Czy w przypadku, gdy odprawa pośmiertna, ekwiwalent za urlop i wynagrodzenie wchodzi do masy spadkowej, czyli stanowi wynagrodzenie z praw majątkowych - należy odprowadzić od wynagrodzenia i ekwiwalentu składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne?
Żaden ze spadkobierców (dzieci i żona) nie otrzyma renty po mężu.

Nie. Od przychodu z praw majątkowych, o których stanowi art. 631 § 2 oraz art. 93 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94) - dalej k.p., nie ma obowiązku potrącenia składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracownika stanowią przychody ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. W ten sposób podstawę wymiaru składek na ww. ubezpieczenia pracownika określa art. 4 pkt 9, art. 18 ust. 1-2 oraz art. 21 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 z późn. zm.) - dalej u.s.u.s., oraz art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135 z późn. zm.) - dalej u.ś.o.z.f.ś.p.
Zgodnie z art. 631 k.p. śmierć pracownika sprawia, że jego stosunek pracy wygasa, a prawa majątkowe ze stosunku pracy (np. prawo do wynagrodzenie, prawo do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop) przechodzą, w równych częściach, na małżonka oraz inne osoby spełniające warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W razie braku takich osób prawa te wchodzą do spadku. Prawo do odprawy pośmiertnej regulowane jest z kolei przez art. 93 k.p. i jest prawem własnym małżonka pracownika i innych członków rodziny spełniających warunki do uzyskania renty rodzinnej z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Przychody z tytułu praw majątkowych, wymienionych w art. 631 k.p., czy też odprawa pośmiertna, nie są przychodami ze stosunku pracy, o których mowa w art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 76 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f. Przychody te - stosownie do art. 18 u.p.d.o.f. - uważane są za przychody z praw majątkowych.
Powyższe oznacza, że wypłacona małżonkowi zmarłego pracownika bądź innymi osobom spełniającym warunki do uzyskania renty rodzinnej (ewentualnie spadkobiercom) odprawa pośmiertna, ekwiwalent pieniężny za urlop lub wynagrodzenie za pracę, w świetle przepisów u.s.u.s. i u.ś.o.z.f.ś.p., nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.