Pracownik przebywał na długoterminowym zwolnieniu lekarskim (120 dni). W ostatnim dniu zwolnienia złożył wniosek o udzielenie mu urlopu bezpłatnego na 1 rok.
Czy przed udzieleniem urlopu bezpłatnego należy skierować go najpierw na badania kontrolne, czy też dopiero po powrocie z tego urlopu?

Pracownik musi być dopuszczony do pracy by uzyskać urlop.
Sytuacja opisana w pytaniu występuje w praktyce dość często. Dlatego też bez wątpienia należy stwierdzić, że aby udzielić urlopu pracownik musi zostać dopuszczony do pracy. W stosunku do pracownika niezdolnego do pracy nie mogą być wykonywane żadne czynności z zakresu prawa pracy poza czynnością zmierzającą do zakończenia stosunku pracy i to w bardzo ściśle opisanych okolicznościach. Pracownik ma prawo wnioskować o urlop bezpłatny i zgodnie z art. 174 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.) - dalej k.p., pracodawca może wnioskowi uczynić zadość. Pracownik nie mógłby składać takiego wniosku w trakcie niezdolności do pracy albowiem wówczas korzysta on z uprawnień związanych z niezdolnością do pracy wywołaną chorobą. Według Krzysztofa Rączki [w:] Gersdorf Małgorzata, Rączka Krzysztof, Skoczyński Jacek, Kodeks pracy. Komentarz, Warszawa 2006, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis (wydanie VIII) ss. 956, "urlop bezpłatny stanowi przerwę w realizacji pracowniczego obowiązku pracy udzielaną przez pracodawcę". Z takiego ujęcia wynika, że obowiązek świadczenia pracy musi istnieć. Obowiązek ten zaś istnieje dopiero w sytuacji, gdy pracownik jest zdolny do świadczenia pracy. Taką zdolność po długotrwałym zwolnieniu musi stwierdzić lekarz. Stąd koniecznym jest uzyskanie badań "dopuszczających", formalne podjęcie pracy i złożenie wniosku o urlop. Oczywiście z tego wyjaśnienia nie wynika, że pracownik musi się stawić choćby na sekundę do pracy. Muszą natomiast istnieć wszystkie przesłanki do uznania, że pracownik ma obowiązek i możliwość świadczenia pracy.