Zeszłoroczna nowela ustawy - Prawo oświatowe zwiększyła liczbę specjalistów, których muszą zatrudniać placówki oświatowe. Problem w tym, że - jak przewidywali w zeszłym roku dyrektorzy szkół, nie bardzo są chętni, by te etaty obsadzić. Liczby etatów nauczycieli pedagogów, pedagogów specjalnych, psychologów, logopedów lub terapeutów pedagogicznych w przedszkolu lub szkole nie mogą być niższe niż:

  •     2 etaty, które powiększa się o 0,2 etatu na każdych kolejnych 100 dzieci lub uczniów – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 100;
  •     1,5 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 50 i nie przekracza 100;
  •     1 etat – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 40 i nie przekracza 50;
  •     0,8 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 30 i nie przekracza 40;
  •     0,6 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 20 i nie przekracza 30;
  •     0,4 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 10 i nie przekracza 20;
  •     0,25 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów wynosi od 1 do 10.

Czytaj w LEX: Nowe zasady zatrudniania specjalistów w szkołach i przedszkolach od roku szk. 2022/23 >

 

Nieobsadzona prawie jedna trzecia etatów

Fundacja GrowSPACE ujawniła liczbę wakatów oraz oszacowane braki w opiece psychologicznej w szkołach. Zgodnie z wyliczeniami w Polsce brakuje 27,32 proc. psychologów i psycholożek szkolnych na rok szkolny 2023/24. Aż 450 gmin deklaruje, że na ten moment nie mają ani jednego obsadzonego etatu. Są to punkty krytyczne na mapie Polski. Najbardziej przerażają braki w woj. podkarpackim – to właśnie tam w szkołach podstawowych jest więcej wakatów niż etatów. Braki sięgają aż 52 proc.

Sprawdź w LEX: Jakie kwalifikacje powinna posiadać osoba aby mogła pracować jako pedagog szkolny? > 

W całej Polsce w szkołach odnotowano 2295,48 wakatów dla psychologów szkolnych. Obsadzonych jest 6105,48 etatów. Daje to braki w wysokości 27,32 proc. w skali kraju. W obecnej sytuacji jeden etat psychologa/psycholożki przypada na 785 uczniów.

Sprawdź w LEX: Jakie kwalifikacje powinna posiadać osoba aby mogła być zatrudniona na stanowisku psychologa szkolnego? >

 

Najgorzej w województwie podkarpackim

Najbardziej niepokojące jawią się dane z województwa podkarpackiego. To właśnie tam braki w szkołach podstawowych sięgają aż 52 proc. Oznacza to, że liczba wakatów jest większa niż liczba etatów. Szkoły podstawowe w skali całego kraju wypadają gorzej niż średnie, a w wielu gminach (450) nie ma ani jednego psychologa szkolnego.

Sprawdź w LEX: Czy psycholog szkolny też musi realizować tzw. godzinę dostępności? >

 

Najsmutniejszym elementem mapy są tzw. punkty krytyczne – są to gminy, w których nie ma ani jednego psychologa szkolnego. Taką sytuację zadeklarowało 450 gmin, czyli aż 16 proc. wszystkich samorządów terytorialnych. W tych rejonach wszystkie zaplanowane etaty są wystawione na wakat, ponieważ brakuje personelu.

Sprawdź w LEX: Czy psycholog szkolny diagnozuje niepełnosprawność intelektualną ucznia? >

- Sytuacja jest krytyczna. - Alarmuje Dominik Kuc z Fundacji GrowSPACE. - Za nieco ponad miesiąc rozpoczyna się kolejny rok szkolny, a braki wśród psychologów i psycholożek szkolnych są drastyczne. Oczywiście te liczby będą się jeszcze zmieniać. Liczę na to, że w wielu miejscach wakaty zapełnią się, jednak nie można ukrywać braków. Cały raport pokazuje, jak pilnie potrzeba specjalistów i specjalistek. Warto dodać, że niestety czasem sama obecność psychologa bądź psycholożki nie wystarczy – potrzeba także odpowiedniego umocowania społecznego, zaufania i sprawczości - wskazuje.

 

Posłowie również pytają o obsadzenie wakatów

Na problem wskazują też posłowie w jednej z interpelacji skierowanych do resortu nauki - alarmują o dużych brakach w Małopolsce,  gdzie dostępnych jest 359 ofert pracy na stanowisko psychologa szkolnego. Podobnie sytuacja wygląda na Mazowszu, gdzie dostępnych ofert jest 316, a w Wielkopolsce – 270. Problemy placówek oświatowych przejawiają się również w zatrudnieniu psychologów na kilka godzin tygodniowo.

- Na powyższy problem ma wpływ wysokość zarobków psychologów w szkołach. Zestawiając zarobki na stanowisku psychologa w szkole i psychologa w szpitalu, mogą się one czasem różnić dwukrotnie. Jeżeli psycholog ma możliwość wyboru stanowiska korzystniejszego finansowo, to z pewnością je wybierze - wskazują posłowie.

Sprawdź w LEX: W jakim zakresie psycholog szkolny może udzielić szczegółowej informacji o uczniu pełnomocnikowi rodzica, który nie ma odebranych ani ograniczonych praw rodzicielskich? >

Dodają, powołując się na treść raportu Fundacji UNAWEZA, że 28 proc. uczniów nie ma chęci do życia. Jedna trzecia młodzieży czuje się samotna, a jedna trzecia ma problemy ze snem. Około 16 proc. młodych ludzi okalecza się. W przypadku braku psychologów, młodzi ludzie nie mają możliwości pomocy z ich strony. Może się to przejawiać w zwiększeniu liczby kryzysów dziecięcych. Pytają MEiN, jak zamierza rozwiązać te problemy.

Czytaj w LEX: Zadania i kwalifikacje pedagoga specjalnego >

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.