Pytanie pochodzi z publikacji Serwis BHP

Czy pracodawca może skierować pracownika podczas badań okresowych na wizytę do psychologa, nie uzasadniając przyczyny skierowania na taką konsultację?

Odpowiedź:

Skierowanie na profilaktyczne badania lekarskie wystawia się w trybie § 6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. Nr 69, poz. 332 z późn. zm.) - dalej r.b.l.p. Skierowanie powinno zawierać:

1. określenie rodzaju badania profilaktycznego, jakie ma być wykonane,

2. w przypadku osób przyjmowanych do pracy lub pracowników przenoszonych na inne stanowiska pracy - określenie stanowiska pracy, na którym osoba ta ma być zatrudniona; w tym przypadku pracodawca może wskazać w skierowaniu dwa lub więcej stanowisk pracy, w kolejności odpowiadającej potrzebom zakładu,

3. w przypadku pracowników - określenie stanowiska pracy, na którym pracownik jest zatrudniony,

4. opis warunków pracy uwzględniający informacje o występowaniu na stanowisku lub stanowiskach pracy, o których mowa w pkt 2 i 3, czynników niebezpiecznych, szkodliwych dla zdrowia lub czynników uciążliwych i innych wynikających ze sposobu wykonywania pracy, z podaniem wielkości narażenia oraz aktualnych wyników badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, wykonanych na tych stanowiskach.

Uzasadnienie:

Zakres badań profilaktycznych określają wskazówki metodyczne w sprawie przeprowadzania badań profilaktycznych pracowników, stanowiące załącznik nr 1 r.b.l.p. Zgodnie z § 2 ust. 2 lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne może poszerzyć jego zakres o dodatkowe specjalistyczne badania konsultacyjne oraz badania dodatkowe, a także wyznaczyć krótszy termin następnego badania, niż to określono we wskazówkach metodycznych, jeżeli stwierdzi, że jest to niezbędne dla prawidłowej oceny stanu zdrowia osoby przyjmowanej do pracy lub pracownika. Tym samym to nie pracodawca, ale lekarz sprawujący opiekę określa zakres profilaktycznych badań lekarskich.

Pracodawca może skorzystać z dodatkowych uprawnień mających na celu przeprowadzenie badań w szerszym zakresie. Zgodnie z art. 207 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) - dalej k.p. pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W szczególności pracodawca jest obowiązany m.in. do reagowania na potrzeby w zakresie zapewnienia bhp oraz dostosowywać środki podejmowane w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy oraz zapewnić rozwój spójnej polityki zapobiegającej wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym uwzględniającej zagadnienia techniczne, organizację pracy, warunki pracy, stosunki społeczne oraz wpływ czynników środowiska pracy. Tym samym może się okazać uzasadnione skierowanie pracownika na dodatkowe badania lekarskie w wybranych przypadkach. Świadczenie pracy przez pracownika o ograniczonej zdolności do jej wykonywania (z uwagi na stan zdrowia) może prowadzić do wypadku przy pracy, a za takie zdarzenie odpowiedzialność może ponieść pracodawca. Każdorazowo skierowanie pracownika na dodatkowe badania wymaga uzasadnienia. Na potwierdzenie warto przywołać wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 2004 r., I PK 293/03, zgodnie z którym skierowanie pracownika na badania lekarskie (art. 211 pkt 5 k.p.) nie może być potraktowane jako szykana, zwłaszcza gdy odmowa poddania się tym badaniom może prowadzić do odpowiedzialności pracodawcy za dopuszczenie do pracy w warunkach narażenia na działanie substancji szkodliwych dla zdrowia, bez aktualnych okresowych badań lekarskich.

Łukasz Wawszczak, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP

Odpowiedzi udzielono 28 marca 2015 r.