Wykaz prac narażających pracowników na działanie czynników biologicznych został określony w załączniku nr 2 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (Dz. U. Nr 81, poz. 716 z późn. zm.) - dalej r.c.b. Zgodnie z ww. załącznikiem do prac narażających na działanie czynników biologicznych należą:
1. Praca w zakładach produkujących żywność
2. Praca w rolnictwie
3. Praca, podczas której dochodzi do kontaktu ze zwierzętami lub produktami pochodzenia zwierzęcego
4. Praca w jednostkach ochrony zdrowia
5. Praca w laboratoriach klinicznych, weterynaryjnych lub diagnostycznych
6. Praca w zakładach gospodarki odpadami
7. Praca przy oczyszczaniu ścieków
8. Praca w innych okolicznościach niż wymienione w lp. 1-7, podczas której jest potwierdzone narażenie na działanie czynników biologicznych
Powyższa lista ma charakter otwarty. Poza pracami określonymi w pozycjach: 1-7 jest jeszcze jedna pozycja, w której mogą zostać zawarte wszelkie inne prace, których wykonywanie wiąże się z potwierdzonym narażeniem na działanie czynników biologicznych.
W celu ochrony pracowników przed zagrożeniami spowodowanymi przez szkodliwy czynnik biologiczny pracodawca jest obowiązany do stosowania wszelkich dostępnych środków eliminujących narażenie lub ograniczających stopień tego narażenia, zwanych dalej "środkami zapobiegawczymi". Zgodnie z § 1 r.c.b. przed wyborem środka zapobiegawczego pracodawca dokonuje oceny ryzyka zawodowego, na jakie jest lub może być narażony pracownik, uwzględniając w szczególności:
1) klasyfikację i wykaz szkodliwych czynników biologicznych;
2) rodzaj, stopień oraz czas trwania narażenia na działanie szkodliwego czynnika biologicznego;
3) informację na temat:
a) potencjalnego działania alergizującego lub toksycznego szkodliwego czynnika biologicznego,
b) choroby, która może wystąpić w następstwie wykonywanej pracy,
c) stwierdzonej choroby, która ma bezpośredni związek z wykonywaną pracą;
4) wskazówki organów właściwej inspekcji sanitarnej, Państwowej Inspekcji Pracy oraz jednostek służby medycyny pracy.
W związku z powyższym pracodawca powinien przeprowadzić przede wszystkim ocenę ryzyka zawodowego, która pozwoli określić stopień narażenia pracownika na czynniki biologiczne. W dalszej kolejności, w przypadku wystąpienia lub możliwości wystąpienia szkodliwego czynnika biologicznego, przeciw któremu jest dostępna szczepionka, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. Nr 234, poz. 1570 z późn. zm.) - dalej u.z.z.l. Zgodnie z art. 20 u.z.z.l., w celu zapobiegania szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych wśród pracowników narażonych na działanie biologicznych czynników chorobotwórczych przeprowadza się zalecane szczepienia ochronne wymagane przy wykonywaniu czynności zawodowych, określonych w drodze rozporządzenia Rada Ministrów, które zawiera wykaz rodzajów czynności zawodowych oraz zalecanych szczepień ochronnych wymaganych u pracowników, funkcjonariuszy, żołnierzy lub podwładnych podejmujących pracę, zatrudnionych lub wyznaczonych do wykonywania tych czynności, mając na względzie ochronę zdrowia pracowników, funkcjonariuszy i żołnierzy narażonych na działanie biologicznych czynników chorobotwórczych w trakcie wykonywania czynności zawodowych. Na dzień dzisiejszy ww. wykaz jest określony poprzez rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 stycznia 2012 r. w sprawie wykazu rodzajów czynności zawodowych oraz zalecanych szczepień ochronnych wymaganych u pracowników, funkcjonariuszy, żołnierzy lub podwładnych podejmujących pracę, zatrudnionych lub wyznaczonych do wykonywania tych czynności (Dz. U. poz. 40).