Europejski Trybunał Praw Człowieka w wyroku z 9 lutego uznał, iż nakaz obowiązkowej pracy osoby pozbawionej wolności, pomimo osiągnięcia przez nią wieku emerytalnego, nie naruszył zakazu pracy przymusowej i obowiązkowej.

Skargę do Trybunału wniósł obywatel Szwajcarii, który w czasie odbywania kary pozbawienia wolności podlegał obowiązkowi pracy. Skarżący wniósł o zwolnienie z tego obowiązku, ponieważ osiągnął już wiek emerytalny. Władze krajowe nie wyraziły zgody. Skarżący, odmawiając świadczenia pracy w takiej sytuacji, popełniłby kolejny czyn zabroniony, za który musiałby ponieść karę. Przed Trybunałem skarżący zarzucił, iż ten stan rzeczy naruszył zakaz pracy przymusowej i obowiązkowej, przewidziany w art. 4 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.

Trybunał nie zgodził się z argumentacją skarżącego i nie stwierdził naruszenia art. 4 Konwencji. Trybunał zgodził się z rządem szwajcarskim, iż obowiązek pracy w przypadku więźniów - nawet po osiągnięciu wieku emerytalnego - jest elementem systemu ich resocjalizacji, ogranicza negatywny wpływ uwięzienia na osobę pozbawioną wolności, a zwłaszcza w przypadku więźniów skazanych na długą karę pozbawienia wolności pomaga utrzymać ich aktywność.

Trybunał wskazał dalej, iż praca skarżącego była dostosowana do jego wieku i możliwości. Skarżący pracował zaledwie 18 godzin tygodniowo i przebywał w osobnym skrzydle razem z innymi więźniami, którzy także osiągnęli wiek emerytalny. Skarżący otrzymywał także wynagrodzenie za swoją pracę. Trybunał wskazał również, iż nie można mówić o ogólnoeuropejskim konsensusie pośród państw Rady Europy w odniesieniu do obowiązkowej pracy więźniów. Tym samym państwom-stronom Konwencji przysługuje w tym zakresie większy margines swobody.

Zgodnie z brzmieniem art. 4 ust. 3 lit. a) Konwencji praca "przymusowa i obowiązkowa" nie obejmuje żadnej pracy, jakiej wymaga się zwykle w ramach wykonywania kary pozbawienia wolności. Nic w niniejszej sprawie nie wskazuje na to, by praca, którą skarżący miał obowiązek świadczyć, wykraczała poza tak określone granice. Nie miało tym samym miejsce naruszenie art. 4 Konwencji.

Meier przeciwko Szwajcarii - wyrok ETPC z dnia 9 lutego 2016 r., skarga nr 10109/14.

Katarzyna Warecka