Obszerna nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego, która weszła w życie 3 maja, dotyczy bowiem również konsekwencji niewykonania tzw. czynności niezastępowalnych. Do tej pory, w razie zwłoki dłużnika (czyli przegranego w procesie) w wykonaniu nakazanej czynności, których nie może wykonać inna osoba, sąd mógł orzec grzywnę na rzecz Skarbu Państwa. Jej wysokość nie mogła być jednak wyższa niż 1 tysiąc złotych i mogła być podwyższona w razie trzykrotnego nieskutecznego nałożenia grzywny. Łączna wysokość grzywien nie mogła być wyższa niż 100 tysięcy złotych.

Teraz to się zmienia. Modyfikacji ulegają nie tylko stawki grzywien, ale tez podmioty na rzecz których mogą być uiszczane.
Zasadniczo, zgodnie z art. 1050 k.p.c. jeżeli dłużnik ma wykonać czynność, której inna osoba wykonać za niego nie może, a której wykonanie zależy wyłącznie od jego woli, sąd, w którego okręgu czynność ma być wykonana, na wniosek wierzyciela po wysłuchaniu stron wyznaczy dłużnikowi termin do wykonania i zagrozi mu grzywną na wypadek, gdyby w wyznaczonym terminie czynności nie wykonał. Taka sytuacja może mieć miejsce np. gdy pracodawca wbrew orzeczeniu sądu nie chce w określonym w wyroku terminie przywrócić do pracy pracownika albo sprostować świadectwa pracy.
Od 3 maja maksymalna wysokość kary wzrosła z tysiąca złotych do 10 tys. zł. Łączna ich suma będzie mogła wynieść nawet milion złotych. Oprócz tego, sąd będzie mógł nałożyć na pracodawcę wyższą grzywnę, jeśli dwukrotne jej wymierzenie okaże się nieskuteczne.
Nowością jest wprowadzenie rozwiązania pozwalającego zasądzenie na rzecz pracownika (w wypadku korzystnego dla niego wyroku staje się on wierzycielem) zapłaty od pracodawcy nierespektującego wyroku, zamiast grzywny na rzecz Skarbu Państwa.
Taka możliwości wynika z nowego art. 1050(1) k.p.c. Zgodnie z nim sąd, na wniosek wierzyciela, może zamiast zagrożenia grzywną, po wysłuchaniu stron, zagrozić dłużnikowi nakazaniem zapłaty na rzecz wierzyciela określonej sumy pieniężnej za każdy dzień zwłoki w wykonaniu czynności, niezależnie od roszczeń przysługujących wierzycielowi na zasadach ogólnych. Po bezskutecznym upływie terminu wyznaczonego dłużnikowi do wykonania czynności, sąd na wniosek wierzyciela nakazuje dłużnikowi zapłatę wierzycielowi sumy pieniężnej. Tak samo sąd postąpi w razie dalszego wniosku wierzyciela. Prawomocne postanowienie sądu jest tytułem wykonawczym na rzecz wierzyciela bez potrzeby nadawania mu klauzuli wykonalności. Sąd może również, na wniosek wierzyciela, podwyższyć wysokość należnej mu od dłużnika sumy pieniężnej.

Swoje konsekwencje będzie miało również opóźnienie pracodawcy w wykonaniu zachowania nakazanego w orzeczeniu. Wówczas wierzyciel będzie mógł złożyć wniosek o nakazanie dłużnikowi zapłaty sumy pieniężnej na jego rzecz w terminie miesiąca od dnia dokonania czynności.