Na czym polega współdziałanie inspektorów PIP ze związkami zawodowymi działającymi w zakładzie, radą pracowników, społeczną inspekcja pracy oraz innymi organami państwowymi?
Zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 13 lipca 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. Nr 89, poz. 589) Państwowa Inspekcja Pracy przy realizacji swoich zadań ma obowiązek współdziałać ze związkami zawodowymi, organizacjami pracodawców, organami samorządu załogi, radami pracowników, społeczną inspekcją pracy oraz z organami administracji państwowej, a w szczególności z organami nadzoru i kontroli nad warunkami pracy, Policją, Strażą Graniczną, Służbą Celną, urzędami skarbowymi i Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, a także organami samorządu terytorialnego.
Współdziałanie ze związkami zawodowymi, organami samorządu załogi, radami pracowników i społeczną inspekcją pracy polega w szczególności na informowaniu o tematyce i zakresie przeprowadzanej kontroli, analizowaniu zgłoszonych uwag i spostrzeżeń, informowaniu o wynikach kontroli i podjętych decyzjach oraz na udzielaniu porad i informacji z zakresu prawa pracy. Każdego roku specjaliści PIP udzielają działaczom związkowym i społecznym inspektorom pracy ok. 40.000 porad.

Od lat jedną z form współdziałania Państwowej Inspekcji Pracy z partnerami społecznymi są kontrole przeprowadzane na wniosek organizacji związkowych oraz społecznych inspektorów pracy. Jest to bardzo skuteczna forma pomocy udzielanej przedstawicielstwom pracowniczym przez inspekcję pracy.

Poza zakładem pracy – PIP może współpracować z organami administracji państwowej, a w szczególności z innymi organami nadzoru i kontroli nad warunkami pracy (np. PIS, PSP, PIOŚ), Policją (szczególnie w związku z wypadkami i katastrofami), Strażą Graniczną i Służbą Celną, urzędami skarbowymi, Zakładem Ubezpieczeń Społecznych i organami samorządu terytorialnego.

Państwowa Inspekcja Pracy może, na wniosek związków zawodowych, prowadzić szkolenie i instruktaż oraz udzielać pomocy w szkoleniu społecznych inspektorów pracy, a także podejmować działania na rzecz doskonalenia i zwiększenia skuteczności działania społecznej inspekcji pracy.

W razie uzasadnionej potrzeby oraz w celu zapewnienia bezpieczeństwa kontrolującym, organy Policji są obowiązane, na wniosek inspektora pracy, do udzielenia stosownej ochrony.

Prezes Rady Ministrów, w drodze rozporządzenia, określi tryb i formy współdziałania innych organów nadzoru i kontroli z Państwową Inspekcją Pracy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz legalności zatrudnienia, mając na względzie zapewnienie sprawnego i efektywnego współdziałania.

Państwowa Inspekcja Pracy zawarła w 2007 r. porozumienie w sprawie zasad współdziałania w zakresie ochrony pracy z NSZZ „Solidarność”, Ogólnopolskim Porozumieniem Związków Zawodowych i Forum Związków Zawodowych.
Warto przypomnieć, że na posiedzeniu plenarnym (25.10.2007 r.) Rada Ochrony Pracy jednogłośnie pozytywnie oceniła współpracę Państwowej Inspekcji Pracy z partnerami społecznymi oraz zakres konsultacji społecznych i innych form prowadzenia dialogu społecznego w zakresie ochrony pracy na poziomie zakładu pracy. Na podstawie otrzymanych materiałów i przeprowadzonej dyskusji Rada stwierdziła, że pod względem instrumentów prawnych zapewniony został udział partnerów społecznych w konsultacjach i dialogu społecznym, dotyczącym warunków pracy tak na szczeblu centralnym, jak również sektorowym, branżowym i zakładowym. Jednak znacznie bardziej złożona i trudna jest praktyczna ich realizacja. Zdaniem Rady, istotną rolę w zakresie wzajemnego współdziałania pracodawców ze związkami zawodowymi, dotyczącego ochrony pracy, spełnia współpraca Państwowej Inspekcji Pracy z partnerami społecznymi. Rada uznaje również za właściwe formy tej współpracy w postaci zawartych porozumień z Komisją Krajową NSZZ "Solidarność", Ogólnopolskim Porozumieniem Związków Zawodowych, Forum Związków Zawodowych oraz porozumień zawartych z organizacjami pracodawców - Związkiem Rzemiosła Polskiego oraz Polską Konfederacją Pracodawców Prywatnych "Lewiatan".

W połowie września br. odbyło się spotkanie kierownictwa OPZZ z nowo wybranym głównym inspektorem pracy – Tadeuszem Zającem. Podczas spotkania dyskutowano o współpracy pomiędzy nowym szefostwem PIP a strukturami OPZZ i zrzeszonymi w nim związkami zawodowymi. OPZZ m.in. oczekuje zwiększenia szkoleń na szczeblu krajowym, wojewódzkim i branżowym oraz umożliwienie większego korzystania z wrocławskiego Ośrodka Szkolenia PIP wraz z zapewnieniem wykładowców-trenerów). OPZZ postulowało także częstsze przeprowadzanie przez PIP kontroli technicznego zabezpieczenia pracowników podczas pracy, które obecnie, zdaniem związkowców, jest przez inspektorów pracy zaniedbywane. Działacze OPZZ domagali się jasnych zasad współpracy inspektorów pracy z organizacjami związkowymi w trakcie przeprowadzania kontroli, w tym również popularyzacji ich wyników, a ponadto postulowali, by w trakcie kontroli przeprowadzanych przez inspektorów PIP, uczestniczyli w nich społeczni inspektorzy pracy.