Od 1 stycznia kobieta, która urodzi dziecko, a nie ma prawa do zasiłku macierzyńskiego, dostanie tysiąc złotych miesięcznie świadczenia rodzicielskiego. To nowa forma wsparcia skierowana dla matek.

Takie zmiany przewiduje ustawa z 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1217).

Do tej pory kobieta, która urodziła dziecko, otrzymywała zasiłek macierzyński (pod warunkiem, że była ubezpieczona) oraz tysiąc złotych jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia dziecka (tzw. becikowe).

Po zmianach, 1000 zł miesięcznie świadczenia rodzicielskiego będzie się należało młodym matkom, które nie mają prawa do zasiłku macierzyńskiego. Świadczenie będzie wypłacane przez 52 tygodnie w razie urodzenia bądź przyjęcia na wychowanie jednego dziecka, a gdy dzieci jest dwoje – przez 65 tygodni, troje – 67 tygodni, czworo – 69, przy piątce i więcej – 71 tygodni.

Świadczenie rodzicielskie nie będzie przysługiwało, jeżeli co najmniej jeden z rodziców dziecka lub opiekun faktyczny otrzymują zasiłek macierzyński, dziecko zostało umieszczone w pieczy zastępczej oraz gdy jeden z rodziców lub opiekun nie sprawują lub zaprzestali sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, w tym w związku z zatrudnieniem lub wykonywaniem innej pracy zarobkowej, które uniemożliwiają sprawowanie tej opieki.

Świadczenie rodzicielskie nie będzie się należało w razie zbiegu z inną formą wsparcia na to samo dziecko: świadczeniem rodzicielskim, dodatkiem do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem, świadczeniem pielęgnacyjnym, specjalnym zasiłkiem opiekuńczym lub zasiłkiem dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów. Świadczenie nie będzie się należało również wtedy, gdy na to dziecko przysługuje za granicą świadczenie o podobnym charakterze do świadczenia rodzicielskiego, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Ustawa przewiduje sytuacje, w których świadczenie może pobierać ojciec dziecka, rodziny zastępcze i rodzice adopcyjni i opiekunowie faktyczni dziecka.

Nowe przepisy określają okoliczności, w których świadczenie będzie odpowiednio zmniejszone. Pierwsza to taka, w której matka pobiera zasiłek dla bezrobotnych. Wówczas świadczenie będzie przysługiwało jednemu z rodziców w wysokości różnicy między jego kwotą, a kwotą pobieranego zasiłku dla bezrobotnych, pomniejszonej o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. Jeśli świadczenie będzie się należało za niepełny miesiąc, to zostanie ono proporcjonalnie zmniejszone do liczby dni, za które przysługiwało.

Osobie uprawnionej do świadczenia rodzicielskiego przysługuje w tym samym czasie jedno świadczenie rodzicielskie bez względu na liczbę wychowywanych dzieci oraz jedno świadczenie w związku z wychowywaniem tego samego dziecka.

Przepisy przejściowe są korzystne dla matek, które urodziły jeszcze w tym roku, a od narodzin nie minie 52 tygodnie, a w przy ciąży mnogiej – 71 tygodni. Pomoc będzie im przysługiwała od 1 stycznia 2016 r. do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia lub nieco dłużej w przypadku rodziców wieloraczków.

Agnieszka Rosa