Pytanie pochodzi z publikacji Serwisu BHP
Czy należy przeprowadzać pomiar hałasu w rezonansie magnetycznym?
Odpowiedź
Żaden przepis nie obliguje wprost pracodawcy do przeprowadzania pomiarów natężenia hałasu w rezonansie magnetycznym. Przepisy bhp wskazują natomiast na obowiązek identyfikacji źródeł emisji czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy i wykonywania na tej podstawie stosownych badań i/lub pomiarów.
Uzasadnienie
Stosownie do art. 227 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy – w zakresie ochrony pracowników przed chorobami zawodowymi i innymi chorobami związanymi z wykonywaną pracą – jest przeprowadzanie, na swój koszt, badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, rejestrowanie i przechowywanie wyników tych badań i pomiarów oraz udostępnianie ich pracownikom.
Tryb, metody, rodzaj i częstotliwość wykonywania badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy, przypadki, w których jest konieczne prowadzenie pomiarów ciągłych, sposób rejestrowania i przechowywania wyników badań i pomiarów określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 33, poz. 166) - dalej r.b.p.c.s., natomiast wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń chemicznych i pyłowych oraz natężeń fizycznych czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 6 czerwca 2014 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. poz. 817).
W myśl § 2 ust. 1 r.b.p.c.s. do obowiązków pracodawcy należy wskazanie czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, dla których wykonuje się badania i pomiary, po przeprowadzeniu rozpoznania źródeł ich emisji oraz warunków wykonywania pracy, jakie mają wpływ na poziom stężeń lub natężeń tych czynników lub na poziom narażenia na oddziaływanie tych czynników, ze szczególnym uwzględnieniem:
rodzaju tych czynników oraz ich właściwości,
procesów technologicznych i ich parametrów,
wyposażenia technicznego, w tym maszyn, urządzeń, instalacji i narzędzi, które mogą być źródłem emisji czynników szkodliwych dla zdrowia, z uwzględnieniem wyników pomiarów tej emisji dostarczanych przez producentów,
środków ochrony zbiorowej i danych dotyczących ich użytkowania,
organizacji pracy i sposobu wykonywania pracy,
rzeczywistego czasu narażenia na oddziaływanie czynników szkodliwych dla zdrowia, z uwzględnieniem obowiązującego u pracodawcy systemu i rozkładu czasu pracy.
Wszelkie działania związane z rozpoznawaniem i typowaniem czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, a także wykonywanie badań i pomiarów – w tym pobieranie próbek tych czynników na stanowisku pracy – należy konsultować z pracownikami lub ich przedstawicielami, w trybie przyjętym u danego pracodawcy.
W placówkach medycznych, w których w celach diagnostycznych stosuje się rezonans magnetyczny występują następujące źródła hałasu związanego z ich pracą:
skaner rezonansu magnetycznego, zwłaszcza cewki gradientowe pracującego w czasie badania skanera,
instalacja klimatyzacyjno-wentylacyjna zapewniająca chłodzenie magnesu i stałą temperaturę powietrza w kabinie skanera,
urządzenia komputerowe sterujące pracą skanera oraz umożliwiające archiwizację i analizę wyników badań.
Co do zasady przyjmuje się, że pracownicy nie są narażeni na hałas generowany przez skaner rezonansu magnetycznego (hałas skanera i instalacji klimatyzacyjno-wentylacyjnej wytwarzany jest wewnątrz ekranowanego elektromagnetycznie i akustycznie pomieszczenia, więc przy właściwie zaprojektowanej i wykonanej kabinie na stanowisku sterowania pracą skanera jedynym źródłem hałasu powinny być komputery oraz urządzenia podsłuchowe, dzięki którym obsługa może komunikować się z pacjentem), natomiast narażenie takie może występować w przypadku nieprawidłowo wykonanej lub wadliwej instalacji skanera i urządzeń z nim powiązanych.
Jeżeli pracownicy zatrudnieni w pracowni rezonansu magnetycznego skarżą się na nadmierny hałas, należałoby dokonać oceny parametrów ekspozycji na hałas związanej z diagnostyką za pomocą urządzeń rezonansu magnetycznego oraz zagrożeń dla pracowników (i ewentualnie innych osób towarzyszących pacjentom), a także – w konsekwencji – oceny potrzebnych działań profilaktycznych.
Maciej Ambroziewicz, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP.
Odpowiedzi udzielono: 17 września 2014 r.