Czy (tylko część dotycząca obsługi przez operatora, czy pełen zakres instrukcji) instrukcje do maszyn nowych, wprowadzanych na rynek krajowy muszą być przetłumaczone na język polski?
Kto dokonuje takiego tłumaczenia?
Czy osoba wprowadzająca to użytkownik, który zakupił maszynę?
Czy tłumaczenie trzeba zlecić tłumaczowi przysięgłemu?
Czy tłumaczenie powinno zostać zweryfikowane przez producenta lub upoważnionego przedstawiciela?

Przepis § 6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz. U. Nr 199, poz. 1228) - dalej r.z.w.m., wskazuje obowiązki dla producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela przed wprowadzeniem maszyny do obrotu lub oddaniem do użytku. Producent lub jego upoważniony przedstawiciel:
1) zapewnia, że maszyna spełnia odpowiednie zasadnicze wymagania w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa,
2) zapewnia, że dostępna jest dokumentacja techniczna,
3) dostarcza niezbędnych informacji, w szczególności instrukcje,
4) przeprowadza właściwe procedury oceny zgodności,
5) sporządza deklarację zgodności WE i zapewnia, że została dołączona do maszyny,
6) umieszcza oznakowanie CE.

Zgodnie z § 58 r.z.w.m. maszyna wprowadzana do obrotu lub oddawana do użytku musi być wyposażona w instrukcje.
Przed wprowadzeniem maszyny do obrotu lub oddaniem do użytku producent lub jego upoważniony przedstawiciel jest więc zobowiązany do zapewnienia dokumentacji technicznej oraz dostarczenia niezbędnych informacji, w szczególności instrukcji.
Producent lub jego upoważniony przedstawiciel jest zobowiązany także aby maszyna spełniała zasadnicze wymagania w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa oraz dla maszyny była sporządzona deklaracja zgodności WE.

Zgodnie z wymaganiami podanymi w § 6 i 58 r.z.w.m. dokumentacja dla maszyny powinna się składać zasadniczo z trzech elementów:
•dokumentacji technicznej,
•instrukcji obsługi,
•instrukcji konserwacji.

Instrukcje obsługi i konserwacji powinny być sporządzone w co najmniej jednym języku oficjalnym Unii Europejskiej. Na takiej wersji lub wersjach językowych, zweryfikowanych przez producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela, powinien być umieszczony napis "Instrukcja oryginalna".
Jeżeli "Instrukcja oryginalna" nie istnieje w języku lub językach oficjalnych państwa członkowskiego, w którym maszyna będzie użytkowana, tłumaczenie na ten język lub języki powinno zostać dostarczone przez producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela albo przez osobę wprowadzającą maszynę na dany obszar. Tłumaczenie powinno dotyczyć całych instrukcji, nie tylko pewnych części i powinno być opatrzone napisem "Tłumaczenie instrukcji oryginalnej". Tłumaczenie nie musi być wykonane przez tłumacza przysięgłego. Producent lub jego upoważniony przedstawiciel powinien dokonać weryfikacji tłumaczenia instrukcji wykonanej przez osobę wprowadzającą maszynę na dany obszar.

Należy dodać, że osobą wprowadzająca maszynę na dany obszar może być użytkownik, który dokonał zakupu maszyny.
Maszyna powinna być wyposażona w "Instrukcję oryginalną" oraz, jeżeli ma to zastosowanie, w "Tłumaczenie instrukcji oryginalnej".
W uzasadnionych przypadkach instrukcja konserwacji maszyny przeznaczona do korzystania przez wyspecjalizowany personel zatrudniony przez producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela może być napisana tylko w języku, którym posługuje się personel.
Treść instrukcji, oprócz opisu zastosowania zgodnego z przeznaczeniem, powinna również uwzględniać możliwe do przewidzenia niewłaściwe użycie.
W przypadku maszyn przeznaczonych do ogólnego stosowania, instrukcja powinna być sformułowana w sposób jasny, przejrzysty, umożliwiający wszystkim użytkownikom łatwe korzystanie z niej.

Przepis § 59 r.z.w.m. wskazuje zawartość instrukcji, które powinny zawierać m.in. następujące informacje:
1) nazwę i pełny adres producenta i jego upoważnionego przedstawiciela,
2) określenie maszyny, które zostało umieszczone na samej maszynie, z wyjątkiem numeru seryjnego,
3) deklarację zgodności WE lub dokument przedstawiający treść deklaracji zgodności WE, wskazujący szczegółowe dane dotyczące maszyny, niekoniecznie zawierający numer seryjny i podpis,
4) ogólny opis maszyny,
5) rysunki, schematy, opisy i objaśnienia niezbędne do użytkowania, konserwacji i naprawy maszyny oraz sprawdzenia prawidłowości jej działania,
6) opis stanowiska lub stanowisk pracy, które mogą zajmować operatorzy,
7) opis zastosowania maszyny zgodnego z przeznaczeniem;
8) ostrzeżenia dotyczące niedozwolonych sposobów użytkowania maszyn, które, jak to wynika z doświadczenia, mogą mieć miejsce,
9) instrukcje montażu, instalowania i łączenia, zawierające rysunki, schematy i sposoby mocowania oraz określenie podwozia lub instalacji, na jakich maszyna powinna być zamontowana,
10) dotyczące środków ochronnych, jakie musi zastosować użytkownik we właściwych przypadkach, łącznie z dostarczeniem środków ochrony indywidualnej,
11) sposób postępowania w razie wypadku lub awarii, jeżeli w maszynie zastosowano funkcję blokowania, to należy podać sposób przeprowadzenia bezpiecznego odblokowania urządzenia,
12) opis czynności regulacyjnych i konserwacyjnych, jakie powinien wykonywać użytkownik, oraz zapobiegawcze środki konserwacji,
13) instrukcje umożliwiające bezpieczne przeprowadzenie regulacji i konserwacji, w tym środki ochronne, jakie należy podjąć w trakcie tych czynności.

Dokumentacja techniczna powinna zawierać dane zamieszczone w oznaczeniu maszyny na tabliczce fabrycznej (z wyjątkiem numeru fabrycznego), podstawowe parametry techniczne charakteryzujące maszynę wraz z wszelkimi informacjami dodatkowymi ułatwiającymi konserwację. Powinny być także podane informację odnośnie emisji hałasu, a także informacje dotyczące drgań (w przypadku maszyn trzymanych w ręku lub/i prowadzonych ręką).
Instrukcja obsługi powinna zawierać informacje na temat bezpiecznej eksploatacji maszyny zgodnie z jej przeznaczeniem. W instrukcji obsługi powinny być wskazane informacje na temat przeznaczenia maszyny, dopuszczalne warunki eksploatacji, niedozwolone sposoby jego wykorzystania, a także zakres codziennych przeglądów wykonywanych przez operatora przed rozpoczęciem pracy, jeżeli są wymagane.
Instrukcja konserwacji powinna określać zakres czynności wchodzących w skład przeglądów okresowych oraz ich częstotliwość, kryteria wymiany elementów i podzespołów maszyny oraz niezbędne rysunki i schematy.

Uwagi
Instrukcja obsługi i konserwacji powinna być sporządzana przez producenta, jego upoważnionego przedstawiciela lub osobę wprowadzającą maszynę na dany obszar w jednym z języków państw członkowskich Unii Europejskiej oraz w języku kraju użytkownika. Maszyny importowane oddawane do eksploatacji na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej powinny być wyposażone w instrukcję oryginalną producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela oraz w instrukcję przetłumaczoną, jeżeli ma to zastosowanie, na język polski. Tłumaczenie instrukcji powinno być wykonane przez producenta lub przez jego upoważnionego przedstawiciela albo przez osobę wprowadzającą maszynę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Krzysztof Zamajtys