Proszę o wyjaśnienie dotyczące wyrównań zasiłków w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 czerwca 2008 r., sygn. akt SK 16/06 (Dz. U. Nr 119, poz. 771).
Czy należy uwzględnić do podstawy zasiłku chorobowego wypłaconą premię za oszczędność paliwa?
Premia ta jest nagrodą za każdy zaoszczędzony litr paliwa w stosunku do normy zakładowej. W obowiązującym układzie zbiorowym pracy nie ma przepisu regulującego prawa do nagrody za oszczędność paliwa za okres pobierania świadczeń z tytułu choroby.
Od ww. kwoty w premii jest odprowadzana składka na ubezpieczenie chorobowe od kwoty faktycznie wypłaconej.
Jeżeli premia, o której mowa w pytaniu, nie jest zmniejszana za okres pobierania zasiłku (wynagrodzenia chorobowego) i pracodawca, pomimo braku stosownych postanowień w układzie zbiorowym pracy, jest w stanie to wykazać, przedmiotowa premia nie powinna być uwzględniania przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku (wynagrodzenia chorobowego).
Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267 z późn. zm.) - dalej u.ś.p., przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego dla pracownika nie uwzględnia się tych składników wynagrodzenia, które zgodnie z postanowieniami układów zbiorowych pracy lub innych przepisów o wynagradzaniu nie podlegają zmniejszeniu za okres pobierania zasiłku. Oznacza to, że jeżeli obowiązujące u pracodawcy przepisy płacowe jednoznacznie stanowią, że dany składnik wynagrodzenia (np. premia) przysługuje w pełnej wysokości również za okres pobierania zasiłku, to ten składnik wynagrodzenia nie może być uwzględniony w podstawie wymiaru zasiłku.
W wyroku z dnia 24 czerwca 2008 r., sygn. akt SK 16/06 (Dz. U. Nr 119, poz. 771), Trybunał Konstytucyjny dokonał istotnej wykładni art. 41 ust. 1 u.ś.p. w kontekście przypadków, gdy brak jest stosownych przepisów płacowych lub przepisy płacowe milczą co do tego, czy dany składnik wynagrodzenia podlega zmniejszeniu za okres pobierania zasiłku. Należy przypomnieć, że przed wejściem w życie tego wyroku ZUS stał na stanowisku, że w takich przypadkach dany składnik wynagrodzenia nie powinien być wliczany do podstawy wymiaru zasiłku, bez względu na faktycznie stosowane przez pracodawcę zasady jego wypłaty. Trybunał Konstytucyjny odrzucił taką interpretację art. 41 ust. 1 u.ś.p. uznając ją za niekonstytucyjną.
Uzasadniając wyżej przytoczony wyrok Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że w tych przypadkach, w których brak jest przepisów płacowych lub przepisy płacowe nie zawierają postanowień, które rozstrzygałyby w sposób jednoznaczny kwestię wypłaty danego składnika wynagrodzenia za okres pobierania zasiłku, należy oprzeć się na faktycznie stosowanych przez pracodawcę zasadach jego wypłaty. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, jeżeli od danego składnika wynagrodzenia pracodawca opłaca składki na ubezpieczenie chorobowe oraz nie wypłaca go za okres pobierania zasiłku, to pomimo braku stosownych postanowień w przepisach płacowych, należy go uwzględnić w podstawie wymiaru zasiłku. Należy w tym miejscu dodać, że wykazanie okoliczności, iż dany składnik wynagrodzenia nie jest pracownikowi wypłacany w okresie pobierania zasiłku spoczywa na pracodawcy.
Stąd też, jeżeli pracodawca potrąca od wypłacanej pracownikom premii za oszczędność paliwa składki na ubezpieczenie chorobowe oraz nie wypłaca jej za okres pobierania zasiłku, to przedmiotowa premia stanowi podstawę wymiaru zasiłku chorobowego dla pracownika. Jeżeli natomiast premia ta nie jest zmniejszana za okres pobierania zasiłku i pracodawca pomimo braku stosownych postanowień w układzie zbiorowym pracy jest w stanie to wykazać, nie należy jej uwzględniać w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego dla pracownika.
Z uwagi na to, że zgodnie z art. 92 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94) do obliczania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy (tzw. wynagrodzenie chorobowe) stosuje się zasady obowiązujące przy obliczaniu zasiłku chorobowego, powyższe dotyczy również uwzględniania premii za oszczędność paliwa w podstawie wymiaru tego wynagrodzenia.
Czy należy uwzględnić do podstawy zasiłku chorobowego wypłaconą premię za oszczędność paliwa?
Premia ta jest nagrodą za każdy zaoszczędzony litr paliwa w stosunku do normy zakładowej. W obowiązującym układzie zbiorowym pracy nie ma przepisu regulującego prawa do nagrody za oszczędność paliwa za okres pobierania świadczeń z tytułu choroby.
Od ww. kwoty w premii jest odprowadzana składka na ubezpieczenie chorobowe od kwoty faktycznie wypłaconej.
Jeżeli premia, o której mowa w pytaniu, nie jest zmniejszana za okres pobierania zasiłku (wynagrodzenia chorobowego) i pracodawca, pomimo braku stosownych postanowień w układzie zbiorowym pracy, jest w stanie to wykazać, przedmiotowa premia nie powinna być uwzględniania przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku (wynagrodzenia chorobowego).
Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267 z późn. zm.) - dalej u.ś.p., przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego dla pracownika nie uwzględnia się tych składników wynagrodzenia, które zgodnie z postanowieniami układów zbiorowych pracy lub innych przepisów o wynagradzaniu nie podlegają zmniejszeniu za okres pobierania zasiłku. Oznacza to, że jeżeli obowiązujące u pracodawcy przepisy płacowe jednoznacznie stanowią, że dany składnik wynagrodzenia (np. premia) przysługuje w pełnej wysokości również za okres pobierania zasiłku, to ten składnik wynagrodzenia nie może być uwzględniony w podstawie wymiaru zasiłku.
W wyroku z dnia 24 czerwca 2008 r., sygn. akt SK 16/06 (Dz. U. Nr 119, poz. 771), Trybunał Konstytucyjny dokonał istotnej wykładni art. 41 ust. 1 u.ś.p. w kontekście przypadków, gdy brak jest stosownych przepisów płacowych lub przepisy płacowe milczą co do tego, czy dany składnik wynagrodzenia podlega zmniejszeniu za okres pobierania zasiłku. Należy przypomnieć, że przed wejściem w życie tego wyroku ZUS stał na stanowisku, że w takich przypadkach dany składnik wynagrodzenia nie powinien być wliczany do podstawy wymiaru zasiłku, bez względu na faktycznie stosowane przez pracodawcę zasady jego wypłaty. Trybunał Konstytucyjny odrzucił taką interpretację art. 41 ust. 1 u.ś.p. uznając ją za niekonstytucyjną.
Uzasadniając wyżej przytoczony wyrok Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że w tych przypadkach, w których brak jest przepisów płacowych lub przepisy płacowe nie zawierają postanowień, które rozstrzygałyby w sposób jednoznaczny kwestię wypłaty danego składnika wynagrodzenia za okres pobierania zasiłku, należy oprzeć się na faktycznie stosowanych przez pracodawcę zasadach jego wypłaty. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, jeżeli od danego składnika wynagrodzenia pracodawca opłaca składki na ubezpieczenie chorobowe oraz nie wypłaca go za okres pobierania zasiłku, to pomimo braku stosownych postanowień w przepisach płacowych, należy go uwzględnić w podstawie wymiaru zasiłku. Należy w tym miejscu dodać, że wykazanie okoliczności, iż dany składnik wynagrodzenia nie jest pracownikowi wypłacany w okresie pobierania zasiłku spoczywa na pracodawcy.
Stąd też, jeżeli pracodawca potrąca od wypłacanej pracownikom premii za oszczędność paliwa składki na ubezpieczenie chorobowe oraz nie wypłaca jej za okres pobierania zasiłku, to przedmiotowa premia stanowi podstawę wymiaru zasiłku chorobowego dla pracownika. Jeżeli natomiast premia ta nie jest zmniejszana za okres pobierania zasiłku i pracodawca pomimo braku stosownych postanowień w układzie zbiorowym pracy jest w stanie to wykazać, nie należy jej uwzględniać w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego dla pracownika.
Z uwagi na to, że zgodnie z art. 92 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94) do obliczania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy (tzw. wynagrodzenie chorobowe) stosuje się zasady obowiązujące przy obliczaniu zasiłku chorobowego, powyższe dotyczy również uwzględniania premii za oszczędność paliwa w podstawie wymiaru tego wynagrodzenia.