Objawy tych kontaktów są różnorakie. Może to być: wodnisty katar, uporczywe swędzenie w nosie, gardle i na podniebieniu, kichanie, chrypka i pochrząkiwanie, męczący, suchy kaszel lub duszność, sucha, swędząca skóra, pokrzywka lub bąble na skórze, biegunka, wzdęcia lub wymioty (niespowodowane niestrawnością lub infekcją), nagły obrzęk warg, języka lub krtani, a nawet zagrażający życiu wstrząs anafilaktyczny (ciężkie objawy nadwrażliwości alergicznej lub niealergicznej). Pojęcie alergii po raz pierwszy pojawiło się w medycynie ponad sto lat temu użyte przez wiedeńskiego pediatrę i naukowca, Clemensa Petera Freiherra von Pirqueta.
Źródłem chorób alergicznych, nazywanych epidemią XXI wieku jest bardzo wiele czynników, także charakterystycznych dla środowiska pracy. Alergia wywoływana czynnikami środowiska pracy jest nazywana alergią zawodową. Osoby, które odczuwają ich skutki, półżartem mówią, że są „uczuleni na pracę”. Schorzenie wywołane taką alergią, jeżeli wystąpiło u pracownika w związku z pracą, może być rozpoznane jako choroba zawodowa, co upoważnia do uzyskania określonych świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Podstawą rozpoznania muszą jednak być szczegółowe badania w wyspecjalizowanych jednostkach medycznych.
Nie każdy pracownik jest zagrożony wystąpieniem alergii zawodowej. Dotyczy to osób podatnych na uczulenie, które w miejscu pracy stykają się z alergenami zawodowymi, czyli substancjami specyficznymi dla środowiska pracy, mającymi właściwości uczulające. Alergenami zawodowymi mogą być czynniki np. pochodzenia biologicznego, takie jak: mąka, alergeny zwierząt laboratoryjnych i niektórych roślin, kalafonia, lateks i związki gumy, a także czynniki pochodzenia chemicznego, jak np. izocyjaniany, bezwodniki, akrylany, środki zapachowe, konserwanty, barwniki, a nawet niektóre metale (nikiel, kobalt, chrom). Niektóre grupy zawodowe, jak piekarze, rolnicy, pracownicy ochrony zdrowia czy przemysłu chemicznego są najbardziej zagrożeni alergią związaną z miejscem pracy.
Ważne, aby osoby podatne na alergie zawodowe zostały wcześnie zdiagnozowane, np. podczas profilaktycznych badań wstępnych, a pracownicy, u których pojawiły się objawy uczulenia, zgłosili ten fakt podczas badań okresowych. Osoby te powinny być odsunięte od kontaktu z alergenem, aby przebieg choroby nie pogarszał się, a następnie poddane odpowiedniemu leczeniu. Jest to szczególnie istotne, ponieważ ograniczenie stężenia alergenów na stanowisku pracy jest często bardzo trudne, a do wywołania uczulenia wystarczy kontakt z minimalną ilością czynnika uczulającego.
Podłoże alergiczne mogą mieć również schorzenia określane jako „zespół chorego budynku” (sick building syndrome). Przebywanie w takich pomieszczeniach powoduje złe samopoczucie oraz np. podrażnienie błon śluzowych, bóle głowy, kaszel. Tego typu zjawisko najczęściej dotyczy nowoczesnych budynków zaopatrzonych w urządzenia klimatyzacyjne (wentylacyjne i nawilżające powietrze).
Ośrodkiem, który specjalizuje się w alergologii zawodowej jest m.in. Ośrodek Alergii Zawodowej i Środowiskowej przy Klinice Chorób Zawodowych Instytutu Medycyny Pracy im. Prof. Jerzego Nofera w Łodzi.
Edward Kołodziejczyk