Zatwierdzenie listy zabronionych środków farmakologicznych i metod uznanych za dopingowe.

ZARZĄDZENIE
PREZESA URZĘDU KULTURY FIZYCZNEJ I TURYSTYKI
z dnia 20 czerwca 1997 r.
w sprawie zatwierdzenia listy zabronionych środków farmakologicznych i metod uznanych za dopingowe.

Na podstawie art. 48 ust. 3 ustawy z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej (Dz. U. Nr 25, poz. 113 i Nr 137, poz. 639) zarządza się, co następuje:
§  1.
Zatwierdza się listę zabronionych środków farmakologicznych i metod uznanych za dopingowe, opracowaną przez Komisję do Zwalczania Dopingu w Sporcie.
§  2.
Lista, o której mowa w § 1, stanowi załącznik do zarządzenia.
§  3.
Zarządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIK

LISTA ZABRONIONYCH ŚRODKÓW FARMAKOLOGICZNYCH I METOD UZNANYCH ZA DOPINGOWE

§  1.
Niniejsza lista została opracowana przez Komisję do Zwalczania Dopingu w Sporcie przy uwzględnieniu treści rozdziału II oraz dodatku "A" Kodeksu Medycznego Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego, wydanego na podstawie Reguły 48 Karty Olimpijskiej.
§  2.
Zgodnie z ustaleniami Komisji Medycznej Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego, zwanego dalej "MKOl", przyjmuje się zasadę zakazu stosowania całych grup związków farmakologicznie czynnych, obejmujących również takie nowe związki, w których skład wchodzą środki uznane za dopingowe. Używany w treści niniejszej listy termin "związki pokrewne" oznacza substancje związane z określoną grupą środków działaniem farmakologicznym lub budową chemiczną.
§  3.
Przyjmuje się następującą klasyfikację zabronionych środków farmakologicznych i metod uznanych za dopingowe:

I. Klasy zabronionych środków farmakologicznych:

A. Środki pobudzające (Stymulanty)

B. Narkotyczne środki przeciwbólowe (Narkotyki)

C. Środki anaboliczne (Anaboliki)

1. Steroidy anaboliczno-androgenne

2. Beta-2 adrenomimetyki (beta-2 agoniści)

D. Środki moczopędne (Diuretyki)

E. Hormony peptydowe i glikoproteinowe oraz pokrewne.

II. Zakazane metody dopingu:

A. Doping krwią

B. Metody farmakologiczne, chemiczne lub fizyczne.

III. Środki, których użycie zabronione jest w szczególnych okolicznościach lub w niektórych dyscyplinach sportu:

A. Alkohol

B. Marihuana

C. Środki znieczulające miejscowo

D. Kortykosteroidy

E. Beta-adrenolityki (beta-blokery).

§  4.
Ustala się wykaz zabronionych środków farmakologicznych, wraz z wyjaśnieniami:
A. Środki pobudzające (stymulanty):
amfepramon amphepramone
amfetaminil amphetaminil
amineptyna amineptine
amifenazol amiphenazole
amfetamina amphetamine
benzofetamina benzphetamine
bromantan bromantane
chlorfentermina chlorphentermine
dimetamfetamina dimetamphetamine
efedryna ephedrine
etafedryna etaphedrine
etylefryna etilefrine
etyloamfetamina etilamphetamine
fenetylina fenetyline
fenfluramina fenfluramine
fenkamfamina fencamphin
fenmetrazyna phenmetrazine
fenproporeks fenproporex
fentermina phentermine
fenylopropanolamina phenylpropanolamine
foledryna pholedrine
furfenoreks furphenorex
heptaminol heptaminol
katina cathine
klobenzoreks clobenzorex
klorprenalina clorprenaline
kofeina coffeine
kropropamid cropropamide (składnik preparatu Micoren)
krotetamid crothetamide (składnik preparatu Micoren)
mefenoreks mephenorex
mefentermina mephentermine
metamfetamina metamphetamine
metoksyfenamina metoxyphenamine
metylenedioksyamfetamina methylenedioxyamphetamine
metyloefedryna methylephedrine
metylofenidat methylphenidate
mezokarb mesocarbe
morazon morazone
niketamid nikethamide
norenfluramina norenfluramine
parahydroksyamfetamina parahydroxyamphetamine
pemolina pemoline
pentylentetrazol pentylentetrazol
pipradol pipradol
pirowaleron pyrovalerone
prolintan prolintane
propylheksedryna propylhexedrine
pseudoefedryna pseudoephedrine
strychnina strychnine
oraz związki pokrewne.

Wyjaśnienia:

1. W przypadku kofeiny, stwierdzenie wyniku pozytywnego zależy od stężenia kofeiny w moczu. Stężenie w moczu nie może przekroczyć 12 mikrogramów na mililitr.

2. Niektóre z pobudzających związków (np. efedryna, pseudoefedryna, fenylopropanolamina, norpseudoefedryna) często wchodzą w skład różnych preparatów stosowanych w przeziębieniach i gorączce siennej. Zawodnik nie może użyć żadnego preparatu przeciw przeziębieniu, grypie czy katarowi siennemu, zanim nie upewni się u lekarza, że preparat ten nie zawiera substancji (leku) należącej do zabronionej klasy (grupy).

3. W przypadku leczenia astmy i schorzeń dróg oddechowych dozwolone jest stosowanie beta-2 agonistów: salbutamolu i terbutaliny wyłącznie poprzez inhalację. Lekarz powinien o tym fakcie poinformować Podkomisję Kontroli Dopingu lub bezpośrednio Zespół Kontroli Dopingu.

4. Wszystkie preparaty bazujące na imidazolu są dopuszczone do stosowania miejscowego, np. oksymetazolina. Środki zwężające naczynia (np. adrenalina) mogą być podawane z anestetykami działającymi miejscowo.

Miejscowo działające preparaty na bazie fenylefryny są dopuszczone (dozwolone), np. do nosa lub do oczu.

B. Narkotyczne środki przeciwbólowe (Narkotyki):
alfaprodyna alphaprodine
anilerydyna anileridine
buprenorfina buprenorphine
dekstromoramid dextromoramide
diamorfina (heroina) diamorphine (heroin)
dihydrokodeina dihydrocodeine
dipipanon dipipanone
etoheptazyna ethoheptazine
etylomorfina ethylomorphine
fenazocyna phenazocine
hydrokodon hydrocodone
leworfanol levorphanol
metadon methadone
morfina morphine
pentazocyna pentazocine
petydyna pethidine
trimeperydyna trimeperidine
oraz związki pokrewne.

Wyjaśnienia;

1. Kodeina, dekstrometorpon, dwuwodorokodeina, difenoksylat i folkodyna są dozwolone.

2. Kwas acetylosalicylowy (aspiryna) i jego nowsze pochodne (jak diflunisal) nie są zabronione, jednak występują często w lekach złożonych zawierających zabronione substancje. To samo odnosi się do preparatów przeciwkaszlowych i przeciw przeziębieniu, które również często zawierają substancje zabronione. Nie są natomiast zabronione i mogą być stosowane jako środki przeciwkaszlowe: dekstrometorfan i folkodyna. Dozwolone jest również stosowanie difenoksylatu.

C. Środki anaboliczne (Anaboliki)
Klasa anabolików zawiera steroidy anaboliczno-androgenne (SAA) i beta-2 adrenomimetyki (beta-2 agoniści).
1. Steroidy anaboliczno-androgenne (SAA):
bolasteron bolasterone
boldenon boldenone
danazol danazol
dehydrochlorometylotestosteron dehydrochloromethyltestosterone
dehydroepiandrosteron (DHEA) dehydroepiandrosterone (DHEA)
dehydrotestosteron dehydrotestosterone
drostalon drostalone
fluoksymesteron fluoxymesterone
klostebol clostebol
metandienon metandienone
metanolon metenolone
metylotestosteron methyltestosterone
mesterolon mesterolone
miboleron mibolerone
nondrolon nondrolone
noretandrolon norethandrolone
oksandrolon oxandrolone
oksymesteron oxymesterone
oksymetolon oxymetholone
stanozolol stanozolol
testosteron testosterone
trenbolon trenbolone
oraz związki pokrewne.
2. Beta-2 adrenomimetyki (beta-2 agoniści):
fenoterol fenoterol
klenbuterol clenbuterol
salbutamol salbutamol
salmeterol salmeterol
terbutalina terbutaline
oraz związki pokrewne.

Wyjaśnienia:

1. Stwierdzenie stosunku poziomu testosteronu (T) do poziomu epitestosteronu (E) w moczu zawodnika powyżej 6,0 stanowi przekroczenie dopuszczalnej normy antydopingowej, chyba że są dowody, iż wynika to z czynników natury fizjologicznej lub patologicznej, takich jak np. obniżone wydzielanie epitestosteronu, wytwarzanie androgenów przez nowotwór lub niedobór enzymów.

2. W przypadku stwierdzenia stosunku T/E powyżej 6,0 decyzją Podkomisji Kontroli Dopingu mogą być przeprowadzone dodatkowe, rozszerzone badanie lekarskie oraz badania endokrynologiczne przed ostatecznym określeniem próbki kontroli dopingu. Sporządzony na tej podstawie kompletny raport zawierać będzie wyniki testów retrospektywnych i kolejnych oznaczeń laboratoryjnych moczu oraz wyniki badań endokrynologicznych.

W przypadku gdy Podkomisja nie dysponuje wynikami testów retrospektywnych, zawodnik powinien być badany bez uprzedzenia co najmniej 3 razy w ciągu 3 następujących po sobie miesięcy. Wyniki tych badań zostaną włączone do raportu. W przypadku braku współpracy zawodnik z Podkomisją, próbkę określi się jako pozytywną.

D. Środki moczopędne (Diuretyki):
acetazolamid acetazolamide
amilorid amiloride
bendroflumetiazyd bendroflumethiazide
benztiazyd benzthiazide
bumetanid bumetanide
chloromerodryna chloromerodrine
chlortalidon chlortalidone
diklofenamid diclofenamide
furosemid furosemide
hydrochlorotiazyd hydrochlorothiazide
indapamid indapamid
kwas etakrynowy ethacrynic acid
mannitol mannitol
mersalyl mersalyl
spironolakton spironolactone
triametaren triametarene
oraz związki pokrewne.

Wyjaśnienia:

1. Leki moczopędne podane bez uzasadnienia lekarskiego, zwłaszcza w dużych dawkach, mogą powodować wiele działań niepożądanych, a przede wszystkim prowadzą do poważnych zaburzeń elektrolitowych (hiponatremii, hipopotasemii i hipomagnezemii). Ponadto, w zależności od dawki leku i drogi jego podania, mogą być powodem nagłego spadku ciśnienia tętniczego, zaburzeń rytmu serca, bólów i zawrotów głowy, a także kurczów mięśniowych.

2. Z uwagi na bardzo częste próby sztucznego zmniejszania masy ciała w celu zakwalifikowania się do niższej kategorii wagowej komisje medyczne MKOl oraz właściwych międzynarodowych federacji sportowych zastrzegają sobie prawo do pobierania próbek moczu już w czasie ważenia zawodników, a nie tylko po zakończeniu zawodów.

E. Hormony peptydowe i glikoproteinowe oraz ich pokrewne:

1. Gonadotropina kosmówkowa (HCG, human chorionic gonadotropin, choriongonadotropina)

2. Kortykotropina (hormon adrenokortykotropowy, ACTH)

3. Hormon wzrostu (STH, somatotropina, human growth hormone)

4. Erytropoetyna (EPO).

Wyjaśnienia:

1 Gonadotropina kosmówkowa to hormon o działaniu anabolicznym, fizjologicznie wytwarzany przez łożysko, w śladowych ilościach powstający poza nim. W czerwca 1994 r. uzgodniono metodykę jego oznaczania w ramach Komisji Lekarskiej MKOl. Obecnie norma wynosi 0-10 ng/ml, chociaż w zasadzie dotyczy ona kobiet. U mężczyzn bowiem stężenie HCG 2-3 ng/ml sugeruje możliwość choroby nowotworowej. Przekroczenie stężenia 10 ng/ml powoduje oczywiście dyskwalifikację zawodnika.

2. Stosowanie kortykotropiny jest obecnie traktowane jako równoważne z doustnym, domięśniowym lub dożylnym podaniem kortykosteroidów.

3. Zabronione jest stosowanie substancji uwalniających wymienione w pkt E 1-3 hormony.

§  5.
Zakazane są następujące metody uznane za dopingowe:

A. Doping krwią

Metoda ta polega na stosowaniu krwi, preparatów krwiopochodnych lub erytropoetyny w celu innym niż uzasadniony cel leczniczy. Doping krwią polega na podaniu zawodnikowi w określonym czasie przed startem w zawodach krwi, czerwonych ciałek krwi lub preparatów krwiopochodnych zawierających krwinki czerwone. Preparaty takie mogą pochodzić od samego biorcy (autologiczne) lub innej osoby (nieautologiczne). Transfuzja dodatkowej krwi zwiększa wydolność fizyczną zawodników, zwłaszcza startujących w dyscyplinach wytrzymałościowych, jak biegi długodystansowe (maraton), wyścigi kolarskie czy biegi narciarskie, stwarzając nierówne szanse konkurentom.

B. Metody farmakologiczne, chemiczne i fizyczne

Zabronione są manipulacje farmakologiczne, chemiczne lub fizyczne, wykorzystujące substancje lub metody, które modyfikują bądź usiłują zmodyfikować stan i charakter próbek moczu pobieranych w kontrolach antydopingowych i prowadzą w konsekwencji do zmiany wyników testów. Przykładami omawianych manipulacji są: cewnikowanie, podmienianie lub fałszowanie moczu (pobieranego do kontroli), hamowanie wydalania nerkowego, np. przy użyciu probenecidu i pokrewnych substancji złożonych oraz poprzez podawanie epitestosteronu. Jeżeli stężenie epitestosteronu przekracza 200 ng/ml, wówczas laboratorium zawiadamia Podkomisję Kontroli Dopingu, która wdraża odpowiednie postępowanie.

§  6.
Zabronione jest używanie następujących środków, jeżeli przepisy właściwych międzynarodowych federacji sportowych nie stanowią inaczej:

A. Alkohol

Jest zabroniony w niektórych dyscyplinach sportu, np. w: łucznictwie, pięcioboju nowoczesnym, sportach motocyklowych (stałe badanie na obecność alkoholu w wydychanym powietrzu na 45 min. przed startem), szermierce. Na żądanie związku sportowego mogą być wykorzystane odpowiednie badania kontrolne. Są to przede wszystkim badania zawartości alkoholu w powietrzu wydechowym lub krwi. Spożywanie alkoholu prowadzi do najczęściej spotykanego w Polsce typu uzależnienia (zarówno psychicznego, jak i fizycznego).

B. Marihuana

Jest zabroniona w niektórych dyscyplinach sportu. Testy na jej obecność mogą być wykonywane na żądanie związku sportowego. Podobnie jak haszysz marihuana jest składnikiem konopi. Długotrwałe nadużywanie marihuany prowadzi do wystąpienia psychoz toksycznych.

C. Środki znieczulające miejscowo

Stosowanie środków znieczulających miejscowo w postaci zastrzyków jest dozwolone pod następującymi warunkami:

a) wykorzystywane są takie środki, jak bupiwakaina, prokaina, karbokaina, lidokaina i inne związki pokrewne z wykluczeniem kokainy,

b) stosowane są wyłącznie miejscowo lub dostawowo,

c) stosowane są wyłącznie w wyniku wskazań lekarskich (a wszystkie ich szczegóły, w tym rozpoznanie, dawka i sposób zastosowania, zostaną natychmiast przekazane na piśmie do Podkomisji Kontroli Dopingu).

Stosowanie tzw. blokad stawów, bez uzasadnionych wskazań lekarskich, powoduje zniesienie istotnej reakcji alarmowej, jaką jest ból, a to przyczynia się do częstych i groźnych kontuzji, np. w siatkówce, koszykówce, wioślarstwie, a zwłaszcza w piłce nożnej i boksie.

D. Kortykosteroidy

Stosowanie kortykosteroidów jest zabronione, z wyjątkiem ich podania miejscowego (w wyniku wskazań laryngologicznych, okulistycznych lub dermatologicznych), w inhalacji (astma, alergiczny nieżyt nosa) oraz wstrzyknięć miejscowych i dostawowych. Każdorazowe ich zastosowanie należy zgłosić do Podkomisji Kontroli Dopingu lub lekarzowi zawodów.

E. Beta-adrenolityki (beta-blokery)

Beta-adrenolityki reprezentują następujące przykłady:

acebutolol

alprenolol

atenolol

labetalol

metoprolol

nadolol

oksprenolol

propranol

sotalol

oraz inne związki pokrewne.

Od 1993 r. beta-adrenolityki znajdują się w grupie środków, których stosowanie podlega ograniczeniom. Stosowanie ich jest zakazane m.in.: w łucznictwie, strzelectwie, biathlonie, pięcioboju nowoczesnym, saneczkarstwie, skokach narciarskich, nurkowaniu. W innych dyscyplinach sportu testy na obecność tych leków wykonywane będą na wniosek związków sportowych, a kompetentnym podmiotem do podjęcia decyzji w tej sprawie jest Podkomisja Kontroli Dopingu.

§  7.
1.
W zamieszczonych w § 4-6 listach podano przykłady różnych środków dopingowych w celu przedstawienia poszczególnych klas zabronionych środków farmakologicznych lub metod uznanych za dopingowe. Jeżeli nie postanowiono inaczej, stosowanie każdej z substancji - także w celach leczniczych - należącej do zabronionych klas (grup) jest przekroczeniem przepisów antydopingowych, również wówczas, gdy substancje te nie są wymienione wśród przykładów.
2.
Sam fakt stwierdzenia przez laboratorium obecności substancji należącej do którejkolwiek klas (grup) zabronionych, bez względu na jej ilość, wykrytej podczas kontroli przeprowadzonej na zawodach lub poza nimi, stanowi wykroczenie dopingowe, niezależnie od drogi, jaką substancja została podana, i stanowi podstawę do wszczęcia odpowiedniego postępowania w stosunku do zawodnika oraz osób uczestniczących w podaniu zabronionego środka.

Zmiany w prawie

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Tabletka "dzień po" bez recepty - Sejm uchwalił nowelizację

Bez recepty dostępny będzie jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - zakłada uchwalona w czwartek nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tabletka będzie dostępna bez recepty ma być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 22.02.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024