Obowiązek przygotowania arkusza wynika z art. 110 Prawa oświatowego - arkusz organizacji szkoły lub przedszkola opracowuje dyrektor szkoły lub przedszkola, a następnie przekazuje go do zaopiniowania zakładowym organizacjom związkowym będącym jednostkami organizacyjnymi organizacji związkowych reprezentatywnych w rozumieniu ustawy o Radzie Dialogu Społecznego albo jednostkami organizacyjnymi organizacji związkowych. Harmonogram sporządzania i opiniowania określa par. 17 rozporządzenia w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli:

  • do 19 kwietnia organizacja ma czas na zaopiniowanie arkusza (ma na to 10 dni roboczych, co dyrektor powinien uwzględnić, żeby nie uchybić terminom);
  • do 21 kwietnia dyrektor przekazuje organowi prowadzącemu arkusz zaopiniowany przez organizacje związkowe;
  • do 20 maja danego roku organ prowadzący uzyskuje opinie organu nadzoru pedagogicznego;
  • do 29 maja organ prowadzący zatwierdza arkusz.

 

Czytaj: Arkusz organizacyjny w szkole niepublicznej tylko dla chętnych>>

 

Projekt arkusza, a potem opiniowane

Projekt arkusza trzeba przekazać, bo organizacji związkowej nie można pozbawić 10 dni roboczych na wyrażenie opinii (jest to gwarancja wynikająca wprost z przepisu). Powodowałoby to ograniczenie prawa do wyrażenia opinii. Na podstawie zatwierdzonego arkusza organizacji szkoły dyrektor szkoły, z uwzględnieniem zasad ochrony zdrowia i higieny pracy, ustala tygodniowy rozkład zajęć określający organizację zajęć edukacyjnych. Do arkusza organizacji należy wpisać najważniejsze dane o funkcjonowaniu szkoły, czyli (par. 17 ust. 3 i 4 r.o.s.p. z 2019 r.):

  • liczbę nauczycieli ogółem, w tym nauczycieli zajmujących stanowiska kierownicze;
  • imiona, nazwiska, stopnie awansu zawodowego i kwalifikacje poszczególnych nauczycieli oraz rodzaje prowadzonych przez nich zajęć wraz z liczbą godzin;
  • liczbę nauczycieli, o których mowa w art. 9d ust. 8 KN, w podziale na stopnie awansu zawodowego;
  • liczbę pracowników administracji i obsługi, w tym tych zajmujących stanowiska kierownicze, oraz etatów przeliczeniowych;
  • liczbę pracowników ogółem, w tym pracowników zajmujących stanowiska kierownicze;
  • liczbę oddziałów poszczególnych klas;
  • liczbę uczniów w poszczególnych oddziałach;
  • dla poszczególnych oddziałów.

 

Zgodnie z art. 23 ust. 2 ustawy z 24.07.2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego – projekt arkusza opiniują ogólnokrajowe związki zawodowe, ogólnokrajowe zrzeszenia związków zawodowych i ogólnokrajowe organizacje międzyzwiązkowe, jeżeli spełniają łącznie następujące kryteria:

  1. zrzeszają więcej niż 300 tys. członków będących osobami wykonującymi pracę zarobkową, o których mowa w art. 11 pkt 1 ustawy z 23.05.1991 r. o związkach zawodowych - dalej u.z.z.,
  2. działają w podmiotach gospodarki narodowej, których podstawowy rodzaj działalności określony jest w więcej niż połowie sekcji PKD.

 

Nie ma natomiast, co do zasady, obowiązku występowania do rady pedagogicznej o zaopiniowanie arkusza. -  Trzeba jednak podkreślić, że występują rozbieżności w interpretacji art. 70 ust. 2 pkt 1 ust 2 Prawa oświatowego - wskazuje Bożena Barszczewska, specjalizująca się w prawie oświatowym. - Taki wymóg pojawił się w wytycznych z 15 marca 2022 r. Podkarpackiego Kuratora Oświaty w sprawie procedur opiniowania arkuszy organizacji publicznych szkół i przedszkoli prowadzonych przez JST oraz inne niż JST osoby prawne i osoby fizyczne na terenie województwa podkarpackiego na rok szkolny 2022/2023 - podkreśla. Arkusz organizacji szkoły i przedszkola zatwierdza organ prowadzący, po zasięgnięciu opinii organu sprawującego nadzór pedagogiczny - musi go otrzymać do 21 kwietnia 2024 r.

 

Zmiana siatki godzin to nie czynność z zakresu prawa pracy

W arkuszu organizacji szkoły uwzględnia się zmiany kadrowe, o których już wiadomo, że będą miały miejsce w nowym roku szkolnym - przykładowo, jeżeli wiadomo już, że od września placówka będzie miała nowego dyrektora, ile godzin przypadnie mu w przyszłym roku szkolnym. Co istotne, nawet jeżeli w danym roku szkolnym nauczyciel ma mieć ograniczone godziny, to samo uwzględnienie tego w arkuszu organizacyjnym nie jest równoznaczne z wypowiedzeniem.

- Zaplanowanie liczby godzin w arkuszu organizacyjnym szkoły nie stanowi czynności z zakresu prawa pracy - wyjaśnia Joanna Lesińska, radca prawny specjalizująca się w prawie oświatowym i w prawie pracy. - Bez zgody żadnego z nauczycieli dyrektor szkoły nie może im obniżyć wymiaru zatrudnienia, z uwagi na sprzeczność takiego postępowania z art. 22 ust. 2 Karty Nauczyciela. Dotyczy to zarówno nauczyciela objętego ochroną związkową, społecznego inspektora pracy, jak i nauczyciela zatrudnionego przez mianowanie, który nie pełni takich funkcji - podkreśla. Ewentualne wypowiedzenia nauczyciele dostaną w maju, choć ze względu na braki kadrowe, z którymi boryka się oświata od kilku lat, jest to mało prawdopodobne.

 

Namieszać mogą zmiany w przepisach - MEN przekazał do konsultacji nowelizację rozporządzenia ws. ramowych planów nauczania, zniknąć ma historia i teraźniejszość. Zamiast niej - od 1 września 2025 r. - uczniowie mają mieć edukację obywatelską. Związek Nauczycielstwa Polskiego zwrócił uwagę, że czyni to już przekazane do konsultacji projekty arkuszy nieaktualnymi - w klasach pierwszych szkół ponadpodstawowych, według zapowiedzi MEN - w roku szkolnym nie będzie ani przedmiotu historia i teraźniejszość, ani przedmiotu edukacja obywatelska, co będzie miało znaczący wpływ na wymiar zatrudnienia nauczycieli.

 

Część nauczycieli bez etatu na rok? ZNP punktuje zmiany w szkolnych "ramówkach">>

 

Zmiana arkusza organizacyjnego szkoły

Przepisy rozporządzenia w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli wyraźnie oddzielają zasady aneksowania arkuszy, uzależniając sposób jego dokonywania od daty przeprowadzania zmian. W przypadku wprowadzenia zmian do zatwierdzonego arkusza organizacji szkoły lub przedszkola do 30 września:

  1. opinie związków zawodowych oraz organu sprawującego nadzór pedagogiczny są wydawane w terminie 4 dni roboczych od dnia otrzymania zmian;
  2. organ prowadzący szkołę lub przedszkole zatwierdza zmiany, nie później niż w terminie 7 dni roboczych od dnia ich otrzymania.

 

Natomiast w przypadku gdy zmiany do arkusza są wprowadzane po 30 września danego roku, wówczas organ prowadzący szkołę lub przedszkole zatwierdza te zmiany w terminie 7 dni roboczych od dnia ich otrzymania. Jak wynika z powołanych regulacji, w przypadku gdy aneksowanie arkusza następuje po tej dacie dyrektor szkoły lub przedszkola nie zasięga opinii zakładowej organizacji związkowej, z kolei organ prowadzący nie zasięga opinii organu sprawującego nadzór pedagogiczny. Wprowadzenie zmian do zaopiniowanego arkusza organizacyjnego wymaga ponowienia procedury opiniodawczej ze związkami zawodowymi i organem sprawującym nadzór pedagogiczny.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.