskutek przeprowadzonych skreśleń MRiRW uznało, że jest za mało osób posiadających taką specjalizację. Dlatego proponuje się obniżenie poprzeczki – chodzi głównie o przywrócenie istniejącej wcześniej możliwości, aby doradcami były również osoby z jedynie średnim wykształceniem (a nie wyższym, jak dotychczas). Chodzi głównie o absolwentów szkół średnich posiadających uprawnienia technika w zawodach związanych z rolnictwem i ekonomią, ale też technik turystyki wiejskiej albo technik-mechanik ze specjalizacja „maszyny rolnicze”. Chodzi też o absolwentów techników leśnych, jak również licealistów, którzy na maturze zdali egzamin z rozszerzonej biologii. Tacy kandydaci na doradców mogliby się starać o ponowny wpis na listę, jeśli się wykażą 10-letnim stażem doradczym dla rolników (bądź dekadą lat doświadczenia przyrodniczego – gdy są zainteresowani wpisem na doradców przyrodniczych). Inna propozycja to rozszerzenie katalog kierunków studiów uprawniających do ubiegania się o wpis na listy – doradcami rolniczymi mogliby zostać absolwenci takich kierunków jak agrobiznes, rolnictwo i spółdzielczość, żywienie zwierząt, ekonomika i organizacja rolnictwa, bezpieczeństwo żywności, produkcja żywności, technologia żywności, leśnictwo. Natomiast o wpis na listę ekspertów przyrodniczych mogliby ubiegać się absolwenci m.in. biotechnologii i ochrony przyrody. Resort już teraz wyszukał ponad 850 osób, które – dzięki poluzowaniu wymogów związanych z wykształceniem - szybko mogłyby odzyskać w ten sposób uprawnienia doradcy rolniczego. Resort na szkolenia i egzaminowanie ma też zabudżetowane środki w wysokości prawie 1,2 mln euro.

 

Nowe przepisy na przełomie roku

Projekt nowelizacji (numer RCL – UD253) jest obecnie na etapie konsultacji publicznych. MRiRW wstępnie planuje, że nowelizacja wejdzie w życie jeszcze w tym roku.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.